Het conflict in Oekraïne laait weer helemaal op. Europa staat erbij en kijkt ernaar. Niemand wil een interventie die verder gaat dan economische sancties tegen Rusland.

Was het meer dan louter toeval? Op het moment dat de Europese Unie enkele weken geleden de handen vol had aan gammele bootjes vol vluchtelingen in de Middellandse Zee flakkerden ook de gevechten in Oost-Oekraïne weer op. Vijftien maanden geleden annexeerde Rusland de Krim en het lijkt er steeds minder op dat Oekraïne dat symbolische stuk van zijn land snel terugkrijgt. Het probeert vooral te vermijden dat het nog meer grondgebied aan de Russisch gezinde rebellen verliest.

Het is onwaarschijnlijk dat Oekraïne die slag in de huidige omstandigheden kan winnen. Het ziet er niet naar uit dat het regime van Vladimir Poetin in Rusland snel in elkaar zal stuiken en dat de rebellen zonder Russische steun en wapens verder moeten. Zoals het nu gaat, ondermijnen de altijd weer oplaaiende gevechten heel Oekraïne. Zo heeft het land geen toekomst, en dat is precies wat Poetin wil bereiken.

Europa staat erbij en kijkt ernaar. Het kampt op dit ogenblik met een vluchtelingencrisis en worstelt met de permanente dreiging van terroristische aanslagen. De Unie probeert de eurozone met of zonder Griekenland overeind te houden, terwijl nu ook de Britten hun pond vlees van Brussel eisen, of ze stappen op. Ondertussen stookt Rusland een vuurtje in Oekraïne en laat het gevechtsvliegtuigen treiterig door het luchtruim van de NAVO vliegen.

De Amerikanen overwegen om meer zware wapens te installeren in de NAVO-lidstaten die aan Rusland grenzen, maar zitten met hun hoofd toch meer bij de Chinese expansie in Azië. Eigenlijk wil niemand een interventie die verder gaat dan de economische sancties die nu tegen Rusland van kracht zijn. Die doen ook veel Europese landen pijn. Tegelijk kunnen zowel de VS als Europa internationaal niet zonder Russische diplomatieke steun. Oekraïne is zelf trouwens ook niet zeer behulpzaam. De voormalige president van Georgië, Mikheil Saakasjvili, die in zijn eigen land wordt vervolgd voor machtsmisbruik, is sinds kort gouverneur van de Oekraïense havenstad Odessa. Dat is een provocatie die kan tellen: sinds de oorlog tussen Georgië en Rusland kunnen Poetin en Saakasjvili elkaars bloed drinken.

Zo wint op dit moment niemand bij het conflict in Oekraïne. De Oekraïners niet en de Russen niet, maar ook Europa zit knel in een machtsspel waarop het geen greep heeft. Twintig jaar na het bloedbad in de bossen rond het Bosnische stadje Srebrenica is dat geen geruststellende gedachte.

Hubert van Humbeeck

Twintig jaar na Srebrenica zit Europa weer knel in een machtsspel waarop het geen greep heeft.