Londen is geen stad voor grijze muizen. Maar toen Boris Johnson er vier jaar geleden burgemeester werd, fronsten velen de wenkbrauwen. Met Ken Livingstone, de excentrieke socialist die sinds 2000 de stad had geleid, waren ze in de metropool nochtans wat gewoon. Maar Johnson, voormalig journalist, schrijver en parlementslid van de Conservative Party, was toch nog een ander paar mouwen. Een clown, een Britse versie van Silvio Berlusconi die daar zelf ook nog eens trots op was. Maar ook een man die ondanks enkele schandalen door toenmalig oppositieleider David Cameron gerehabiliteerd was in diens schaduwkabinet.
Op 3 mei vraagt Johnson de Londenaars om zijn mandaat te verlengen. Zijn belangrijkste tegenkandidaat is opnieuw Livingstone. Op de agenda van de verkiezingsdebatten stonden onderwerpen als de gemeentebelastingen, de hoge huizenprijzen en de openbare dienstverlening. Maar telkens weer draaiden die duels uit op een krachtmeting tussen de uitgesproken persoonlijkheden van de beide kopstukken. Londen is de afgelopen vier jaar verder geëvolueerd als een trendsettende stad in tal van domeinen. Een toplocatie voor citytrips. Als klap op de vuurpijl volgen straks de Olympische Spelen. Maar geen van beide kandidaten kan al die pluimen op zijn eigen hoed steken.
Dus moet er gekeken worden naar andere factoren, niet het minst naar de nationale politiek. De Londenaars zijn de conservatieve regering van premier Cameron beu, maar Johnson – altijd al een vreemde eend in de bijt – lijkt de dans te ontspringen. En terwijl Labour op veel meer sympathie kan rekenen, zijn er toch veel partijaanhangers die Livingstone niet zien zitten. ‘Het draait allemaal om persoonlijkheid’, zegt Sonia Purnell, journaliste en auteur van een boek over de opgang van Johnson. ‘In dit land kun je met heel veel wegkomen, zolang je maar over voldoende humor beschikt. Johnson overtuigt mensen dat hij authentiek is, anders dan de andere politici, in wie ze geen vertrouwen meer hebben.’ Volgens Purnell, die twintig jaar geleden in Brussel nog samen met Johnson correspondent was voor The Daily Telegraph, schuilt er achter die charmante en grappige façade echter ook een ongelooflijk ambitieuze, meedogenloze en uiterst gefocuste man van wie we het laatste nog niet gezien hebben.
De grootste smet op Johnsons burgemeesterschap zijn ongetwijfeld de hevige rellen van vorige zomer. Livingstone duwde dat mes nog wat dieper in de wonde door te wijzen op de onderliggende oorzaken van die straatoorlogen: de hoge huurprijzen die gecombineerd met een immense inkomenskloof de ongelijkheid tussen arm en rijk nog hebben opgevoerd. Livingstone, die als ‘Red Ken’ al zijn hele carrière van leer trekt tegen de rijken, kreeg dan weer een opdoffer van jewelste te verwerken toen bleek dat uitgerekend hij, door zijn freelance-inkomsten onder te brengen in een vennootschap, minder belastingen betaalt dan zijn conservatieve tegenstrever.
In de peilingen staat Johnson aan de leiding met een handvol procentpunten. Hij kon van bij de start van de campagne rekenen op de steun van Cameron. De Britse premier zou bij een herverkiezing twee keer kunnen juichen. Niet alleen omdat zijn Conservatieven dan de hoofdstad in handen houden, maar ook omdat Johnson in dat geval de komende jaren geen bedreiging vormt voor het leiderschap van de partij. Ooit waren de rollen omgekeerd en steunde Johnson de kandidatuur van Cameron. Het grapje van Johnson toen: ‘Ik sta achter Cameron, maar dan wel uit puur, cynisch eigenbelang.’
Hannes Cattebeke
