De uitschakeling van Ilyas Kashmiri is belangrijker voor de oorlog in Afghanistan, het geweld in Pakistan en de opstand in Kashmir dan de dood van Osama Bin Laden.
Volgens de Amerikaans-Pakistaanse terrorist David Coleman Headley, die de voorbije weken in Chicago terechtstond, was Ilyas Kashmiri de opdrachtgever van een geplande maar nog niet uitgevoerde aanslag op de kantoren van Jyllands Posten, de Deense krant die in 2005 de Mohammedcartoons publiceerde. En was hij de coördinator van de aanval op Mumbai in november 2008, waarbij 173 doden vielen en meer dan 300 gewonden.
De intussen vermoorde Pakistaanse journalist Syed Saleem Shahzad – de enige die Kashmiri ooit kon interviewen – was het daarmee eens toen ik hem in februari in Islamabad sprak. Shahzad schreef twee dagen voor zijn ontvoering en gewelddadige dood dat Ilyas Kashmiri ook het brein was achter de aanval op de Pakistaanse marinebasis in Karachi, op 22 mei. In de dagen na de uitschakeling van Osama Bin Laden noemden de Indiase media en de Amerikaanse inlichtingendiensten hem als ‘de meest waarschijnlijke opvolger van Bin Laden’. Kashmiri werd door het Amerikaanse weekblad Newsweek al in oktober 2010 gepresenteerd als ‘de nieuwe Bin Laden’.
Volgens de Pakistaanse minister van Binnenlandse Zaken Rehman Malik is Kashmiri ’98 procent zeker dood’ na een raketaanval met een onbemand Amerikaans vliegtuigje in het weekend van 5 juni. De Verenigde Staten hebben iets meer twijfels. In 2009 werd de leider van de Pakistaanse jihad al eens dood verklaard bij zo’n droneaanval, maar toen bleek dat voorbarig. Het meningsverschil over het overlijdensbericht van Pakistans meest gezochte jihadist is tekenend voor de slechte relatie tussen Washington en Islamabad.
Muhammad Ilyas Kashmiri werd geboren op 10 februari 1964, in Bimbur, in het stuk van de Kashmirvallei dat gecontroleerd wordt door Pakistan. Over zijn jeugd is zogoed als niets bekend. Na een initiatie in de opstand in Indiaas Kashmir en wellicht een Pakistaanse militaire opleiding komt hij in de jaren tachtig terecht in de strijd tegen de Sovjetbezetting van Afghanistan. Dat traject duidt op een nauwe band met de Pakistaanse militaire inlichtingendienst ISI. Kashmiri verliest tijdens zijn Afghaanse jaren een oog en een wijsvinger, maar dat belette hem niet om na 1989 terug te keren naar Kashmir om de gewapende opstand, die daar intussen uitgebroken was, een islamistische en pro-Pakistaanse wending te geven.
In 1994 gijzelde hij een groep Indiërs en westerlingen in de Indiase hoofdstad Delhi. In 1996 werd Kashmiri gevangengenomen door het Indiase leger, maar in 1998 ontsnapte hij. In 2000 voerde hij een raid uit in Indiaas Kashmir om wraak te nemen voor een Indiase legeractie waarbij verschillende burgerslachtoffers vielen en vrouwen verkracht werden. In 2002 plande en realiseerde Kashmiri een aanslag waarbij twee Indiase generaals gewond raakten en verschillende brigadiers en kolonels gedood werden.
Intussen had de Pakistaanse generaal Pervez Musharraf na de aanslagen van elf september de kant gekozen van de Verenigde Staten in hun oorlog tegen de taliban en Al-Qaeda. De islamististische extremisten, onder wie Ilyas Kashmiri, keerden zich daardoor tegen de Pakistaanse staat. Kashmiri belandde tweemaal in de cel voor zijn vermeende rol in de aanslagen op Musharraf. In 2005 verhuisde hij zijn hoofdkwartier naar Noord-Waziristan, waar hij aansluiting vond bij de internationalisten van Al-Qaeda en tribale milities. Sindsdien kregen de operaties van Kashmiri een meer inter-nationaal karakter, met geplande aanslagen in Duitsland, Frankrijk, Groot-Brittannië en de VS. De Duitse politie zag zijn hand ook achter de verijdelde bomaanslag op een vlucht van Namibië naar Duitsland op 17 november 2010. Volgens Headley was Ilyas Kashmiri ook van plan de ceo van Lockheed te vermoorden, als represaille voor de productie van de onbemande vliegtuigjes die raketaanvallen uitvoerden in de tribale gebieden – uitgerekend de wapens die verantwoordelijk zouden zijn voor zijn dood.
GIE GORIS IS HOOFDREDACTEUR VAN MO* EN PUBLICEERT DIT NAJAAR OPSTANDLAND. DE STRIJD OM AFGHANISTAN, PAKISTAN EN KASHMIR, MET DE STEUN VAN HET FONDS PASCAL DECROOS VOOR BIJZONDERE JOURNALISTIEK.
Gie Goris
