HET ?JAARBOEK VOORLEZERS”Mekka valt, na enkele jaren zoeken en tasten, stilaan in zijn definitieve plooi. Hoofdmoot blijft een sliert adressen, van schrijvers, uitgevers, literaire tijdschriften, organisaties, verenigingen, instellingen en wat dies meer zij. De Mekka-redactie (bestaande uit Jan Bosteels, Just Enschedé en Janneke Vonkeman) is daar nogal breed in. Al legt ze geen foutloos parcours af de uitgeverij Bulaaq bleef bijvoorbeeld onvermeld, het adres van het blad De Vlaamse Gids is al drie jaar gewijzigd ze zorgde toch voor een vrij betrouwbare gids voor al wie op een of andere manier met literatuur te maken heeft. Even traditioneel is het (wat met de Franse slag samengestelde) jaaroverzicht, inclusief lijstjes met prijswinnaars en overledenen.

Mekka reikt ook een prijs uit. De redactie vraagt daarvoor aan tal van recensenten om een lijstje met voorkeursboeken van het afgelopen jaar op te stellen, klutst die antwoorden door elkaar en haalt daar de grootste gemene deler uit. Op zo’n procedure valt heel wat aan te merken, maar ze leverde voor 1995 een wat onwaarschijnlijke, maar zeker waardige winnaar op : ?Het leven een gebruiksaanwijzing” van Georges Perec. Op grond van Knacks boeken-toptien berekende Mekka dat Vlaanderens populairste fictieboek in 1995 ?De wereld van Sofie” van Jostein Gaarder was, terwijl ?Het privé-leven van Mao” van Li Zhisui bovenaan de non-fictielijst prijkt.

NEEFJE.

Blikvanger van het jaar in het thematische gedeelte van Mekka is, hoe kon het anders, Paul van Ostaijen. Het geheel valt wat pover uit, hoewel Erik Spinoy toch een mooie analyse van twee Van Ostaijen-gedichten maakte. Zijn conclusie bevestigt wederom zijn basisgedachte over Van Ostaijens poëzie : dat ze behoort tot de zogeheten esthetica van het verhevene.

Tot slot moeten ook nog twee essayistische bijdragen over het proza van 1995 worden gesignaleerd. Knack-medewerker Frank Hellemans houdt een scherp en prikkelend betoog tegen het oppervlakkige estheticisme en het autobiografisme dat zoveel hedendaagse Nederlandse literatuur tot flauwe prut maakt ; voor hem is Adriaan van Dis het boegbeeld van deze loze schoonschrijverij. Ed van Eeden bekeek het ?nieuwe Vlaamse proza” (zijnde 5 boeken) met de hooghartige goedkeuring waarmee een nuffige tante de prestaties van haar achterlijk neefje bekijkt. Kennis van zaken is wel het laatste wat van Van Eeden mag worden verwacht ; volgens hem woont Hugo Claus nog altijd in Gent en is in Antwerpen ?de politieke macht momenteel in handen van de neo-fascisten.” Gefeliciteerd !

M.R.

?Mekka”, Nijgh & Van Ditmar/Dedalus, Amsterdam/Antwerpen, 208 blz., 500 fr.

Van Dis : schoonschrift ?