Wat weegt het zwaarst voor de Deense kiezer: economie of immigratie?
Toen eerste minister Lars Lokke Rasmussen van Denemarken verkiezingen uitschreef voor 15 september, leek hij nog recht op verlies af te gaan. De onopvallende premier van de liberale partij Venstre kreeg de baan alleen omdat zijn bijna-naamgenoot Anders Fogh Rasmussen ontslag nam om secretaris- generaal van de NAVO te worden. Er werd in het buitenland goed met hem gelachen om de knoeierige manier waarop hij de klimaattop in december 2009 in Kopenhagen organiseerde. De gulle wijze waarop hij met onkosten omsprong, maakte de kiezers thuis boos.
Maar minder dan een week voor de verkiezingen kon het weer alle kanten uit. Als het van de vrouwen afhangt, krijgt Denemarken straks zijn eerste vrouwelijke eerste minister. Hebben de mannen het alleen voor het zeggen, dan krijgt de aftredende centrumrechtse coalitie een vierde opeenvolgende ambtstermijn. Een enquête gaf de oppositie vorige week nog maar drie zetels voorsprong.
De terugkeer van Rasmussen in de peilingen leert dat de kiezers nu andere zorgen hebben dan enige tijd geleden. Lang leek de hachelijke staat van de economie de doorslag te zullen geven. Er wordt voor dit jaar een tekort van 4,6 procent van het bruto binnenlands product voorspeld. Een nieuw stimulusplan voor de economie is nodig, terwijl ook de banken weer gered moeten worden. Dat speelde allemaal in de kaart van de sociaaldemocratische oppositieleider Helle Thorning-Schmidt, die beloofde om Denemarken met nieuwe uitgaven uit de recessie te halen. Het gaf de schoondochter van de voormalige Britse Labourleider Neil Kinnock maandenlang een fraaie voorsprong.
Maar begin september stond plotseling immigratie weer bovenaan op de agenda. Een poging van de Europese Commissie om de opengrenzenpolitiek van de EU te verdedigen, bood de Deense Volkspartij van Pia Kjaersgaerd munitie voor een populistische aanval op Brussel. De extreemrechtse Deense Volkspartij steunt de minderheidsregering van Rasmussen. De aanval van Kjaersgaerd legde weer het verschil van mening in het centrumlinkse kamp over immigratie bloot. Het gaf de regering ook de kans om er de oppositie van te beschuldigen dat ze de klok wil terugdraaien en de ‘strenge maar eerlijke’ Deense wet-geving op het vlak van migratie ongedaan wil maken. Het is niet de eerste keer dat links in Denemarken over Europa en immigratie struikelt. Als ze straks wil winnen, moet ze de aandacht van de kiezer weer naar de economie krijgen. Anders wordt Helle geen premier.
©The Economist
