Sinds zijn aanstelling als formateur tast Elio Di Rupo (PS) de mogelijkheden af om tegen 2015 een gat in de begroting van 17 tot 22 miljard euro weg te werken. Knack pikt er de meest geciteerde voorstellen uit.
Nucleaire taks
Na maandenlang getouwtrek zijn de jaarwinsten van Electrabel en SPE Luminus op de afgeschreven kerncentrales bekend: 1,7 miljard euro. Na kostenaftrek rest 1,4 miljard. Daarop zou een belasting van 500 miljoen geheven worden.
Ambtenaren
In de periode 2011-2015 gaan bijna 13.000 federale ambtenaren met (brug)pensioen. Door ze niet allemaal te vervangen, kan 400 miljoen euro worden bespaard. De federale overheid telt 82.450 ambtenaren (in totaal 73.180 voltijdse eenheden). Tot eind 2009 steeg hun aantal nog tot 83.788. Pas in 2010 had het plan-Vervotte echt effect. Een op de drie vertrekkende ambtenaren wordt niet vervangen. Zo is de weddemassa (6,4 miljard in 2011) niet meer gestegen sinds 2009. De cijfers hebben geen betrekking op de magistratuur, het leger en de federale politie (samen 62.500 ambtenaren; 61.000 voltijdse eenheden of 5000 minder dan in 2008). Ook gewesten, gemeenschappen, provincies, steden en gemeenten blijven buiten beschouwing (samen 660.000 ambtenaren of 15 procent meer dan in 1995).
Algemene sociale bijdrage
Een algemene sociale bijdrage van 1 procent op alle inkomens (vanaf 13.000 euro per jaar) is goed voor 1,8 miljard euro. Als die som wordt gebruikt voor een lastenverlaging op arbeid, kunnen er volgens de Nationale Bank 30.000 banen bij komen.
Werkloosheidsuitkeringen
Uitkeringen voor werklozen zijn onbeperkt in de duur. Ze kunnen verminderd worden met de duur van de werkloosheid. Een andere mogelijkheid is een beperking tot twee jaar. Die laatste ingreep bespaart 3 miljard euro, maar dat zal minder zijn omdat veel werklozen doorschuiven naar de sociale bijstand of de ziekteverzekering.
Pensioenleeftijd
Een verhoging van de effectieve pensioenleeftijd – gemiddeld 59 jaar tegenover de wettelijke pensioenleeftijd van 65 jaar – met een jaar zou 2 miljard besparen. De pensioenen voor werknemers, zelfstandigen en ambtenaren slorpen dit jaar ongeveer 35 miljard op.
Notionele-interestaftrek
De brutokosten van die aftrek voor vennootschappen die met eigen middelen hun kapitaal versterken, zijn opgelopen tot 5,8 miljard euro. De fictieve rente voor die aftrek plafonneren op 3,8 procent kan 3 miljard opleveren.
Dienstencheques
De overheid steekt dit jaar (via de sociale zekerheid) 1,43 miljard euro in het stelsel van de dienstencheques, dat aan ruim 120.000 mensen werk biedt. In 2015 wordt dat 2,15 miljard. De fiscale aftrek verminderen of afschaffen brengt 190 miljoen op. De bijdrage van de gebruikers verhogen kan 120 miljoen euro opleveren.
Bedrijfswagens
De fiscale aftrek van bedrijfswagen is goed voor 4,1 miljard euro per jaar. Het ACW stelt voor om die aftrek met 1,2 miljard te verminderen. Als dat geld moet dienen om de sociale uitkeringen te verhogen, is het een nuloperatie. Budgettaire winst kan wel gepuurd worden uit hogere accijnzen op benzine en diesel.
Fiscale en sociale fraude
Door de inzet van justitie, politie, fiscus en sociale inspectie te coördineren in de strijd tegen fiscale en sociale fraude kan volgens staatssecretaris Carl Devlies (CD&V) in de komende drie jaar 1 miljard euro extra worden binnengehaald. De Nationale Bank raamt die fraude op 6,4 miljard.
Activering
15.000 à 30.000 werklozen per jaar aan een job helpen verlicht de begroting tegen 2015 met 1,6 miljard euro.
Gezondheidszorg
De norm van 4,5 procent voor de reële groei van de uitgaven in de gezondheidszorg (25 miljard euro in 2011) terugschroeven tot 2 à 2,5 procent kan resulteren in een besparing van 4 miljard. Als dat bedrag toch binnen de globale sociale zekerheid blijft, kan het in mindering worden gebracht van het geld dat de overheid elk jaar bijpast (alternatieve financiering met belastinggeld en overheidstoelagen; in 2011 samen 26 miljard).