De financiële markten houden helemaal niet van een daling van de werkloosheid.
Investeerders en speculanten op de financiële markten hebben maar één betrachting, winst te maken. Zij hebben daar veel voor over, onder meer werkloosheid van anderen. In februari groeide de werkgelegenheid in de Verenigde Staten dubbel zoveel als analisten hadden voorspeld, namelijk met 705.000 banen. De werkloosheidsgraad daalde van 5,8 naar 5,5 procent. Dat was ?rampzalig” nieuws voor Wall Street en vervolgens voor nagenoeg de hele internationale financiële wereld.
Op de Newyorkse markt had de daling van de werkloosheid hetzelfde effect als het uitbreken van de Golf-oorlog in 1991. De veiligheidskleppen, die na de beurscrash van 1987 werden geïnstalleerd, sloegen er dicht en konden erger voorkomen. Intussen hebben de meeste speculanten hun gezond verstand teruggewonnen en een stuk van hun verwachte winsten verloren.
Waarom zijn investeerders als de dood voor een daling van de werkloosheid ? In alle westerse landen is een verbetering van de werkgelegenheid net de prioriteit van de regeringen. Financiële markten en regeringen om van de werklozen maar te zwijgen hebben inderdaad tegengestelde belangen. Zij het op korte termijn. De horizon van de speculanten ligt nu eenmaal niet ver.
Uit de daling van de werkloosheid leerde het volk van Wall Street dat de Amerikaanse economie het beter doet. De kans dat de Federal Reserve, de centrale bank, de rente verlaagt, wordt daardoor uiterst klein. Die renteverlaging is immers niet meer nodig om de economie aan te porren, ze zou alleen de inflatie verhogen. En de eerste taak van elke centrale bank waar ook ter wereld is nu eenmaal te waken over de muntstabiliteit, dus met duur geld prijsstijgingen temperen.
Als de rente hoog is en een dreigende inflatie een verhoging van de intrest laat vermoeden, verliezen de lopende obligatieleningen waarde. Nieuwe obligaties brengen dan immers meer rente op. De koersen op de obligatiemarkten klapten bijgevolg in mekaar. Veel speculantenleed vloeit natuurlijk uit speciale technieken voort. Zo kochten velen futures, het recht om in de toekomst obligaties met een nu vastgelegde rente te verwerven. Wat een tegenvaller is als de rente tegen de verwachting in niet daalt, maar stijgt. En veel speculaten ( hedge funds) kochten obligaties met goedkope leningen in Japanse yen. Nu de koersen dalen, schrapen zij verlies bijeen.
Als nieuwe obligaties een hogere rente krijgen, verkopen beleggers ook hun aandelen in ondernemingen. De hogere, maar risicovolle opbrengst van aandelen loont dan immers niet meer. Dat leidde tot een daling van de Dow Jones, de beursindex van Wall Street. Maar als de economie beter draait dan iedereen geloofde, maken de ondernemingen ook meer winst en keren ze hogere dividenden uit. En dat ondersteunt dan weer de aandelenbeurzen.
De financiële markten beschrijven zichzelf als ?de waakhouden” van het monetair- en begrotingsbeleid van de overheden. Maar het legertje critici groeit met elk incident als dit van de werkloosheidscrash. Minister van Financiën Philippe Maystadt (PSC), die ook voorzitter is van het Interimcomité van het Internationaal Monetair Fonds, klaagt al een tijd over de overreacties van de financiële markten die niets met de reële economie te maken hebben. ?Voor de internationale financiële markten hebben we een wereldautoriteit nodig, die enige regels uitvaardigt,” vindt hij.
Als gevolg van de Amerikaanse avonturen zal de rente in Europa weer stijgen. Nochtans staat de Europese economie er veel slechter voor dan de Amerikaanse.
Financiële markten zijn snel geëxciteerd.
