Europa zoekt koortsachtig een uitweg uit de migratiecrisis. Experts denken aan een aanpassing van de Dublinverordening die de Europese asielprocedure regelt.

Frans Timmermans was vorig jaar bij de samenstelling van de Europese Commissie de surprise van voorzitter Jean-Claude Juncker: hij benoemde de Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken tot zijn eerste vicevoorzitter en rechterhand, en hij gaf hem een uitgebreid pakket aan bevoegdheden. Zo is Timmermans onder meer bevoegd voor de coördinatie van de Europese migratiepolitiek. Hij was dus goed geplaatst om N-VA-voorzitter Bart De Wever op de televisie van repliek te dienen.

De Wever verweet de Unie niet onterecht dat ze te weinig doet om de migratiecrisis onder controle te krijgen. Timmermans kon niet ontkennen dat de Commissie laat reageert, maar wees erop dat ze voor de zomer toch een spreidingsplan klaar had, dat door een aantal lidstaten werd afgewezen. De N-VA’ers in het Europees Parlement stemden toen ook tegen de actie waar hun voorzitter nu om vraagt.

De Verenigde Naties becijferden dat dit jaar al ten minste 300.000 migranten over zee naar Italië en Griekenland reisden. Als ze de geijkte weg volgen, moeten ze asiel aanvragen in het land van aankomst en daar de procedure doorlopen. Andere lidstaten kunnen ze altijd naar dat eerste aankomstland terugsturen. Dat systeem is vandaag niet langer houdbaar. Luuk van Middelaar, de auteur van het veelgeprezen boek De passage naar Europa en tot vorig jaar een nauwe medewerker van toenmalig Raadsvoorzitter Herman Van Rompuy, vindt dat landen met gemeenschappelijke buitengrenzen ook gemeenschappelijk verantwoordelijk zijn voor wie er binnenkomt. Je kunt niet genieten van de lusten van een systeem als je niet deelt in de lasten die het meebrengt.

Volgens Van Middelaar moet daarom niet het Verdrag van Schengen worden heroverwogen, maar de Verordening van Dublin. Het Schengenverdrag, dat nu onder zware druk staat, bepaalt dat personen zich vrij in de verdragszone kunnen bewegen. De Dublinverordening regelt de asielprocedure en kan worden aangepast zonder al te grote ingrepen in het karakter van de Unie. Van Middelaars voorstel is pragmatisch en zoekt naar het begin van een oplossing voor een dringend probleem.

Helaas volstaat dat in de politiek niet. Er is in veel lidstaten geen draagvlak voor de opvang van meer migranten, terwijl politici garen spinnen bij de nood van radeloze mensen die op de vlucht zijn voor oorlog. Dat verbijstert misschien nog het meest. Dat er politieke partijen zijn die poker spelen met het lot van mannen, vrouwen en kinderen voor wie de aanpak van de migratiecrisis een kwestie is van leven of dood.

Hubert van Humbeeck

Landen met gemeenschappelijke buitengrenzen zijn gemeenschappelijk verantwoordelijk voor wie er binnenkomt.