Rudy Tambuyser
Rudy Tambuyser Muziekjournalist

Tabea Zimmermanns opname van drie solosuites voor altviool van Max Reger en twee solosuites voor cello – uitgevoerd op altviool – van J.S. Bach is een geschenk voor het hart.

In een schaars interview kreeg de legendarische pianist Arturo Benedetti Michelangeli ooit zijn wel erg klein ‘actief’ repertoire voor de voeten gegooid – of laten we zeggen dat hij het beleefd voor de voeten kreeg gelegd, het was in het midden van de jaren zeventig.

In zijn antwoord relativeerde de grote man – die overigens zelfs muziek van Nino Rota speelde – het feit dat hij ‘maar’ vijf van Beethovens 32 klaviersonates voor publiek bracht. Hij wierp een interessant licht op diversiteit: ‘Ik heb vaak Reger willen spelen, maar geen concertorganisator heeft het me ooit toegestaan.’ Zelfs hij, naar wie Horowitz kwam luisteren, mocht niet kiezen.

Daaraan moest ik denken bij deze nieuwe, aan Max Reger gewijde opname van Tabea Zimmermann. Niet alles verandert ten kwade. Het klassieke publiek slinkt, maar vandaag zou het heus wat Reger tussen Mozart en Chopin dulden.

Zimmermann is altvioliste. Ze heeft dus geen duizend mogelijkheden om Regers drie solosuites voor altviool opus 131d, die niet plaatvullend zijn, van contrapunt te voorzien. Waarom dan niet gewoon het beste gekozen, moet ze gedacht hebben: de eerste twee solosuites van J.S. Bach voor cello?

Pardon? Cellosuites op altviool, mag dat wel? Jazeker. Hoezo? Omdat het wérkt. Dat is de verdienste van Zimmermann, maar het is ook helemaal niet vreemd. Een altviool is immers een kleine cello, ze is identiek gestemd, zij het uiteraard een octaaf hoger. Het grootste verschil is nog dat de altviool op de schouder wordt bespeeld, net zoals… sommige cello’s in de barok-periode.

Wat wel klopt: anders dan bij een cello spreekt bijvoorbeeld de open solsnaar in Bachs eerste suite niet even sterk tot alle ingewanden. Maar vindt u het hart het belangrijkst, dan komt u bij Zimmermann niks te kort. Puristen die nog bezwaren maken, moeten we verzoeken een andere plaat te kopen. Puristen moeten altijd andere platen kopen.

Nog even over Reger. Hij stierf in 1916, was een laatromanticus met een voor zijn generatie minder courante verering voor Bach. Ook hij was een workaholic, een veelschrijver en een veelvraat, ook hij werd postuum pas als moderne muziekdenker ontdekt, precies omdat zijn moderniteit er niet in bestond om met de traditie te breken. Maar het belangrijkste: hij kende het diepste geheim, de laatste genetica die bepaalt of een muziekstuk spreekt of niet. Zo zijn er niet veel artiesten geweest, omdat dit inzicht niet alleen ideeën, maar ook gruwelijk veel arbeid vergt.

Tabea Zimmermann is een geschenk. Men moet zich altijd hoeden voor superlatieven, maar ik denk niet dat ik vóór haar ooit beseft heb hoe goed er op een altviool gespeeld kan worden. Beluister haar ook eens met het Arcanto Strijkkwartet. Maar rep u eerst en vooral naar de platenboer voor deze dijk van een opname, de derde pas op het recent opgerichte label Myrios.

MYRIOS CLASSICS MYR003

Rudy Tambuyser

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content