Ook dit jaar moeten veel boeren hun producten met verlies verkopen. ‘Maar dat heeft meer te maken met de dalende vraag naar voeding dan met een overaanbod’, zegt Piet Vanthemsche.
Ik wil producten kopen die de Belgische boeren ten goede komen. Waarop moet ik als consument dan letten? (Stavros Kanakaris, Groot-Bijgaarden)
PIET VANTHEMSCHE: De herkomst van de goederen staat op de verpakking of op de productvermelding in de winkel. En anders moet de verkoper het weten. Maar het is aan de distributeurs om de Belgische herkomst extra in de verf te zetten, bijvoorbeeld met een Belgisch vlaggetje. Je kunt ook direct bij de boeren zelf kopen – de zogenaamde korte keten. Vandaag bieden al drieduizend boeren die mogelijkheid. Er zijn ook enkele webwinkels. De website rechtvanbijdeboer.be geeft een goed overzicht.
Waarom geldt het wettelijke verbod om met verlies te verkopen niet voor de landbouwers? (Christine Peeraer, Geel)
VANTHEMSCHE: Het verbod om met verlies te verkopen geldt voor handelaars, niet voor producenten. In de landbouw werkt men vaak met producten die niet lang te bewaren zijn. Tomaten moeten worden geoogst én verkocht als ze rijp zijn. Slechte momenten horen bij de sector. Wij pleiten dus niet voor een strikt verbod, behalve als het gaat om langere periodes waarin de boeren met verlies verkopen. Er zou een ondergrens moeten zijn voor de kostprijs van landbouwproducten.
Werden landbouwers vroeger niet te veel aangezet om extra productiecapaciteit uit te bouwen? En is die overproductie nu niet het grote probleem? (Johan Pille, Roeselare)
VANTHEMSCHE: Veel investeringen gebeurden om te voldoen aan de strenge milieueisen. De Belgische landbouw blijft relatief kleinschalig, met gemiddeld dertig hectare per bedrijf. De voorbije jaren was het probleem eerder de dalende vraag dan met een overaanbod. Vooral het Russische embargo en de dalende vraag uit China speelden de sector parten. Maar we kunnen de export niet zomaar opgeven. Onze sector exporteert nog altijd de helft van alle producten. De voedingssector is in België goed voor 160.000 banen en een omzet van 65 miljard euro. Europa is de grootste exporteur van voedingsproducten ter wereld, maar nergens anders is de landbouw aan meer regels gebonden.
Waarom specialiseren niet meer boeren zich in inheemse rassen en teelten? (Carl De Pesseroey, Eke)
VANTHEMSCHE: Er is in de winkels steeds meer plaats voor nicheproducten, zoals andere koeienrassen en vergeten groenten. Maar de meeste consumenten kopen die producten niet. Deels omdat ze duurder zijn. Belgische gezinnen spenderen gemiddeld 12% van hun budget aan voeding. Dat is erg weinig. Ook onze biolandbouw blijft klein in vergelijking met andere landen. Vermoedelijk omdat onze landbouw zo kleinschalig en versnipperd is; in veel landen zijn biolandbouwers heel grote producenten.
Vraag van de week
De Boerenbond is eigenaar en aandeelhouder in de landbouwketen. Waarom wordt net die keten zo fel bekritiseerd door de landbouwers? (Tom Brichau, Dilbeek)
VANTHEMSCHE: Wij proberen te wegen op faire relaties tussen alle delen van de voedselketen, maar we zijn geen monopolisten. Op de markt zelf hebben wij geen invloed. Dat is ons door de mededingingswet zelfs verboden. De prijs van een product kunnen wij niet beïnvloeden. De prijs van melk, bijvoorbeeld, wordt op wereldschaal bepaald. Door de concurrentie worden de prijzen gedrukt, en dan is de boer vaak een van de zwakste schakels. Hij is de prijsnemer en moet dus aanvaarden wat hem geboden wordt door een keten waartoe ook de distributie, de voedingsverwerking, de groenteveilingen en de slachthuizen behoren. Wat de boeren overhouden, is gemiddeld een vijfde van de verkoopprijs in de winkel.
Moeten de pensioenverschillen tussen ambtenaren en werknemers verdwijnen ? Stel uw vragen aan minister van Pensioenen DANIEL BACQUELAINE (MR).
Mail uw vragen naar mijnvraag@knack.be en maak kans op twee filmtickets.
Jelle Henneman
