Koos Erdogan de verkeerde premier?

Premier Ahmet Davutoglu (links) mist het charisma van president Tayyip Erdogan (rechts). © Reuters

De Turkse president Tayyip Erdogan wil de grondwet veranderen en zichzelf meer macht toekennen. Slaagt hij daarin of struikelt hij over zijn eigen kleurloze premier?

Tayyip Erdogan is al president van Turkije, maar hij neemt geen genoegen met de huidige invulling van het Turkse presidentschap en wil een ander soort president worden. Een president die in tegenstelling tot de Turkse traditie van de onpartijdige staatsman ook het kabinet voorzit en aan het hoofd van de regering staat. Of Erdogans ultieme carrièresprong slaagt, hangt volledig af van de uitslag van de algemene verkiezingen in juni. Ahmet Davutoglu, de door Erdogan aangestelde premier, moet een klinkende zege binnenhalen voor de regerende AKP. Alleen blijkt Erdogans pion geen politiek talent te zijn.

De naderende algemene verkiezingen zijn misschien de allerbelangrijkste ooit in de Turkse geschiedenis. Behaalt de regeringspartij AKP een grote zege, dan gaat het huidige parlementaire systeem op de schop. Erdogan vindt namelijk dat de huidige grondwet zodanig moet worden veranderd dat de Turkse president vrij spel krijgt om het land te leiden. Een eenmansstaat lijkt dichterbij dan ooit, want het Turkse volk heeft Erdogan altijd al gegeven wat hij wilde.

Toch circuleren er polls die de sterke man van Turkije slapeloze nachten zouden moeten bezorgen. Uit een van de enquêtes, gehouden door een gerenommeerd onderzoeksbureau, blijkt dat nog maar 38 procent van de Turken zou stemmen voor de AKP onder leiding van Davutoglu. Heeft Erdogan de fout van zijn leven gemaakt door een tegenpool van hemzelf aan het hoofd van zijn partij te zetten?

Davutoglu is een kop kleiner dan Erdogan, een academicus die een bril met dikke glazen draagt. Wanneer hij lacht, verdwijnen zijn kleine, jongensachtige ogen helemaal achter die glazen. Hij doet weliswaar zijn best om nu en dan net zo hard in de microfoon te brullen als zijn rolmodel, maar niet zelden vervalt hij in zijn rol van universitair docent en zie je hem lange colleges geven aan het volk. Davutoglu mist duidelijk het charisma van Erdogan. Bovendien stemmen de Turken niet gauw voor leiders die vreemde talen spreken en lang gestudeerd hebben.

Vraag is of de Turkse president straks de mouwen opstroopt om persoonlijk campagne te voeren bij de verkiezingen. De Turkse grondwet verbiedt dat en schrijft de president onpartijdigheid voor. Maar Erdogan verdedigt zich door te zeggen dat hij altijd al heeft aangekondigd dat hij een andere president zou worden dan wat de Turken gewend zijn. De Turken wisten dat bij de presidentsverkiezingen van afgelopen augustus.

Het is dus best mogelijk dat Erdogan over een paar maanden hoogstpersoonlijk de massa’s toespreekt en de Turken vraagt om voor de AKP te stemmen. Davutoglu zal dan wellicht aan zijn zijde staan om net als alle anderen in de menigte precies op tijd te applaudisseren. Zijn twinkelende ogen brengen weliswaar geen extra stemmen op, maar een academicus die zo zijn best doet voor zijn baas, is wel goed voor een extra portie ontroering bij de grote massa.

Erdal Balci

Zonder Erdogan zou nog slechts 38 procent van de Turken voor de AKP stemmen.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content