Rik Van Cauwelaert
Rik Van Cauwelaert Rik Van Cauwelaert is directeur van Knack.

Als winnaar uit de verkiezingen komen, en opnieuw aan de kant moeten blijven. VLD-kamerlid Herman De Croo kan deze streek van Dehaene en Tobback niet echt smaken.

DEZER DAGEN DWEILT dweilt VLD-kamerlid Herman De Croo opnieuw de markten en winkelstraten van Aalst, Zottegem en Brakel af. “Ik ben wellicht de enige die na de verkiezingen zijn kiezers gaat opzoeken en bedanken, ” zegt De Croo, die 43.566 stemmen kreeg. “In eenzelfde kiesomschrijving als in 1991 toen ik nog voor de senaat opkwam , een winst boeken van meer dan tweeduizend voorkeurstemmen, dat is toch geen kleinigheid. Bovendien bereiken we hier voor de VLD een stijging met vier procent, in sommige kantons zelfs zes tot acht procent. ’t Is maar dat je het weet. “

Maar ondanks de suksessen van De Croo en de VLD ziet het er naar uit dat de liberalen ook voor een volgende koalitie aan de kant worden geduwd.

– Wachten er nu vier lange en koude jaren in de oppositie ?

– HERMAN DE CROO : Waarom slechts vier ? Het kunnen er ook acht worden. Wat nu gebeurt, is niet korrekt. Van de vier grote demokratische stromingen groen, rood, geel en blauw hebben alleen de blauwen gewonnen. De socialisten en de kristen-demokraten blijven hangen op hun historisch dieptepunt. Alleen de VLD gaat vooruit. Maar het misprijzen van de anderen voor die winst is zo groot dat ze ons niet eens, het weze dan pro forma, voor een gesprek uitnodigen.

Denk je nu echt dat we in 1999, na elf jaar oppositie, nog zullen gevraagd worden ? Zie je de SP al een stapje opzij zetten, laat staan de CVP, die nu al 42 jaar aan de macht is ? Tenzij we een gigantische zege behalen, hebben we geen enkele garantie dat we in 1999 aan het bewind komen. Het anders voorstellen is niet juist.

– Blijkbaar heeft Guy Verhofstadt ook al zijn steunpunten in het Brusselse establishment verloren. Je kan natuurlijk niet ongestraft blijven inhakken op vakbonden, werkgevers, middenstanders en boeren.

– DE CROO : De zuilen hebben zich gewroken. Ik ken ze toch, Theo Rombouts (ACW) en Willy Peirens (ACV). Zij leggen Verhofstadt nu de rekening voor. Dat was voor de verkiezingen al duidelijk. Louis Tobback (SP) zei me vlakaf : Herman, met jou wel, met Verhofstadt nooit ! CVP-voorzitter Johan Van Hecke, van ’t zelfde : Hopeloos, Herman, die Verhofstadt krijg ik er bij ons nooit door ! Ze hebben Verhofstadt gediabolizeerd, verboemand.

– Zelfs koning Albert liet zich in Denemarken, in volle kiescampagne, ontvallen dat onze sociale zekerheid overeind moest blijven.

– DE CROO : Ik heb dat ook gelezen. Dat was een speech op de maat van de huidige meerderheid.

– Geef nu toe : op de Burgermanifesten van Verhofstadt was ook geen lijn te trekken.

– DE CROO : Ach, ik geef een detail. Sedert 1991 heb ik op VLD-kongressen nooit het woord mogen voeren. Ik was nochtans altijd één van de aktiefste kongressisten. Op het kongres in Brugge heb ik gezegd : het is drie jaar geleden dat ik vanop deze plaats tot u het woord mocht richten. De aanwezigen hadden het begrepen. Ik kreeg applaus ze wisten dat ik al die tijd in quarantaine was geplaatst.

Ik had voor het kongres in Brugge tegen Guy gezegd : laat mij het sociale luik van ons programma behandelen. Niks van. Guy wou zelf het sociale beklemtonen. Ik geloof hem, maar toch ware het beter geweest als iemand anders dat had gedaan.

Op onze meeting in Oudenaarde hoorde ik van ambtenaren : jamaar, hoe gaan jullie dat doen ? Iedereen een pensioen van 30.000 frank, zonder de belastingen te verhogen. Jullie gaan dus de hogere pensioenen aanpakken. Die nacht nog heb ik Guy gefaxt : leg er in het debat met Jean-Luc Dehaene alsjeblieft de nadruk op dat we het kontrakt met de ambtenaren zullen respekteren.

Maar le mal était fait. Niet vergeten, het ACV-ACW was op alle markten aanwezig niet in de fabrieken, op de markten ! met hun groene briefjes waarop stond : de liberalen en het Vlaams Blok gaan aan uw pensioen zitten, en meer van die rimram.

Bij syndikale verkiezingen staat geen kontrole op de uitgaven. Daar mogen ze gratis feesten organizeren, cadeaukes uitdelen. Niemand die dat kontroleert. De syndikale verkiezingen hebben meegewerkt aan de diabolizering van Verhofstadt en hebben ons een stuk winst gekost.

Al die krachten tegen ons verklaren de uitslag. De CVP gaat niet vooruit, ondanks een campagne, mijn beste parochiaan, die ik nog nooit heb gezien. In mijn arrondissement alleen al ramen we de CVP-campagne drie keer duurder dan de onze ik hoop dat ze dat allemaal kunnen staven. De SP is erin geslaagd een zelfverdedigingsmekanisme te ontwikkelen en is status quo gebleven, weliswaar op haar slechtste niveau, dat van 1991. Het Vlaams Blok wint wat. Agalev verliest. Dat is normaal want de groenen waren met hun plastieken flessen helemaal cocu. Wij moesten normaal drie tot vier procent hebben gewonnen. Maar de VLD en ook de PRL van Jean Gol hebben gezegd : als je wil dat de CVP en SP blijven, stem er dan voor. Wel, sommige kiezers hebben dat ook gedaan.

