France Stratégie berekende voor het eerst hoe migranten van de tweede generatie presteren op school en de arbeidsmarkt. De kloof met ‘autochtone’ Fransen is enorm.
Gegevens verzamelen op basis van afkomst is in Frankrijk bij wet verboden. Sinds de Franse Revolutie gelden alle burgers er als gelijk. Dat maakt het moeilijk om na te gaan of Fransen van alle achtergronden het even goed doen. Een recente studie suggereert alvast van niet. Het onderzoek komt verrassend genoeg van France Stratégie, de economisch-strategische studiedienst van de Franse overheid. De data zijn gebaseerd op volkstellingen waarbij jongeren gegroepeerd worden op basis van het geboorteland van hun ouders. Omdat de massamigratie al decennia bezig is, bestaan vandaag genoeg data om te meten hoe migranten van de tweede generatie het er afbrengen.
Bij jongeren van wie de ouders afkomstig zijn uit Afrika en de Maghreblanden, bedraagt de werkloosheid 32%. Dat is dubbel zoveel als bij autochtone Fransen. Een vergelijkbaar verschil wordt gemeten onder schoolverlaters: ongeveer 30% van de Fransen met een Afrikaanse migratieachtergrond verlaat de schoolbanken zonder diploma, bij leerlingen met ouders zonder migratieachtergrond is dat maar 16%. Fransen met Afrikaanse ouders hebben ook minder stabiele carrières en wonen vaker in achterstandswijken.
Ook tussen de verschillende gemeenschappen bestaan grote verschillen. Van de Fransen van Marokkaanse of Tunesische origine heeft 19% een diploma hoger onderwijs. Daarmee scoren ze merkelijk beter dan Fransen met ouders uit Algerije of de Sahellanden (9 %), en laten ze ook hun landgenoten van Portugese origine (15 %) achter zich. Fransen met Zuidoost-Aziatische ouders scoren met 31% gediplomeerden beter dan Fransen zonder migratieachtergrond (25 %).
Volgens France Stratégie doen meisjes het beter dan jongens. Bij nakomelingen van Algerijnse ouders behaalt 58% van de meisjes het baccalauréat, het eindexamen van de middelbare school. Bij jongens is dat nauwelijks 49%. Ter vergelijking: bij autochtone Fransen slaagt 68% van de leerlingen voor het eindexamen.
Het is niet duidelijk wat de verklaring is. Ongetwijfeld spelen historische redenen. Zo heeft de bloedige Algerijnse onafhankelijkheidsstrijd geleid tot een zekere vijandigheid jegens het Franse systeem, een vijandigheid die maar traag wegebt. Ook armoede en discriminatie zijn belangrijke factoren. Volgens France Stratégie heeft armoede in Frankrijk een veel grotere invloed op schoolprestaties dan in de buurlanden.
© The Economist
