In het gewone leven is Jure Kapetanovic werknemer bij Eurocontrol in Brussel. Drie maanden geleden nam hij in alle stilte contact op met de gezochte Kroatische oorlogsmisdadiger Ante Gotovina, een man die op zijn eentje het EU-lidmaatschap van zijn land blokkeert.
‘Sorry dat ik u niet meer kan helpen, maar wat ik u verteld heb, is echt de waarheid. Het is gewoon begonnen met een informele babbel tussen de premier, die ik zeer goed ken, mezelf en enkele andere vrienden. We hadden het over het probleem-Gotovina, en de premier vroeg me of ik het zag zitten om een boodschap over te brengen omdat hij zich daar erg veel zorgen over maakte. Meer was het niet.’
Jure Kapetanovic weet zich duidelijk geen raad met de kwestie. In november van vorig jaar ondernam de 59-jarige ex-luchtverkeersleider een poging om de voortvluchtige Kroatische oud-generaal Ante Gotovina te overtuigen zich vrijwillig over te geven aan het Joegoslavië-tribunaal in Den Haag. Gotovina (49) wordt beschuldigd van oorlogsmisdaden tijdens operatie Storm in 1995, een actie waarbij de Kroaten de grensstreek met het huidige Bosnië-Herzegovina heroverden op de Serviërs. In de streken die hij destijds bevrijdde, is Gotovina daardoor nog altijd erg populair, en een regelrechte arrestatie – als ze al mogelijk is – zou er op veel verzet stuiten. Maar de Europese Unie, waarvan Kroatië in 2009 lid hoopt te worden, wil Gotovina zo snel mogelijk in Den Haag zien zitten. Zolang dat niet het geval is, gaan de toetredingsonderhandelingen, gepland op 17 maart, niet van start.
De geheime onderhandelingsmissie van Kapetanovic werd enkele weken geleden aan het licht gebracht door het Kroatische weekblad Globus. De ontmoeting met (de omgeving van) Gotovina zou hebben plaatsgevonden in buurland Bosnië-Herzegovina, in de buurt van de stad Mostar, maar zou uiteindelijk mislukt zijn.
Kapetanovic, die als werknemer van Eurocontrol voortdurend tussen Brussel en Zagreb pendelt, wil met de hele affaire niets meer te maken hebben. ‘Mijn rol is uitgespeeld’, zegt hij in een gesprek met Knack. ‘Ik heb aan mijn regering gerapporteerd en zij bezorgen die informatie nog aan anderen. Het zou dus niet fair zijn van mij om er meer over te vertellen. Ik wilde alleen mijn regering helpen, niet meer dan dat. Sinds mijn opdracht afgerond is, heb ik geen enkel contact meer gehad, met niemand. Ik had overigens dergelijke media-aandacht niet verwacht. Het heeft mij intussen te veel problemen opgeleverd, en ook mijn familie lijdt onder de zaak.’
Waarom was u op de vraag tot bemiddeling ingegaan?
JURE KAPETANOVIC: Ik wilde gewoon mijn regering helpen, omdat ik me er bewust van ben wat de Europese Unie voor Kroatië betekent. En ook omdat ik goed weet dat de maffia níét van Europa houdt. Dat was mijn enige motief.
Hoe kent u Gotovina?
KAPETANOVIC: Hij was commandant op de luchtmachtbasis van Zadar. Ik was verantwoordelijk voor de algemene luchtverkeersleiding, hij deed het militaire deel. Onze rollen waren gescheiden.
Waar bent u hem gaan zoeken?
KAPETANOVIC: Ik heb contact opgenomen met een van zijn advocaten, die ik toevallig erg goed ken omdat hij ooit mijn advocaat was. Zo is het begonnen. Meer details kan ik u niet vertellen.
Hebt u Gotovina persoonlijk ontmoet?
KAPETANOVIC:Ik kan echt geen enkel commentaar geven. Dat zou niet netjes zijn tegenover mijn regering.
Dat uw regering uw missie fors ontkent…
KAPETANOVIC: (onderbreekt) Weet u, ik wil deze zaak eigenlijk zo snel mogelijk vergeten. En ik zou nooit meer in dit soort politieke zaakjes betrokken willen worden. Dat is gewoon mijn ding niet, ik ben geen politicus. Tijdens de oorlog was ik verantwoordelijk voor het Kroatische luchtruim, ik werkte ooit voor het ministerie van Transport en Communicatie, ik was luchtverkeersleider, en that’s it. Ik ben nooit soldaat geweest, politieman of agent. Ik was een simpele boodschapper, gevraagd door mijn regering.
Sommigen verdenken u er intussen van een geheim agent te zijn.
KAPETANOVIC: Nee. Nooit van mijn leven. Ik heb nooit voor een geheime dienst gewerkt. Ik ken die mensen natuurlijk wel, want er was een oorlog in Kroatië en ik heb toen heel veel mensen ontmoet. Maar ik ben heel mijn leven een doodgewone luchtverkeersleider geweest. Niets anders. Ach, tijdens de communistische tijd was ik zogezegd een Amerikaanse spion. Veel is er dus niet veranderd. (lacht)
Gerry Meeuwssen
