De formatiecrisis sleept zich voort. Informateur Didier Reynders (MR) wil zijn optreden afsluiten na een laatste ontmoeting met Elio Di Rupo (PS) en Bart De Wever (N-VA). Waarna er mogelijk nog een rondje volgt met ofwel Elio Di Rupo of met Johan Vande Lanotte (SP.A) in een padvindersrol. ‘Weldenkende kringen’ in Brussel dringen inmiddels fel aan op een klassieke driepartijenregering, zonder N-VA. Maar die tripartite wordt pas mogelijk indien Sacher-Masoch de leiding neemt van CD&V.

De laatste jaren hebben zich drie belangrijke evoluties voorgedaan die mee deze formatiecrisis in de hand hebben gewerkt: het politieke zwaartepunt is verschoven naar de deelregeringen, België werd nog dieper ingebed in een groter Europees geheel, en er is de ge-neratiewissel in het politieke personeel. Die drie elementen hebben ook het bindende vermogen van de grote traditionele families sterk aangetast, met een electorale afbrokkeling tot gevolg.

Want het grootste deel van het kiezerskorps behoort immers niet tot de nieuwe wereldburgers die met de iPad binnen handbereik in verbinding staan met de rest van de wereld. De grootste groep wordt gevormd door de achterblijvers die geen verweer hebben tegen al die economische en financiële krachten die hun levens sturen.

Die laatste groep voelt de gevolgen van het feit dat de traditionele politieke partijen, ook de sociaaldemocraten, al te ver zijn weggedreven in de gedachte dat de markt finaal alles regelt. Bovendien heeft die groep al vaker moeten ondervinden dat de Europese Unie geen sociale bescherming biedt. Die vaststelling heeft allengs ook de macht en de invloed van de vakbonden aangetast.

Daarom leidde het voorstel dat de Duitse kanselier Angela Merkel en de Franse president Nicolas Sarkozy onlangs in Brussel bekendmaakten tot zulke grote zenuwachtigheid in de Wet-straat. Want daarin was sprake van de afschaffing van de automatische indexkoppeling zoals die in België van toepassing is.

Verderop in het blad zegt Johan Vande Lanotte het schandalig te vinden dat de indexkoppeling ter discussie wordt gesteld net op een moment dat de inflatie aantrekt. Niettemin vindt hij de indexering contraproductief.

In het aanvankelijk door de vakbonden mee goedgekeurde maar intussen verworpen interprofessioneel akkoord (IPA) was nochtans sprake van ‘verder onderzoek naar aanpassing van het indexstelsel’. Een zinnetje dat werd geschrapt in de IPA-versie die de regering nu wil doordrukken.

Tijdens de Europese top in Brussel had de Belgische premier Yves Leterme (CD&V) de Duitsers al laten weten dat hun voorstel hem weinig zint. Dat maakte, zo viel te vernemen, weinig indruk op Merkel. De daaropvolgende tussenkomst van de Luxemburgse premier Jean-Claude Juncker was iets doeltreffender. Juncker begon zijn confrontatie met Merkel en Sarkozy met het voorlezen van de bijzonder riante economische cijfers die het Groothertogdom kan voorleggen en besloot: ‘En Luxemburg hanteert de automatische index-koppeling. Zeg nu zelf, wat is het probleem?’

Maar stilaan begint ook de federale regering haar houding bij te sturen. Een onvermijdelijk gevolg ook van het controlerecht dat de Europese Unie heeft op de begrotingen van de eurolanden.

Afgelopen maandag vestigden de kranten de aandacht op een gesprek dat premier Leterme had met de The Wall Street Journal. Daarin zou de premier zich opnieuw hebben verzet tegen de afschaffing zoals gevraagd door Merkel. Maar kijk, dat verzet van de Belgische premier was lang niet zo hardnekkig als door de kranten aangegeven. Eigenlijk staat er dat de Belgische premier de Duitsers vraagt in hun plan om de eurozone op tekalefateren de nationale regeringen de nodige flexibiliteit te laten voor een eigen economisch beleid.

Trouwens, bij de presentatie van het jaarverslag van de Nationale Bank van België vorige week maakte gouverneur Guy Quaden er alvast geen geheim van dat de regentenraad vindt dat het indexmechanisme op z’n minst moet worden hervormd.

En daarmee schuiven Guy Quaden en de Nationale Bank langzaam op in de richting van het convergentiepact waarmee Merkel en Sarkozy de economieën van de eurozone op één spoor naar een sterkere concurrentiepositie willen zetten.

Nu nog de regeringscoalitie vinden die het pijnlijke nieuws van de afschaffing van de automatische indexkoppeling aan de bevolking durft te melden.

door Rik Van Cauwelaert

De Europese Unie biedt geen sociale bescherming.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content