De berging van het vermoedelijke wrak van de Sussex is in zicht.

In drie jaar is de kleine digitale muziekspeler, iPod, van de computerfabrikant Apple, geëvolueerd van een gadget voor computernerds tot een cultureel artikel dat levens verandert. iPod is een kleine computer met beperkte functies, die een ruime diskette-eenheid bevat. Hij is wit, even groot als een pakje sigaretten en kan digitale muziekbestanden afspelen.

Apple was niet de eerste die een digitale muziekspeler op de markt bracht. Maar de vroegere modellen hadden te weinig capaciteit, waardoor het muziekaanbod beperkt bleef; of het waren logge toestellen met een moeilijk bedieningssysteem. De iPod is niet alleen gebruiksvriendelijk. Hij heeft ook een grote uitstraling met een eenvoudig wit design, dat mensen aantrekt. Bovendien, doordat muziek inwerkt op menselijke emoties, krijgt een gadget dat een volledige muziekcollectie, tot 10.000 nummers, in een broekzak doet passen, een bijzondere betekenis.

De iPod is nog niet overal even wijd verspreid. Vooral op universiteitsplaatsen en in grote steden, van Londen tot Los Angeles, is het gadget populair. Een recent gepubliceerd verslag van het Londense Informa Media voorspelt dat op het einde van dit jaar meer dan 21 miljoen mobiele muziekspelers zullen worden gebruikt. Een kwart daarvan zouden iPods zijn.

De groeiende markt van digitale muziekspelers verandert onze wijze van luisteren naar muziek. Michael Bull, docent aan de Universiteit van Sussex, ondervroeg duizenden iPod-gebruikers. Hij merkte op dat de mogelijkheid om je hele muziekcollectie mee te nemen, alles verandert. Vooral het ‘shuffle’-fenomeen (afwisselend afspelen van verschillende muziekfragmenten) heeft hier de hand in. ‘Je weet niet wat er komt, maar je weet dat je ervan zal houden’, zegt Bull. ‘Daarom zeggen mensen vaak: “Het is alsof mijn iPod me begrijpt”.’ ‘Shuffle’ helpt mensen ook verbanden te leggen tussen verschillende genres van muziek.

De enorme capaciteit van de digitale muziekspeler vormt wel een gevaar voor de muziekindustrie. Veel nummers worden illegaal gedownload van het internet en blijkbaar weet de industrie nog steeds niet hoe ze de digitale rechten van een lied dat op cd en iPod is gekopieerd, kan beschermen.

Apple ontwikkelde eerder al iTunes, een soort winkel met digitale muziek, die bewijst dat mensen toch willen betalen voor digitale muziek. De iTunes-jukebox of -winkel moedigt klanten aan minder volledige cd’s te kopen, maar enkel de beste nummers te kiezen. Het is niet verwonderlijk dat sommigen denken dat het tijdperk van de cd uitgezongen is.

Voor de kust van Gibraltar zou deze maand de berging van een zeventiende-eeuws wrak, waarschijnlijk dat van de Sussex, moeten starten. Dat vertelde ‘een bron die het project van nabij volgt’ aan het Britse dagblad The Guardian. De Sussex is een Brits oorlogsschip dat in 1694 tijdens een geheime diplomatieke missie verging. Het wrak werd al drie jaar geleden ontdekt, door de Amerikaanse firma Odyssey, maar de berging liet op zich wachten.

Als het om de Sussex gaat, is het een van de belangrijkste schattenvondsten ooit. Volgens een zeventiende-eeuws document was de Sussex op missie voor koning William III en had het munten ter waarde van honderden miljoenen euro aan boord. De enorme waarde van het schip bracht veel problemen mee bij de berging. Archeologen vinden dat privé-firma’s ordinaire schattenjagers zijn, die de archeologische vondsten vernielen.

Maar Odyssey benadrukt dat er een team van archeologen en historici is samengesteld, om de berging op een deskundige manier aan te pakken. De firma werkte ook samen met het Britse ministerie van Defensie om de berging te plannen. Het schip wordt niet uit het water gehesen, maar door een duikrobot, bestuurd met behulp van camera’s, leeggehaald.

Volgens The Guardian heeft het Amerikaanse bedrijf over de opbrengst van de schat een overeenkomst gesloten met het Britse ministerie van Defensie. De Amerikanen zouden 80 procent van de eerste 28 miljoen dollar krijgen. Daarna verloopt de verdeling ongeveer gelijk. De meeste historische vondsten, zoals ankers en oorlogstuig, gaan naar het Verenigd Koninkrijk. De Amerikanen waren de sterkste onderhandelaars omdat ze tot nu toe alle kosten voor het project droegen. En stel je eens voor dat het niet om het wrak van de Sussex gaat.

E.L.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content