Belgische huisartsen schrijven te makkelijk en te veel ziekteattesten, zeggen experts. ‘Waarom gebruiken we geen attesten die vermelden wat een patiënt nog wél kan?’

Nadat heel wat stakers onterecht ziektebriefjes kregen, pleitten experten voor een hervorming van ons systeem. Vandaag moeten stakers het stellen met een kleine vergoeding van de vakbond, maar zieken krijgen hun loon uitbetaald. ‘Je kunt je afvragen of ons systeem van ziekteattesten niet ziek is. Ze worden meestal met goede bedoelingen uitgeschreven, maar er zijn betere formules’, zegt Lode Godderis, professor arbeidsgeneeskunde aan de KU Leuven.

De vijf grootste controlebedrijven voerden vorig jaar meer dan 310.000 controles uit. Zeven procent van de geïnspecteerden werd door een arts fit genoeg bevonden om meteen aan het werk te gaan. ‘Dat wijst erop dat huisartsen hun patiënten vaak te lang laten thuisblijven’, zegt Bart Teuwen, algemeen directeur van Certimed, het grootste controlebedrijf in ons land. Dat is ook nefast voor de werknemer. Onderzoek heeft aangetoond dat hoe langer iemand afwezig is, hoe moeilijker het wordt om effectief weer aan de slag te gaan.

‘Het is niet gemakkelijk om exact in te schatten hoelang een patiënt nodig zal hebben om te herstellen, want die periode is voor iedereen anders’, zegt Godderis. ‘De patiënt moet veel meer worden betrokken bij de bepaling van zijn ziekteduur. Bovendien is het voor huisartsen niet eenvoudig om geen attest te schrijven wanneer de patiënt dat verwacht. En bij twijfel of een moeilijk objectiveerbare aandoening – denk aan migraine of rugpijn – is een huisarts al sneller geneigd om voor een langere herstelperiode te kiezen.’ Ook slagen huisartsen er niet altijd in om de situatie op de arbeidsmarkt correct in te schatten. ‘Te vaak oordeelt de huisarts enkel op basis van het gezondheidsprobleem, zonder de job goed te kennen’, zegt Godderis.

Daarom pleiten experts voor een hervorming van de ziekteattesten. ‘Waarom stappen we niet over naar een systeem met attesten die vermelden wat een patiënt wel nog kan?’ vraagt de professor arbeidsgeneeskunde zich af. Met dergelijke Fit Notes wordt in Groot-Brittannië al op grote schaal geëxperimenteerd. Dat idee kan ook bij Teuwen op veel bijval rekenen. ‘Er moet veel meer aandacht zijn voor de mogelijkheden van een zieke werknemer. Iemand met een gebroken been heeft enkele weken nodig om te herstellen, maar ondertussen kan hij wel een aantal taken uitvoeren’, zegt Teuwen.

In Nederland is het niet de huisarts, maar de bedrijfsarts die oordeelt over de arbeidsongeschiktheid. ‘Zo’n arts kent het bedrijf en wat er nodig is om bepaalde functies uit te voeren. Daardoor heeft hij een veel beter zicht op de reële herstelperiode. We zouden in ons land veel meer moeten opschuiven naar dat systeem. Bovendien hebben Nederlandse ondernemingen veel meer aandacht voor preventie, wat in ons land meestal beperkt blijft tot het wettelijke minimum’, zegt Teuwen.

Een andere piste is die van zelfcertificatie, waarbij patiënten voor een periode tot maximaal zeven dagen zelf kunnen beslissen hoe lang ze zullen thuisblijven. ‘Als de huisarts vijf dagen rust voorschrijft, dan zal de werknemer ook vijf dagen thuisblijven. Maar als je werknemers zelf laat aangeven wanneer ze opnieuw kunnen werken, gaan ze veel sneller aan de slag dan wat de arts voor ogen had. Dat is niet alleen goed voor de werknemer en de bedrijven, het draagt ook bij aan de betaalbaarheid van onze sociale zekerheid’, besluit Godderis.

Sven Vonck

‘In Nederland oordeelt niet de huisarts maar de bedrijfsarts over arbeidsongeschiktheid.’

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content