Burgerprotest, beschuldigingen van corruptie, economische crisis: nooit eerder stond de Turkse premier Recep Tayyip Erdogan zo onder druk.
Aan de vooravond van de gemeenteraadsverkiezingen op 30 maart staat Turkije op stelten. Toen twee weken geleden de vijftienjarige Berkin Elvan stierf, trokken in het hele land honderdduizenden mensen de straat op. Het was geen heruitgave van de protesten in het Gezi-park, maar de woede was tastbaar. In juni werd de jongen aan het hoofd geraakt door een traangaspatroon, terwijl hij volgens zijn ouders brood ging kopen. Na negen maanden coma overleed hij. Elvan is niet alleen het achtste dodelijke slachtoffer van het Gezi-protest, maar ook het symbool van het verzet tegen de regering van premier Recep Tayyip Erdogan.
De premier beleeft de zwaarste crisis uit zijn carrière. Toch blijft hij zich gedragen als de sterke man. Hij dreigt ermee YouTube en Facebook uit te schakelen, omdat die gebruikt zouden worden om ‘zedeloosheid en spionage’ te bedrijven. Hij wil meer macht geven aan de geheime dienst en zwaardere straffen opleggen voor de publicatie van interne documenten door journalisten.
En hij pakt uit tegen de ‘duistere krachten’ die de opgang van Turkije willen verhinderen. Daarmee doelt Erdogan vooral op het machtige netwerk van moslimpredikant Fethullah Gülen. Procureurs uit het Gülen-kamp openden een corruptieonderzoek, waarbij verscheidene zonen van ministers en AKP-ondernemers aangehouden werden.
Toch blijft de AKP het grootste blok in Turkije. Het is een coalitie van religieuzen, nationalisten en economische liberalen, waarvan de basis op het platteland en in opkomende industriesteden woont. Bursa is zo’n stad, waar sinds 2002 meer dan 100.000 banen gecreëerd werden. De werkloosheid ligt met 5,2 procent beduidend onder het nationaal gemiddelde van 9,1 procent, ook al is de bevolking van de stad meer dan verdubbeld in vijftien jaar tijd.
Toch trokken ook in Bursa duizenden mensen de straat op. ‘Het groeitempo zal onvoldoende zijn om jobs voor jongeren te genereren’, zegt politoloog Cengiz Aktar. Nog problematischer is dat een groot deel van de groei van de bouwsector kwam. Maar die zorgt niet voor een duurzame economische structuur. En net zoals in Spanje is ook de schuld van de gezinnen sterk gestegen. Al jaren voorspellen experts dat de krediet- en vastgoedluchtbel uit elkaar zal spatten.
Maar de AKP wil dat allemaal niet zien. En de premier, die blijft zijn gigantische bouwprojecten promoten en maant zijn volk aan tot consumeren.
© Der Spiegel
Expertsvoorspellen al jaren dat de Turkse vastgoed-luchtbel uit elkaar zal spatten.
