GEZOCHT: VERS BLOED

© illustratie BART SCHOOFS

De eeuwige jeugd: het is een verlangen zo oud als de mens. In Amerika probeert een bedrijfje alweer een nieuwe techniek uit: pomp een oud lijf vol jong bloed.

Ambrosia. Bij klassiek geschoolden onder u gaat er nu vast een belletje rinkelen. In de Griekse mythologie was dit de honingzoete spijs van de goden. En die goden waren onsterfelijk en eeuwig jong. Niet zo gek dus, dat er in Californië een gelijknamige start-up het licht zag die ons de eeuwige jeugd belooft. Nu ja, eeuwig is overdreven. Maar voor 8000 dollar kunt u er een behandeling krijgen die u toch een serieuze opkikker zou moeten geven.

Geen botox of plastische chirurgie ditmaal. Nee, bij Ambrosia krijgt u een emmertje bloed. Of preciezer: plasma. Twee liter, recht in uw aderen. Jong bloed, van donoren tussen de 16 en 25 jaar. Onder het mom van een wetenschappelijke studie, zoekt Ambrosia nog volop ‘vrijwilligers’ met een flinke duit op zak. In een artikel in MIT Technology Review vertelt oprichter Jesse Karmazin dat er eind vorig jaar al 25 mensen hadden deelgenomen. Ze kregen eenmalig twee liter plasma, wat volgens Karmazin voor wonderlijke resultaten zorgde. Zo zou een patiënt met het chronische- vermoeidheidssyndroom zich voor het eerst weer gezond voelen en er jonger uitzien.

Karmazin en de zijnen baseren zich vooral op studies bij muizen. De voorbije jaren vielen er geregeld hoeraberichten te lezen over oude muizen die dankzij jong bloed weer atletischer werden en beter konden onthouden.

Een van de belangrijke componenten in het bloed zou GDF11 zijn, kort voor ‘groeidifferentiatiefactor 11’, een eiwit dat vooral bij jonge muizen (en mensen) aanwezig is. Belangrijk detail: die muizen werden (in koppeltjes van oude en jonge exemplaren) aan elkaar genaaid, waardoor ze niet alleen elkaars bloed deelden, maar hun organen ook met elkaar in contact stonden. Weken aan een stuk. Iets helemaal anders dan een zak bloed die eenmalig in je lijf wordt gepompt.

In recenter onderzoek werd de oefening overgedaan door ook muizen enkel bloedtransfusies te geven, wat veel minder straffe resultaten opleverde. Oude muizen met spierletsels herstelden weliswaar beter dankzij jong bloed, maar ze werden niet krachtiger of slimmer.

Vampierenromantiek

Het klopt dat het bij ons soms druppelt wanneer het in Amerika stormt. Maar Ambrosia-achtige bedrijfjes zullen we hier toch niet snel zien, zegt professor Michel Delforge, hematoloog aan het UZ Leuven. ‘Als ik dit kort zou moeten samenvatten, vind ik er maar één woord voor: flauwekul. Het is een typisch fenomeen: mensen pikken iets op uit een wetenschappelijk artikel – muisjes die het wat minder slecht doen – en proberen dat dan te verkopen. Goed wetende dat er een publiek is dat have en goed zou verkopen voor de eeuwige jeugd.’

Misschien heeft het succes van een reeks als True Blood er wel iets mee te maken: vampieren hebben de eeuwige jeugd, dus zo’n zakje bloed zal wel geen kwaad kunnen. Al wil Delforge onderstrepen dat het hier niet om bloed gaat. ‘Plasma is het vocht waarin normaal de rode en witte bloedcellen drijven. Die worden eruit gehaald, waarna nog een aantal zaken overblijven: eiwitten (zoals GDF11), afweerstoffen, mineralen en zouten en stollingsfactoren.’

Ook bij ons vinden er geregeld plasmatransfusies plaats, vertelt Delforge. ‘Maar enkel op medische indicatie. Als iemand bepaalde tekorten heeft, door een ernstige immuniteitsziekte bijvoorbeeld, kan plasma helpen. Maar voor alle duidelijkheid: in ons land komt dat enkel van vrijwillige donoren. Het Rode Kruis staat in voor de kwaliteit en veiligheid van gedoneerd bloed en plasma. Dat is belangrijk, want ook virussen als hiv en hepatitis kunnen via plasma worden doorgegeven. In de Verenigde Staten, waar donoren wél worden betaald voor bloed, is die kwaliteitscontrole niet altijd gegarandeerd.’

Waarschijnlijk zou een aantal 80-jarigen baat kunnen hebben bij een paar liter ‘jong’ plasma, geeft Delforge toe. ‘Als zij bepaalde tekorten hebben, zullen ze zich daardoor misschien tijdelijk beter voelen. Maar één transfusie kan nooit blijvende resultaten hebben. Die stofjes verdwijnen weer uit het lichaam. Je zou dat proces dus om de zoveel maanden moeten herhalen.’

En wat die GDF11 betreft, ook daarover is Delforge scherp. ‘Dat is inderdaad een eiwit dat in het verleden gehypet werd omdat het spieren zou herstellen. Maar intussen is het tegendeel gebleken: het kan zelfs spierschade en botontkalking veroorzaken.’

Het verdict is duidelijk. ‘Als je zou willen bewijzen dat jong plasma ons kan verjongen, is er wetenschappelijk en klinisch onderzoek nodig: een groep 80-jarigen van wie de helft regelmatig vers plasma krijgt en de andere helft een placebo. Maar ik kan me niet voorstellen dat in ons land een ethische commissie snel het licht op groen zal zetten.’

Door STEFANIE VAN DEN BROECK, illustratie BART SCHOOFS

‘Misschien heeft het succes van True Blood er iets mee te maken: vampieren hebben de eeuwige jeugd, dus zo’n zakje bloed zal wel geen kwaad kunnen.’

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content