Tranen met tuiten: daar kennen de Amerikanen John Boehner (61), de nieuwe voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, het beste van. Toen zijn partij begin november de meerderheid in het Huis van Afgevaardigden heroverde op de Democraten, was het weer raak tijdens zijn overwinningstoespraak. En afgelopen woensdag mocht de voormalige oppositieleider met betraande ogen de voorzittershamer overnemen van Democrate Nancy Pelosi. Het was de bekroning voor de bewogen carrière van een van Washingtons opmerkelijkste politieke overlevers.
De nieuwe speaker laat nooit een gelegenheid onbenut om uit te pakken met zijn persoonlijke American dream. Boehner is een kind van een stel baruitbaters in Ohio. Hij was de eerste van het gezin die naar de universiteit kon, en zijn diploma ondernemen bracht hem naar een kunststofbedrijf, waar hij opklom tot directeur. Vanuit de lokale politiek in zijn geboortestaat raakte hij in 1990 voor het eerst verkozen als lid van het Huis van Afgevaardigden. Vier jaar later was hij al een belangrijke Republikeinse partijstrateeg. Hij groeide ook uit tot een meesterlobbyist en een van de beste politieke vrienden van de Amerikaanse industrie en Wall Street. Dat leek aanvankelijk zijn ondergang te worden. In 1996 zorgde Boehner voor een schandaal door in het Huis eigenhandig campagnecheques van een tabaksbedrijf uit te delen. Hij verzeilde in de marge van Capitol Hill, maar bleef wel binnen het circuit. Zijn geduld werd in 2006 beloond. Toenmalig speaker Tom DeLay kon inpakken na een corruptieschandaal, en Boehner mocht diens tijd volmaken. Hij moest de hamer in het najaar weer afgeven aan Pelosi, en werd minderheidsleider van de Republikeinen.
Met zijn inhuldiging heeft Boehner het leukste deel van zijn nieuwe job al achter de rug. Zijn voorzitterschap van een verdeeld Congres wordt lastig. President Barack Obama heeft hij niet bepaald hoog zitten. Het liefste wil hij zoveel mogelijk van Obama’s realisaties terugschroeven, te beginnen met de hervorming van de gezondheidszorg, die deze week al op de agenda staat. Maar omdat de Democraten de Senaat nog in handen hebben, worden die aanvallen wellicht vooral symbolisch. Ook binnen zijn eigen fractie wacht hem een grote uitdaging. Die telt nu een pak debutanten, van wie velen gelinkt aan de oprukkende ultraconservatieve Tea Party-beweging. Zij willen een radicale ommekeer in Wash-ington. Boehner erkende hun belang al vroeg, maar de taal van de straat ligt deze veteraan van Capitol Hill niet zo best. De Democraten kunnen hem gemakkelijk neerzetten als de klassieke karikatuur van een Republikein: gebruinde dandy, golfer, vriend van het grote geld en zware roker. Ze benadrukken ook steevast dat Boehner een aanhanger is van het economische beleid van de vorige regering, die het land in de financiële crisis stortte. Uitgerekend hij moet nu het Republikeinse alternatief belichamen, in afwachting van een echte uitdager voor Obama.
Thomas Verbeke
