Victoria creëert ?Al te luide eenzaamheid”.

De vaak groteske en allegorische verhalen van de Tsjech Bohumil Hrabal zijn niet alleen aanbevolen lectuur, sommige zijn geschikt voor de scène. Dat geldt voor ?Al te luide eenzaamheid”, in opdracht van Victoria (Gent) bewerkt door Sigrid Bousset. Hrabal (1914) studeerde rechten in Praag en had tijdens het communistisch regime verschillende baantjes. Na een ongeval werd hij werkonbekwaam en begon hij te schrijven. Zijn werk verscheen deels in het niet-officiële circuit.

Hrabal is een volksverteller die sterk autobiografisch schrijft, associatief, bizar en met een wrange humor. Vooral zijn roman ?Ik heb de koning van Engeland bediend” is bekend, en onlangs verscheen ?Trouwpartijen”.

?Al te luide eenzaamheid” (1979) is het levensverhaal van Hanta, een man die de wereld en het leven bekijkt vanuit een diepe kelder waar hij balen perst van afgevoerde boeken en ander ?vuil” papier. Hanta staat in een bijzondere verhouding tot zijn pers en tot het boek. Van elke baal maakt hij een kunstwerk door er een gaaf boek van Goethe, Schiller of Hölderlin, van Nietzche of Erasmus in te stoppen. De zijkanten van de baal versiert hij met reproducties van bekende schilderijen. Hanta redt zelfs af en toe een boek en leest het stiekem tijdens de werkuren. Thuis heeft hij kamers vol geselecteerde Schone Letteren en filosofie die hij, zoals zijn dagelijkse kannen bier, ?tot zich neemt”. Op die manier overleeft Hanta regimes die bang zijn voor boeken of het boek als indoctrinatie misbruiken.

In zijn kelder droomt Hanta van een paradijs. Hij ziet zigeunermeisjes als engeltjes nederdalen, maar komt ook in opstand tegen de komst van een grote machine die de kleine en manueel bediende persen nutteloos maakt en het ?betasten” van boeken onmogelijk. Ten slotte gaat Hanta naar zijn paradijs. Met een boek in de handen geklemd, perst hij zichzelf in een volle trog afvalpapier tot een baal.

Bousset kortte de roman drastisch in tot een monoloog. Eric Kempeneers vertelt sober. Hij is een Hanta die zich niet direct blootgeeft. Ook als acteur behoudt Kempeneers enige reserve. Het is zijn eerste monoloog en hij maakt nieuwsgierig naar meer. Regisseur Dirk Pauwels gaf hem de jonge Charlotte Vermeire als ?steunpunt”. Zij volgt de voorstelling aan de rand van de scène en neemt af en toe wat tekst over. Zij symboliseert de meisjes over wie Hanta het heeft, maar zij is ook het symbool van een nieuwe generatie die geboeid is door boeken en verhalen.

Roger Arteel

Reisvoorstellingen, info : 09/225.37.32.

Eric Kempeneers in Al te luide eenzaamheid : met enige reserve.