Er komt geen parlementaire onderzoekscommissie naar de politieke verantwoordelijkheid in het omvallen en de daaruit volgende ontmanteling van Dexia. Dat staat nu al vast. Een hoorzittinkje, tot daaraan toe. Maar een onderzoekscommissie met de bevoegdheden van een onderzoeksrechter, ça jamais.
PS-Kamerlid Yvan Mayeur, wiens partij zo’n onderzoekscommissie helemaal niet ziet zitten, stelde het scherp: ‘Wij kunnen noch Dexiabaas Pierre Mariani, noch de Franse toezichthouders opvorderen. Met als gevolg dat de onderzoekscommissie al haar pijlen zal richten op onze politici, onze leden in de raad van bestuur en onze administratie. Daar doen we niet aan mee.’
De verklaring van Mayeur, die opmerkelijk genoeg door geen van de partijen werd tegengesproken, is volslagen nonsens. Want een parlementaire onderzoekscommissie met de bevoegdheden van een onderzoeksrechter kan zonder enig juridisch probleem een buitenlandse getuige, zoals Pierre Mariani, laten opvorderen of een rogatoire commissie naar Parijs sturen om wie dan ook van de Franse Dexiakopstukken en toezichthouders te ondervragen. En mocht dat nodig blijken, dan kan de onderzoekscommissie het Franse gerecht zelfs vragen dat Franse betrokkenen in de Dexiacrash worden aangehouden.
Maar aangezien de PS wellicht de volgende premier levert – Elio Di Rupo, eveneens een gewezen Dexiabestuurder -, komt de onderzoekscommissie er niet. De burger krijgt geen inkijkrecht in het Belgische ons-kent-onssysteem, waarvan de ondergang van Dexia en de teloorgang van de Gemeentelijke Holding een illustratie zijn.
Waar de PS wel aan gaat meewerken, is aan het bedenken van fiscale en andere maatregelen die tot gevolg hebben dat de Belgische belasting- betaler de Dexiarekening betaalt. Zowel CD&V als SP.A en Open VLD heeft zich al neergelegd bij de PS-oekaze. Bijgevolg zal de burger nooit te weten komen welke garanties de federale overheid op zich heeft geladen en hoe het komt dat de federale staat via de aankoop van Dexia België plots eige- naar werd van bijna 15 miljard euro aan rommelkredieten. Wist de Belgische regering dan niet wat ze kocht? Een mysterie.
De burger zal ook nooit weten waarom Jean-Luc Dehaene, samen met andere Belgische en Franse bankbonzen, ging lobbyen bij de Europese Commissie tegen de eis van eurocommissaris Neelie Kroes dat Dexia zijn probleemportefeuille zou afstoten. De Europese Commissie haalde bakzeil. Waarom? Komen we wellicht nooit te weten.
Waarom hebben de Franse toezichthouders wel tijdig problematische interne verrichtingen gesignaleerd en bleven hun Belgische collega’s stumm terwijl de Franse tak van Dexia de door haar genomen risico’s, ten belope van ongeveer 46 miljard euro, grotendeels op Dexia België afwentelde? ‘Dat valt onder het beroepsgeheim’, klonk de lachwekkende verdediging van Jean-Paul Servais, destijds als CBFA-hoofd toezichthouder op Dexia maar vooral een politieke sherpa van Didier Reynders. Voor een echte onderzoekscommissie komt Servais met deze onzin nooit weg. Nu wel.
En wat met de rol van de federale regering, die haar vertegenwoordigers had bij Dexia, in de ondergang van de Gemeentelijke Holding waar de Vlaamse, Waalse en Brusselse regio’s nu voor moeten opdraaien? Heeft de federale regering de regio’s tijdig ingelicht over de gang van zaken bij Dexia? Wat is het aandeel van de bestuurders van de Gemeentelijke Holding en van de andere Dexia-aandeelhouder, Arco, financiële arm van de christelijke arbeidersbeweging, in de risicovolle operaties die werden uitgevoerd? Het zijn allemaal vragen die onbeantwoord blijven.
De rekening voor dit Dexiadebacle zal door de volgende federale regering boven op de andere onbetaalde facturen worden gelegd en worden doorgeschoven naar de belastingbetaler. Geen van de onderhandelende partijen rond formateur Elio Di Rupo weet bij benadering waar die 22 miljard euro, nodig om de begroting tegen 2015 in evenwicht te krijgen, anders kan worden gehaald.
De verdere aftakeling van het sociale systeem zal een ander pijnlijk gevolg zijn. ‘Kan niet anders’, zegt het nog jonge Open VLD-Kamerlid Gwendolyn Rutten verderop in dit blad. Afgaand op haar napraten van de oude garde maakt ze nu al duidelijk deel uit van het systeem. Volgens Rutten, die onze regering prijst voor haar Dexia-aanpak, hebben we al die jaren boven onze stand geleefd. Het is een in de Wet-straat veelgehoorde stelling. Maar zou die ook gelden voor de 14,6 procent Belgen die op en onder de armoedegrens leven? En voor de 85 miljoen armen in de Europese Unie die kennelijk de weldadige gevolgen van de invoering van de euro hebben gemist?
Het is goed om te weten dat, als Elio Di Rupo ons binnenkort de fiscale rekening voorschotelt, we dat eigenlijk niet aan Dexia maar alleen aan onszelf te danken hebben.
Een gedachte om mee te nemen naar de volgende verkiezingen.
door Rik Van Cauwelaert
De burger krijgt geen inkijkrecht in het Belgische ons-kent-onssysteem.