– De ontgoocheling bij de Franstalige liberalen lijkt erg groot. Ook zij schuiven nu de schuld voor de uitsluiting naar Guy Verhofstadt.

– DE CROO : Ik zal het beleefd zeggen : ze zijn razend op Guy. Zij hebben nu het gevoelen dat hij hen uit de regering houdt. Dat is uiteraard overdreven. Maar wij moeten hoe dan ook opnieuw een brug slaan naar de PRL, één blok vormen. Ze verwijten ons daar nu van alles. Wij bij de VLD prijzen zo gaarne de Hollandse liberalen. Maar we kunnen daar niks mee doen, die komen in België niet op. Dus moeten we eerst overeenkomen met de Waalse liberalen. Dat zal inderdaad tijd en souplesse vragen, van beide kanten.

– Met een legislatuurparlement wordt het biezonder moeilijk de regering ten val te brengen. Waardoor de meerderheid de politieke agenda beheerst. Hoe moet dat dan voor de oppositie ?

– DE CROO : Diabolisch, die Sint-Michielsakkoorden, nietwaar. Ik heb destijds tegen Dehaene gezegd : voortaan zal één deelgebied de macht bepalen in heel het land. En zo is het. Zolang de CVP in Vlaanderen de lakens uitdeelt en de PS in Wallonië incontournable blijft, zitten we negen keer op tien met een rooms-rode koalitie. Wat is het alternatief ? Filip Dewinter eerste-minister ? Een koalitie VLD-Vlaams Blok ? Zolang het Vlaams Blok en niet de VLD het verlies van CVP en SP opeet, is het Blok de objektieve bondgenoot van CVP en SP. Mocht de winst van het Blok bij de VLD zijn beland, dan lag of SP of CVP nu uit de meerderheid. Dat is frusterend, ik weet het. Hoeveel kandidaat-ministers heeft de VLD nu niet ontgoocheld ? Een taxi of drie, wordt mij gezegd.

– Hoe moet u dan de wind in de zeilen houden ?

– DE CROO : Kunnen we vier jaar leven op revanchisme ? Ik weet het niet. Wat zal Guy Verhofstadt doen ? Destijds zei hij, urbi et orbi, geen voorzitter te willen worden. Hij is het toch geworden. Hij heeft nu al tien keer gezegd dat hij de passende konsekwenties zou trekken als hij de VLD niet in de regering kon loodsen. Gaat hij dat doen ? Guy kan normaal tot 1997 voorzitter blijven. Hoewel, Annemie Neyts is destijds ook vroeger weggegaan. Ik zeg het maar…

Hoe dan ook, we zijn er niet om een aantal mensen een A-plaat te bezorgen, maar we weten dat we gelijk hebben. Want, weet je wat ik nog het meeste vrees ? Dat de volgende rooms-rode regering tweederde van ons programma zal uitvoeren. Belgacom zal geprivatizeerd worden. De Post kan dat ook niet uithouden. Potverdomme, die schelmen van het ACOD strooiden hier in de postkantoren rond : De Croo gaat 19.000 mensen wegsturen. Waar halen ze dat ? Privatizeren om de boel in de hand te houden, ja. De Nederlandse post heeft 64.000 mensen in dienst meer dan wij , maakt winst en komt ons hier bekonkurreren.

De flexibiliteit komt er, de desindexering komt er, de kapitalizatie voor de pensioenen komt er. En als Dehaene handig is, gaat hij ons dat nog doen stemmen ook.

– Iedereen weet toch wat er te gebeuren staat. Het verschil ligt alleen in de saus waarmee dit alles wordt opgediend ?

– DE CROO : Als dat waar is, dan betekent het dat wij de verkeerde saus klaar hadden. Let op, ik plak daar geen namen op. Je zal mij geen woord kritiek op de partijleiding horen spuien. Siegfried Bracke heeft dat tijdens de verkiezingsavond geprobeerd. Het zal niet lukken.

Maar bon, al die zaken moeten gebeuren. Wij weten dat, zij weten dat. De overheidsbedrijven zijn knekelhuizen. De privatizering van openbare bedrijven kost 300 miljard frank, brengt niks op. Al die pensioenlasten moeten er eerst uit, dan pas zijn ze associeerbaar. Tot zo lang staan die op stam te rotten. Wat Herman van Rompuy (CVP) zegt, ekonomisch en sociaal, dat zeggen wij ook, zij het dan duidelijker en met minder totentrekkerij.

Als wij de goeie saus hadden gevonden, dan hadden we onze recepten nu zelf kunnen opdienen. Wij zijn de morele overwinnaars, maar we kopen er niks mee. Ondertussen bevredigen kristen-demokraten en socialisten hun machtshonger. Saint-Melchior Wathelet (PSC) heeft na de ontbinding van de kamers nog gauw een resem notarissen, rechters en prokureurs benoemd, plus 56 handelsrechters van wie de plaats pas in 1996 wordt opengesteld. In de Vlaamse administratie, op het niveau van topambtenaren met een gemiddelde leeftijd van veertig jaar, tellen we slechts twee liberalen. Is dat niet schandalig ? En let op mijn woorden : het wordt nog erger !

Rik Van Cauwelaert

Herman De Croo : duidelijker en met minder totentrekkerij.

De andere aanpak van de VLD. “Ze hebben Verhofstadt gediabolizeerd. “

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content