Natuurtoerisme is ‘in’. Mensen gaan op zoek naar het mooiste, Vlaamse landschap.

Niemand zit nog graag binnen tijdens het weekend. Veel mensen vinden zelfs hun tuintje te bekrompen. Ze willen naar buiten – naar ‘de echte buiten’. Natuurtoerisme zit in de lift. Toch lijkt Vlaanderen niet echt geschikt als locatie. Vlaanderen is lelijk: overal wegen, huizen, elektriciteitsmasten, binnenkort reusachtige windmolens. Een rit over de Nederlandse snelwegen levert meer mooie natuur op dan een tocht langs de Vlaamse kanalen.

Sommige mensen willen weten wat een mooi, Vlaams landschap is. Elke Rogge van het Steunpunt voor Duurzame Landbouw beschrijft in het blad Buitenkansen – het maandblad voor duurzame land- en tuinbouw – het mooiste landschap en vertelt bovendien hoe je die schoonheid objectief kunt meten. Ze testte haar methode met een selectie van 150 foto’s uit het Pajottenland, algemeen beschouwd als een van de mooiere regio’s van Vlaanderen.

En welk landschap vinden de Vlamingen mooi? Een landschap met water en dieren! Een gevarieerd landschap ook, met niet enkel akkers, maar ook sloten en bomen. Iedereen heeft natuurlijk zijn specifieke wensen. Een boer zal aandacht schenken aan de manier waarop een akker is geploegd. Een natuurbeschermer zal liever geen populieren zien.

Dat Vlaanderen niet is volgebouwd, dankt het volgens Rogge voor een groot deel aan de landbouw. Een van de eerste conclusies van Rogges werk is dat boeren zelf veel kunnen doen om het landschap mooier te maken, dikwijls met relatief kleine ingrepen, zoals het aanplanten van een heg rond een silo of het verstoppen van lelijke badkuipen in een weide.

Sommige boeren hebben de waarde van dit soort initiatieven al ingezien. Eén boer op de acht (dat zijn er bijna vijfduizend in totaal) zou aan een of andere (al dan niet gesubsidieerde) vorm van natuurbeheer doen. Vlaamse landbouwers beheren momenteel 160 kilometer heggen, 200 kilometer houtkanten en meer dan zeshonderd poelen. De West-Vlaamse vzw ’t Boerenlandschap investeerde in hydraulische scharen, waarmee negentig boeren hun hagen en heggen onderhouden.

De tijd dat boeren al wat in hun weg stond, kapten of in brand staken, lijkt achter de rug. Ook zij hebben oog gekregen voor het landschap, en niet uitsluitend voor wat er op hun akkers staat.

Gelukkig beseffen steeds meer natuurliefhebbers dat boeren een positieve rol kunnen spelen in het aantrekkelijk maken van een landschap. De schaarse, mooie, Vlaamse natuur heeft alle steun die ze krijgen kan, nodig.

Dirk Draulans

Dirk Draulans

Vlaanderen is lelijk: overal wegen, huizen en elektriciteitsmasten.