Drie Belgische overheden leggen nog maar eens 180 miljoen euro op tafel om een financiële instelling overeind te houden. Van een Ethias meer of minder zullen we nochtans niet dood gaan.
In 2008, toen de financiële storm een eerste keer door de Belgische instellingen raasde, bleef verzekeraar Ethias alleen overeind omdat de Belgische overheid daar 1,5 miljard euro veil voor had. De Europese Commissie, die erover waakt dat staatssteun niet tot marktverstoringen leidt, eiste dat Ethias in ruil voor de steun zwaar afslankte. Vandaar dat Ethias Nateus verkocht en later Ethias Bank. Voor Europa moest ook de participatie van Ethias in Dexia eraan geloven. Met een belang van 5 procent was Ethias een van de grootste aandeelhouders in die bank. Hier koos Ethias voor een minder transparante oplossing: in plaats van het Dexiapakket gewoon op de markt te verkopen, besloot de leiding om het pakket door te schuiven naar de moederholding Ethias Finance.
Maar Ethias Finance heeft geen eigen inkomsten. Dus rees de vraag: hoe kan het dat betalen? Aanvankelijk werd gehoopt dat de Dexiadividenden, waarop de aandelen recht geven, voor een behoorlijk stuk van de terugbetaling zouden zorgen. Maar na de ontmanteling van die groep is elke hoop op een behoorlijk dividend vervlogen. Vandaar dat Ethias het nodige geld op de markt wilde ophalen, door een obligatielening van 280 miljoen euro uit te schrijven (100 miljoen aandelen maal de 2,8 euro waarvoor de Dexia-aandelen nog in de boeken staan, na eerdere afschrijvingen die al honderden miljoenen euro hebben gekost).
Mede vanwege de link met Dexia wilden institutionele beleggers evenwel niet meer dan 100 miljoen euro ophoesten, ondanks de stevige coupon van 7,5 procent op 7 jaar. De Ethiasdirectie vroeg de overheid om bij te springen. En die ging in op die vraag. De federale overheid koopt voor 90 miljoen euro obligaties, diverse instellingen binnen het Vlaamse en Waalse Gewest doen dat samen voor nog eens 90 miljoen.
De vraag is: waarom doen ze dat? Volgens minister van Financiën, Steven Vanackere (CD&V), gaat het om het creëren van vertrouwen, zodat de financiële instellingen weer ademruimte krijgen. Maar dat lijkt een bizar argument. Vindt het publiek het echt een goed teken dat een instelling voor de tweede keer in drie jaar door de overheid gered moet worden? In een vaak gehoorde, meer politieke verklaring heet het dat publieke steun voor het ‘socialistische’ Ethias een tegengewicht moet vormen voor de eerdere steun aan het christendemocratische Arco. Vraag is hier hoe socialistisch Ethias nog wel is: sinds 2008 hebben de federale en regionale overheden samen driekwart van Ethias in handen. De lokale besturen die er van oudsher de dienst uitmaken, houden nog maar een kwart over. Zij doen overigens niet mee aan de obligatieredding.
De laatste verklaring is natuurlijk elementair eigenbelang. Door in te tekenen op een weinig overtuigende obligatielening, komt de overheid in wezen de aandeelhouders van Ethias te hulp. Dat is principieel heel aanvechtbaar, maar driekwart van het probleem wordt gepareerd doordat de aandeelhouders de overheid zelf zijn.
De kern van de zaak blijft natuurlijk dat de overheid via Ethias nog eens honderden miljoenen euro’s staat te verliezen op een pakket Dexia-aandelen. Uit welke vest- of broekzak die precies komen, zal de belastingbetaler worst wezen.
Luc Baltussen
