Het Dantziger-gevoel sterft wellicht samen uit met de generatie Duitsers die de stad nog voor de oorlog heeft gekend. Belangrijker vindt de burgemeester van Gdansk dat Solidarnosc een eigen museum krijgt in de stad.

Toerisme brengt jaarlijks drie tot vijf miljoen buitenlanders naar Gdansk – een behoorlijke score voor een stad van iets meer dan 400.000 inwoners. Gdansk heeft de toeristen dan ook wat te bieden. De voormalige vrijstad mag op het einde van de Tweede Wereldoorlog grondig verwoest zijn door het Rode Leger, de inwoners hebben de oude binnenstad met een monnikengeduld steen voor steen weer opgebouwd. Het resultaat is prachtig: een wirwar van straatjes met trap-, hals- en klokgeveltjes (de Vlaamse en Hollandse invloeden zijn duidelijk) in roze, groene, gele, blauwe pasteltinten, vaak nog met fresco’s of bas-reliëfs versierd. Daartussen de kerken, poorten, torens en raadhuizen uit de verschillende periodes van Gdansks duizendjarige geschiedenis.

Het merendeel van de toeristen zijn Duitsers die na de val van de Berlijnse Muur hun “goede, oude Dantzig” – de titel van een fraai plaatjesboek over de stad – nog eens willen bezoeken. Want per slot van rekening was de stad een aanzienlijk deel van haar geschiedenis Duits. Op het einde van de Eerste Wereldoorlog was amper negen procent van de stadsbevolking Pool.

Ze geven het niet toe, maar de meeste Gdanskenaars reageren wrevelig op de term Dantzig. “De Duitsers mogen hier komen, ze mogen alles kopen wat ze willen, maar ze moeten niet zeggen dat het hier van hen is”, betoogt Pawel Rolinski, de perfect Nederlandstalige Pool die het kantoortje van Export Vlaanderen op de Dlugi Targ open houdt en enkele dagen onze gids was. “Wij hebben de oorlog niet gewild maar wij hebben er wel verschrikkelijk onder geleden. Vijftig jaar later voelen we de gevolgen nog altijd. En wij eisen de Oekraïne ook niet terug.”

Burgemeester Adamowicz vindt het niet bepaald nodig zijn toerismebeleid af te stemmen op een of ander Dantziger gevoel. Hij wil liever jonge Europeanen aantrekken dan een langzaam uitstervende groep sentimentele Duitsers. “Voor die jongere reizigers is Gdansk, de stad van Solidarnosc en Lech Walesa evenzeer een begrip”, stelt Adamowicz. “Het uitzicht op de scheepswerf en het gedenkteken met de drie kruisen is zo vaak op de televisie getoond dat het waarschijnlijk bekender is dan de grootste Poolse monumenten, het koninklijk paleis in Warschau incluis. De scheepswerf van Gdansk is een even groot symbool als de Bastille in Parijs.”

Het stadsbestuur heeft plannen om een museum op te richten met documenten over de hoogtijdagen van Solidarnosc. Maar voorlopig zoek je in de kiosken van Gdansk nog tevergeefs naar een prentkaart van de Stoznia Gdanska.

Christine Albers

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content