Weinig volkswijsheden zijn zo hardnekkig als die over het bestrijden van de gevolgen van alcohol. Iedereen heeft wel zo zijn middeltjes om sneller te ontnuchteren na een avondje stappen. Ook recepten tegen de kater tieren nog altijd welig, ook op het internet.
De bekende BBC World-presentatrice Claudia Hammond beschrijft op de website van de Britse openbare omroep hoe zij enkele jaren terug een van de klassiekers uitprobeerde op haar echtgenoot, die aangeschoten was teruggekeerd van een kerstfeestje op zijn kantoor: een kop koffie om er door te komen. Het leek alsof Hammonds man er inderdaad nuchter van werd. Maar toen las de schrijfster over een Amerikaans experiment uit 2009 met dronken gevoerde muizen, die na acht koppen koffie nog altijd slechter waren dan hun nuchtere soortgenoten in het vinden van de weg doorheen een doolhof. Dat bracht haar op andere gedachten. Hammond concludeert nu op de site: ‘Koffie countert de vermoeidheid die alcohol veroorzaakt, maar ontnuchtert niet.’
Klopt dat, vroegen wij ons af, en hebben al die drinkebroers die zich na een bakje troost dachten beter te voelen het mis?
Knack legde de vraag voor aan de specialisten van de Druglijn, een initiatief van de Vereniging voor Alcohol- en andere Drugproblemen (VAD), waar burgers terechtkunnen voor objectieve informatie over drank. Coördinator Tom Evenepoel hoeft niet lang na te denken over de kwestie. ‘Dat koffie ontnuchtert, is een mythe, net zoals de vaak gehoorde stellingen dat je ontnuchtert van een koude douche of door een frisse neus te halen. Dat klopt dus allemaal niet. Als je alcohol drinkt, neemt je lichaam dat op, en je lever heeft per pint gewone pils of per glas wijn gemiddeld anderhalf uur nodig om de ingenomen hoeveelheid alcohol helemaal te verwerken. Ontnuchteren is dus eenvoudigweg een kwestie van tijd.’
Evenepoel waarschuwt zelfs dat koffie drinken om te ontnuchteren behoorlijk gevaarlijk kan zijn, omdat het een vals gevoel van nuchterheid creëert. ‘Alcohol verdooft je, en door koffie te drinken zal je weer gestimuleerd worden en zal het gevoel dat je dronken bent wat afnemen. Dat is echter misleidend, want als je de promille in je bloed zou bekijken, zou je nog even dronken zijn na die kop koffie. Het gevaar bestaat dat je door de koffie overmoedig wordt, denkt dat je nog niet zo dronken bent, en dus nog maar een paar glazen alcohol drinkt.’
Ook bij het Laboratorium voor Toxicologie van de UGent is men categoriek. ‘Koffie ontnuchtert inderdaad niet’, zegt professor Christophe Stove. ‘Cafeïne wekt op, maar zal niets doen om de effecten van de alcohol tegen te gaan. Je lichaam zal de alcohol niet sneller verwerken door de inname van koffie. Integendeel zelfs: een van de effecten van alcohol is dat het je dehydrateert, en dat doet koffie ook. Dat effect zal dus nog versterken. Het heeft daarom absoluut geen zin om koffie te combineren met alcohol, net zomin als met die populaire energiedranken. Ook de ochtend na het drinken is een kop koffie tegen de kater zinloos’, aldus Stove.
Conclusie
Koffie ontnuchtert inderdaad niet, bevestigen verschillende specialisten. Het maakt je hoogstens even wat alerter. Je lichaam moet de alcohol verwerken, en daar heeft cafeïne geen enkel effect op. Er is tijd voor nodig. Knack beoordeelt daarom de stelling van Claudia Hammond als waar.
WAAR
Thomas Verbeke
‘Koffie ontnuchtert niet’ Schrijfster en tv-presentatrice Claudia Hammond op bbc.com
