Michel Maus, hoogleraar fiscaal recht aan de VUB, pleit voor een grondige belastinghervorming die de huidige ongelijkheid wegwerkt.

Wat is de beste manier om fraude te bestrijden? (Marleen Van Kerckhoven, Herselt)

Michel Maus: Het volstaat alvast niet om zoals de regering-Di Rupo alleen de symptomen te bestrijden. De oorzaak van tandpijn verandert niet omdat je een pijnstiller neemt. Daarom moet de regering vooral iets doen aan de hoge en ongelijke belastingdruk in ons land. Er moet niet alleen een gelijkschakeling komen tussen de belastingen op arbeid en die op vermogen, maar ook tussen de belastingdruk voor grote multinationals en kleine kmo’s. Veel mensen ervaren die grote verschillen als onrechtvaardig, en dat werkt fraude in de hand. Het aantal fraudegevallen zal pas drastisch dalen als de regering die ongelijkheid wegwerkt.

Moet er in het secundair onderwijs niet meer aandacht komen voor economie en fiscale opvoeding? En hoe zou u jonge mensen daarvoor enthousiasmeren? (Sofie Vermaut, Izegem)

Maus: In het buitenland hebben ze daar veel meer aandacht voor dan wij. In enkele landen behoort fiscaliteit zelfs tot het basisprogramma van het secundair onderwijs. Ik ben daar een groot voorstander van, omdat je zo kunt tonen wat er met ons belastinggeld gebeurt – dat doet de overheid niet genoeg. We zouden aan jonge mensen moeten uitleggen dat het onderwijs wordt gefinancierd met belastinggeld, waardoor iedereen de mogelijkheid heeft om te studeren. Zo kun je meteen duidelijk maken wat de gevolgen zijn voor de samenleving als mensen frauderen en geen belastingen betalen.

Bent u het ermee eens dat achter elk groot kapitaal een misdaad schuilt? (Els De Backer, Stabroek)

Maus: Je kunt pas ten volle profiteren van de fiscale trukendoos wanneer je vermogen een bepaalde grens overschrijdt. Er is heel veel mogelijk als dat gebeurt. De vraag is natuurlijk hoe je zo’n vermogen opbouwt: door de hoge belastingdruk is het gekkenwerk om met arbeid een groot vermogen op te bouwen. Ik geloof dus niet dat je in ons land rijk kunt worden enkel door hard te werken. Dat is maar voor weinig mensen weggelegd. Het succes van de voorbije fiscale amnestie toont ook dat veel mensen een substantieel deel van hun vermogen niet op een legale manier hebben opgebouwd.

Is de kans groot dat ons land ooit de meerwaarde op aandelen zal belasten? En zouden dan ook de minwaarden niet fiscaal aftrekbaar moeten zijn? (Ghislain Degreef, Lembeek)

Maus: De kans is heel reëel dat de overheid op termijn ook de meerwaarde op aandelen zal belasten. Het lijkt me niet meer dan logisch: we zijn een van de weinige landen waar de fiscus de meerwaarde op aandelen ongemoeid laat. Het zou dan wel niet mogen uitmonden in een eenmalige maatregel en een simpele belastingverhoging. Zoiets koppel je het best aan een serieuze fiscalelastenverlaging op arbeid, net zoals de Amerikaanse president Ronald Reagan die in de jaren tachtig invoerde. Het is vervolgens een politieke keuze om eventuele minwaarden fiscaal aftrekbaar te maken. Ik ben daar alvast voorstander van.

Vraag van de week

De huurinkomsten van een privépersoon worden al jarenlang amper belast. Waarom wordt er geen eind gemaakt aan die discriminatie? (Raoul Baert, Lochristi)

Maus: Het klopt dat er geen belasting wordt geheven op de reële huurinkomsten. Dat gebeurt nog altijd op basis van het kadastraal inkomen van de verhuurde woning, maar dat is volledig achterhaald: het is gebaseerd op de huurprijzen van 1975. Het Rekenhof heeft dat al verschillende keren bestempeld als een schandalige parameter, en ook de Europese Commissie laat er zich geregeld kritisch over uit. Maar volgens minister van Financiën Koen Geens is het politieke zelfmoord om aan het kadastraal inkomen te raken. Dat verklaart waarom er maar geen grondige hervorming komt. Als geisoleerde maatregel heeft dat natuurlijk geen kans van slagen, maar dat kan wel als dat past in een ruimer verhaal van lastenverlagingen. Ik ben er zeker van dat een hervorming van het kadastraal inkomen op die manier wel aanvaardbaar is.

Volgende week: Radio 1-presentator Jan Hautekiet. Mail uw vraag naar mijnvraag@knack.be en maak kans op twee filmtickets.

Sven Vonck