In Surface, de nieuwe reeks van haar productiehuis, staat Reese Witherspoon niet voor de camera. Die eer laat ze aan Gugu Mbatha-Raw, Britse acteeradel die u al kent uit The Morning Show en Loki. Haar personage is haar geheugen kwijt, maar niet haar fortuin.

Wie ben ik? Voor Sophie is het bepaald geen filosofische vraag. Ze is haar geheugen kwijt sinds ze onder een overzetboot is terechtgekomen en daarbij net niet verdronk. Ze moet voortgaan op wat haar gezegd wordt. Dat het een wanhoopsdaad was, dat ze Sophie heet en in San Francisco een luxeleven leidt. Maar het wringt. Wat dreef haar tot die wanhoopsdaad? Waarom voelt ze niets voor haar echtgenoot? Waarom controleert die haar? Achterhalen wie ze is en wat haar diepste geheimen waren, wordt een kwestie van leven of dood.

Surface is een achtdelige psychologische thriller op maat van wie in Big Little Lies en The Undoing genoot van de cocktail van luxe, droomlocaties en knappe vrouwen die moeten uitvissen welke knappe vent levensbedreigend is. De serie is bedacht door Veronica West, die eerder Ugly Betty en High Fidelity voor haar rekening nam en (voornamelijk) geregisseerd door Sam Miller, die al Luther en I May Destroy You op zijn palmares heeft.

Ik denk niet dat je het grote voorbeeld moet zijn maar ik denk wel zorgvuldig na over de keuzes die ik in mijn werk maak. En ik geloof dat die keuzes voor zich spreken.

Apple TV+ bestelde de reeks bij Hello Sunshine, het productiebedrijf van Reese Witherspoon. De actrice uit Legally Blonde en Walk the Line is in tien jaar tijd uitgegroeid een van Hollywoods machtigste producenten, met luxueuze, high-end series met, door, voor en over vrouwen. Ze gunde zichzelf en beroemdheden als Nicole Kidman, Zoë Kravitz, Meryl Streep en Jennifer Aniston de hoofdrollen in Big Little Lies en The Morning Show maar laat Surface nu helemaal alleen over aan Gugu Mbatha-Raw, de in Oxford geboren dochter van een Engelse verpleegkundige en een Zuid-Afrikaanse dokter die met het ANC het Apartheidsregime bestreed.

Met haar beklijvende vertolking van Hannah, slachtoffer van aanranding, had ze drie jaar geleden al een ruim aandeel in het welslagen van het eerste seizoen van The Morning Show, Witherspoons serie over een MeToo-schandaal op een tv-redactie. Maar toen was ze al bepaald niet meer aan haar proefstuk toe. Mbatha-Raw danst al sinds haar vierde, op haar achtste begint ze ook met acteren. In dezelfde periode als Tom Hiddleston, Phoebe Waller-Bridge en Ben Whishaw studeert ze aan de Royal Academy of Dramatic Art in Londen. Ze vindt werk in tv-series en theaterproducties maar een echte doorbraak laat op zich wachten. ‘Ik heb altijd hard gewerkt en ik ben vaak dicht bij grote dingen geweest’, vertelt ze in lifestylemagazine Tatler. ‘Ik leerde al snel dat je talent echt niet volstaat om er te raken. Je moet weerstand kweken zodat je na elke tegenslag kunt rechtveren. Je mag niet te fragiel zijn.’

Uiteindelijk zet ze zich in 2013 op de kaart met de titelrol in Belle. In dat Britse kostuumdrama belandt Belle, dochter van een Afrikaanse slavin en een aristocratische Britse marineofficier, in de Britse high society. Een ophefmakende rechtszaak over de vraag of slaven handelswaar zijn, wakkert haar politieke bewustzijn aan. Tv-legende Oprah Winfrey vindt Mbatha-Raw geweldig en neemt contact op, waarop ze grotere kansen in Amerika krijgt.

Ze speelt de hoofdrol in het romantische Beyond the Lights (2014) en in San Junipero (2016), een veelbesproken Black Mirror-aflevering over vrouwenliefde in een gesimuleerde werkelijkheid. In de politieke thriller Miss Sloane (2016) staat ze tegenover Jessica Chastain, in de jazzy neonoir Motherless Brooklyn (2019) slaat ze regisseur-hoofdrolspeler Edward Norton met verstomming. Queen Elizabeth heeft dan overigens ook al genoeg gezien: in 2017 wordt Mbatha-Raw in Buckingham Palace, in het bijzijn van haar ouders en prins Charles, onderscheiden met de titel Member of the Order of the British Empire.

Ze bezit een huis met tuin in Oxfordshire maar haar drukke acteeragenda maakt dat ze een eerder nomadisch bestaan leidt. In de feelgoodfilm Misbehaviour (2020) speelt ze Jennifer Hosten, de eerste niet-witte vrouw die de Miss World-verkiezing wint (in 1970, voor het Caraïbische Grenada). Aan feministe Sally A. Alexander (een rol van Keira Knightley), die de ‘veemarkt’ van de schoonheidswedstrijd wil stilleggen, legt Hosten uit dat de verkiezing een kans is om meisjes te tonen dat je niet wit hoeft te zijn om een plaats in de wereld te verwerven.

Zelf ziet Mbatha-Raw haar meervoudige achtergrond als een voordeel. ‘Een complexere identiteit is interessant in dit vak. Als acteur moet je tenslotte voortdurend verschillende identiteiten aannemen.’ Zo is ze in de Marvel-superheldenserie Loki (2021) rechter Ravonna Renslayer, in het nog af te werken drama Seacole kruipt ze in de huid van een Schots-Jamaicaanse zuster die zich over de gewonden van de Krimoorlog ontfermt.

Als je uitzoomt valt de veelzijdigheid van Gugu Mbatha-Raw op, haar veelvuldige samenwerkingen met regisseuses en de vele personages die breken met achterhaalde denkbeelden. Grote uitspraken doet ze daarbij niet. Maar ze was wel al bij Time’s Up betrokken ‘toen nog niemand wist wat het was of zou worden’, vertelde ze aan The Guardian. ‘Ik denk niet dat je het grote voorbeeld moet zijn maar ik denk wel zorgvuldig na over de keuzes die ik in mijn werk maak, want daar ligt mijn macht. En ik geloof dat die keuzes voor zich spreken.’

Surface

Vanaf vrijdag 29/7 op Apple TV+.

1813

Wie met vragen zit over zelfdoding, kan terecht bij de Zelfmoordlijn op het gratis nummer 1813 en op zelfmoord1813. be

Gugu Mbatha-Raw

Voluit Gugulethu Sophia Mbatha-Raw, geboren op 21 april 1983 in Oxford.

Haar vader is een Zuid-Afrikaanse dokter, haar moeder een Engelse verpleegkundige.

Breekt door met haar titelrol in kostuumdrama Belle (2013).

Speelt in Misbehaviour de eerste zwarte vrouw die, in 1970, de Miss Worldverkiezing wint.

In de liveactionremake van Beauty and the Beast (2017) was ze de stem van Plumette.

Ook te zien in Free State of Jones (2016), A Wrinkle in Time (2018) en The Cloverfield Paradox (2018).

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content