JA

‘Het kooprecht van sociale huurwoningen is het sluitstuk van het woonbeleid van de VLD. Het decreet bepaalt dat wie vijf jaar lang een sociale woning van minstens 10 jaar oud huurt, het recht heeft die woning te kopen. De huisvestingsmaatschappij is dan verplicht het huis te verkopen. Zoveel mogelijk mensen moeten eigenaar van een woning kunnen zijn.

Nu is eigendomsverwerving moeilijk voor gezinnen met een lager inkomen. Ik krijg wekelijks telefoontjes met de vraag naar een eigen huis. Een woning biedt zekerheid voor de oude dag. Daarom wil ik het iedereen gunnen. Het recht om een sociale woning te kopen, brengt bovendien meer dynamiek in de sociale sector. Enerzijds kunnen mensen zich ‘opwerken’ in het leven, van huurder naar eigenaar. Dat komt de sociale mix in de woonwijken ten goede.

Anderzijds komt door de verkoop van sociale huurwoningen ook meer geld vrij bij de sociale huisvestingsmaatschappijen, zodat er meer kan worden geïnvesteerd. De maatschappijen beweren dat de verkoop van sociale woningen van 10 jaar oud verliesgevend is. Dat is niet waar. De verkoopprijs van de woning is misschien niet erg hoog, maar voor de bouw van elke nieuwe woning of appartement, krijgt de sector een overheidssubsidie van 40 tot 60 procent. Ze beschikken dus over de verkoopprijs én de subsidie én de opbrengst van de huur van 10 jaar. De huisvestingsmaatschappijen verdienen hieraan. Daardoor kunnen ze meer investeren in woningenbouw. Het geld van de verkoop moet binnen de drie jaar geïnvesteerd worden in nieuw patrimonium. De maatregel heeft dus een gunstig effect op de wachtlijsten met kandidaat-huurders. Als huurders eigenaars worden en het patrimonium uitbreidt, zullen nieuwe plaatsen vrijkomen en worden de wachtlijsten verkort.

Het systeem heeft enkel winnaars: bewoners worden eigenaars, huisvestingsmaatschappijen kunnen hun patrimonium moderniseren en kandidaat-huurders hebben meer kansen op een woning. Het Arbitragehof oordeelde trouwens niet dat het beginsel van het decreet slecht is. Alleen de manier van uitvoering en de gebrekkige argumentatie werden veroordeeld. En daar zal ik aan sleutelen.’

NEE

‘We waren zeer gelukkig met het oude systeem. Daarin was het voor de huurder al mogelijk om een sociale woning te kopen, maar de woning moest 15 jaar oud zijn en de sociale huisvestingsmaatschappij was niet verplicht ze te verkopen. We hebben geprotesteerd tegen het gedwongen karakter en de opgelegde methode in de nieuwe maatregel, de verkoopplicht.

Huisvestingsmaatschappijen werden verplicht om woningen van 10 jaar oud te verkopen voor een prijs die niet strookt met de normale normen. Bovendien moest de maatschappij het geld op straffe van boete binnen de drie jaar investeren in nieuwe woningbouw. Door deze verplichtingen werd de autonomie van de maatschappijen ondermijnd.

Het kooprecht van sociale woningen klinkt rechtvaardig voor individuele kandidaat-kopers, maar de sociale nadelen ervan zouden doorwegen op de hele sector. De sector wordt niet voldoende gesubsi- dieerd om hier het verschil te maken. Voor gewone bouwprojecten krijgen we zelfs geen subsidies, maar leningen. En die moeten we terugbetalen.

Het tekort aan sociale huurwoningen zou de wachtlijsten met kandidaat-huurders nog langer maken. Vooral goedkope huurwoningen zouden ontbreken, omdat de nieuwe huizen, die na de verkoop van de oudere woningen zouden worden gebouwd, onvermijdelijk tegen een hogere prijs zouden worden verhuurd.

Ik denk dat de woonproblematiek enkel valt op te lossen door meer sociale woningen te bouwen. De Vlaamse regering had ons 15.000 supplementaire woningen beloofd. Die belofte is niet nagekomen.

Ook een ruimere reglementering in de toewijzing van woningen zou een positief effect hebben op de sector. Het sociale woonbeleid steunt nu op een te enge solidariteit tussen mensen met weinig geld. In Duitsland kunnen bijvoorbeeld ook hogere inkomensklassen sociale woningen laten bouwen. Vlaanderen zou een soortgelijke verbreding kunnen overwegen. De stijging van de prijs van bouwgronden zorgt er nu al voor dat een koppel met een laag inkomen bijna geen huis meer kan kopen. Als we ook deze categorie in de sociale woningbouw toelaten, dan vergroot de solidariteit in de sector.’

Opgetekend door Emilie Lachaert

‘Zoveel mogelijk mensen moeten eigenaar van een woning kunnen zijn.’

‘Het probleem valt alleen op te lossen door meer sociale woningen te bouwen.’