De Egyptische Nobelprijswinnaar voor de Vrede Mohamed ElBaradei over de gevolgen van de Tunesische revolutie voor de regering in Cairo.
In Tunesië leidde de zelfverbranding van een straatventer tot een revolutie. Ook in Egypte hebben mensen zichzelf in brand gestoken, maar president Hosni Mubarak lijkt niet onder de indruk.
Mohamed ElBaradei: Vergis u niet, hij is bloednerveus. Maar hij heeft nooit geluisterd en hij doet het ook nu niet. Het regime is blind en doof. Ik heb Mubarak voor deze ontwikkeling gewaarschuwd. Hij krijgt nu de rekening gepresenteerd.
Gaat de dominotheorie ook op voor de Arabische wereld? Is de revolutie in Tunis nog maar het begin?
ElBaradei: Ik denk dat we de voorbode van een ‘Arabische lente’ meemaken. Onze buren kijken nu naar Egypte dat altijd een voortrekkersrol heeft gespeeld. Wat in Tunesië kan, moet in Egypte ook mogelijk zijn.
U wilt een modern, democratisch Egypte. Maar de mensen op straat eisen niet alleen vrijheid en mooie woorden, ze eisen ook brood en boter.
ElBaradei: In een land waar 40 procent van de bevolking minder dan een dollar per dag verdient, zijn dat begrijpelijke eisen. Het gaat bij ons om basisbehoeften, dat is het verschil tussen Egypte en Tunesië. In Tunesië is er een brede middenklasse, bij ons dreigt een opstand van een arme, gefrustreerde onderklasse.
Als mogelijke tegenkan-didaat van Mubarak bij de presidentsverkiezingen in september hoopt u op verandering via de stembus. Is het daarvoor intussen al niet te laat?
ElBaradei: Het is best mogelijk dat mijn vaderland een woelige periode tegemoet gaat. Vrijheid heeft zijn prijs. Maar iedereen, van de marxis-ten tot de Moslimbroeders, is het erover eens dat we op lange termijn naar stabiliteit moeten streven.
Kan Mubarak een uitbreiding van het protest nog verhinderen?
ElBaradei: Dat kan hij alleen als hij afziet van een nieuwe kandidatuur en instemt met een democratische grondwet, die vrije verkiezingen mogelijk maakt. En vanzelfsprekend moet dan ook de noodtoestand worden opgeheven, die nu al 29 jaar van kracht is. Zonder die toegevingen zal het regime niet overleven en zal het protest blijven aanzwellen. Een sneeuwbal kan een lawine veroorzaken.
Israël vreest dat na een omwenteling in Egypte de Moslimbroeders aan de macht zullen komen en de Joodse staat de oorlog zullen verklaren.
ElBaradei: We moeten ophouden de Moslimbroederschap te demoniseren. Alsof we alleen maar kunnen kiezen tussen onderdrukking door Mubarak of de chaos van religieuze extremisten. Ik verschil op veel punten van mening met de Moslimbroeders, maar ze hebben al vijf decennia geen geweld meer gebruikt. Ook zij willen verandering. Als we in Egypte echt vrijheid en democratie willen, moeten we hen integreren in plaats van hen uit te sluiten.
© Der Spiegel
