Ouders die tijdens de vakantieperiode vaak een beroep doen op de grootouders voor opvang, moeten aanvaarden dat die soms andere regels hanteren. Wie dat niet kan, vindt het best een andere oplossing, zegt Marijke Bisschop, auteur van Helpen zorgen voor je kleinkinderen.

Als mijn zoon naar de speelpleinwerking wil, zegt mijn vader dat dat niet veilig is. Hij vindt dan allerhande spelletjes uit. Voor mij is het moeilijk om mijn ouders, bij wie mijn zoon veel tijd spendeert, te verplichten hem toch te brengen. (Tania Dassonneville, Wervik)

MARIJKE BISSCHOP: Je kunt grootouders niet verplichten iets te doen waar zij niet achter staan. Hun ideeën lijken misschien ouderwets – de opvoeding is de laatste vijftig jaar ook enorm geëvolueerd – maar je moet ze wel respecteren en hen laten doen zoals zij willen. Natuurlijk kun je altijd vragen of ze iets aanpassen, maar je zult je erbij neer moeten leggen als dat niet lukt. Anders is het soms beter om een andere opvangoplossing te zoeken.

Hoe komt het dat grootouders soms betere ouders zijn voor hun kleinkinderen dan ze voor hun kinderen waren? (Siel Van Grootel, Berchem)

BISSCHOP: Grootouders kunnen meer relativeren. Ze dragen niet meer de uiteindelijke opvoedingsverantwoordelijkheid, of de zware opgave om werk, huishouden, kinderen en relatie te combineren. Hun rol van grootouder is er een van een goede vriend, die veel ervaring deelt, geheimpjes kan bewaren en raad kan geven. Kortom, ze zijn wijzer geworden, en die wijsheid komt de kleinkinderen ten goede.

Er zijn niet alleen nieuw samengestelde gezinnen van ouders, maar ook van grootouders. Wat te doen wanneer de kleinkinderen in de vakantie aankloppen, en de aangetrouwde partner daar geen zin in heeft? (Rene Deroover, Kessel-Lo)

BISSCHOP: Een goede vraag, want het gebeurt steeds vaker dat grootouders ook hertrouwen. Dan is het al een hele klus om aan elkaars levenswijze te wennen, laat staan aan de familietradities. Ik heb het voorbeeld van een grootvader die elk jaar zijn zes kleinkinderen op vakantie kreeg. Hij vond dat niet meer dan normaal, maar zijn nieuwe vrouw had het er moeilijk mee. Zij stelde voor dat ze beiden hun familiefeesten apart zouden vieren. Zo’n afspraak is veel beter dan een geforceerde vakantie. Overigens was het voorbeeld een uitzondering. Veel vaker is het de grootmoeder die een echte moederkloek voor de kleinkinderen wordt, en de grootvader die bromt dat hij na zijn pensioen eindelijk eens van hun tijd met z’n tweeën wilde genieten.

Wordt het sociaal gedrag van een kind zonder broers of zussen beïnvloed als het vaak wordt opgevangen door de grootouders? (Erik Faes, Antwerpen)

BISSCHOP: Enkel in uitzonderlijke gevallen, wanneer de grootouders het kindje overbeschermen of afschermen van de buitenwereld. Maar de meeste grootouders zullen het kindje ook naar de jeugdbeweging brengen en aan sociale activiteiten laten deelnemen. Een kind is trouwens net gebaat met een goede relatie met de grootouders, omdat het een andere relatie is dan met de ouders. Voor een kind zijn oma en opa meer vrienden, bij wie het even kan uitblazen. Al verandert dat wel als het erg veel bij hen is, dan worden de grootouders medeopvoeders.

Vraag van de week

Grootouders zijn opgevoed met ‘de pedagogische tik’ of in de hoek staan. Hoe pakken ze dat vandaag het best aan? (Miel Vermorgen, Waasmunster)

BISSCHOP: Indien het kind regelmatig door de grootouders wordt opgevangen, gaan zij ook een stukje opvoeden. En dat wil zeggen dat ze eigen regels mogen opleggen. Niet alleen voor de straffen overigens, maar ook voor de verwennerij. Kinderen hebben zo’n verschil zelf ook snel door, en aanvaarden dat. Maar als een moeder bij de grootouders ingaat tegen bepaalde huisregels, wordt het verwarrend voor een kind. Zo ontstaan conflicten. Je kunt natuurlijk wel afspraken maken over wat echt wel of niet kan. Ik gaf mijn kleinkind onlangs een tik op zijn hand, omdat hij aan de elektriciteit zat en ik hem dat verboden had. Kan dat voor ouders echt niet, dan moet je onderling afspreken hoe je zo’n conflict oplost.

Wat kunnen wij als burger doen voor de vele vluchtelingen uit Afrika en het Midden-Oosten? Zelf opvang organiseren? Stel uw vraag aan VANESSA SAENEN, woordvoerster van de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR.

Mail uw vragen naar mijnvraag@knack.be en maak kans op twee filmtickets.

Jelle Henneman