Groot-Brittannië binnenkomen is een makkie voor asielzoekers en vluchtelingen, vinden de Conservatieven. Minister van Binnenlandse Zaken Straw reageerde bijzonder onhandig op de kritiek.
Niets zo eenvoudig als in de komkommertijd met een paar sterke uitspraken het nieuws te halen. Anne Widdecombe, schaduwminister van Binnenlandse Zaken van de Britse Conservatieven, hoef je het niet te vertellen. In de paar weken dat haar partijvoorzitter William Hague met vakantie was, wist zij zich zo in de schijnwerpers te werken dat ze nu al genoemd wordt als zijn opvolger.
Een paar krasse beweringen over asielzoekers doen het zeker goed bij de media. Dus toen half augustus in Dover gewonden vielen bij rellen tussen asielzoekers en de plaatselijke jeugd, was Widdecombe er als de kippen bij. Ze bracht een bezoek aan het havenstadje en voer uit tegen het asielbeleid van de Labour-regering. Groot-Brittannië binnenkomen is voor asielzoekers “een makkie”, verklaarde ze. Waarom zouden ze anders in zo groten getale vanaf het vasteland de kust van Engeland proberen te bereiken? Widdecombe: “Die mensen stellen zich twee vragen: ‘Hoe makkelijk is het om er te blijven als we er eenmaal zijn?’ en: ‘Hoe makkelijk is het om er eventueel onder te duiken?’ Het antwoord is: te makkelijk. En dat is het gevolg van de signalen die deze regering geeft.” Vanwege het lakse regeringsbeleid neemt het aantal valse asielzoekers die gewoon misbruik maken van de asielprocedure steeds maar toe, beweert de Tory-politica.
Minister van Binnenlandse Zaken Jack Straw riposteerde dat de Conservatieve regering begin jaren negentig zelf, zonder het parlement erover in te lichten, 37.000 asielzoekers regulariseerde – omdat de dossierachterstand uit de hand liep. Hij beschreef ook hoe een al te verregaande personeelsinkrimping onder Tory-bewind de immigratiedienst in “een puinhoop” had herschapen, en de dossierachterstand nog had doen toenemen. De minister beloofde vorige week dat er aanzienlijk in de dienst zou worden geïnvesteerd en dat er de komende jaren honderden nieuwe personeelsleden zouden worden aangetrokken.
Tegelijkertijd kondigde Straw aan “speciale machten” te zullen gebruiken om enkele bepalingen van de Immigration and Asylum Bill, die nog in het parlement wordt besproken, nu al van kracht te laten worden: hij zou lokale overheden in heel het land dwingen een quotum van 1 asielzoeker per 200 inwoners op te nemen. De maatregel zou de concentratie van asielzoekers in Londen en in de havensteden van Zuidoost-Engeland ongedaan moeten maken.
Maar Straws poging om zich van zijn kordate kant te laten zien bleek een slag in het water: het voorgestelde quotum lag zo hoog dat zelfs Dover en de hele regio Kent, die al “overspoeld” zijn, nog meer vluchtelingen zouden moeten opnemen. Bovendien trapte de minister de lokale besturen op de tenen. Zij zijn helemaal niet tegen een spreiding en verschillende gemeenten hebben al vrijwillig aangeboden een aantal asielzoekers onderdak te bieden. Waarom wilde de minister iets opleggen waartoe zij uit eigen beweging bereid waren? Straw trok de maatregel maar snel weer in.
DE PROBLEMEN ZIJN BEHEERSBAAR
Sir Jeremy van de Local Government Association is allesbehalve gelukkig met het optreden van de minister de voorbije week: het heeft de “mediahysterie” over het asiel- en vluchtelingenprobleem alleen maar aangewakkerd. En volgens Jeremy blijven de problemen best beheersbaar. “We hebben geen grote crisis, de regering wordt niet overspoeld door asielzoekers en vluchtelingen. Op bepaalde plaatsen heeft men het gewoon moeilijk om de aantallen te verwerken. Vandaar de spreiding. De hele asielprocedure is voor verbetering vatbaar, maar we moeten eerlijk zeggen dat de minister daarmee bezig is.”
De Immigration and Asylum Bill, die normalerwijze voorjaar 2000 kracht van wet krijgt, moet het asielbeleid “rechtvaardiger, sneller en doortastender” maken. De wet bepaalt onder meer dat asielzoekers een groot deel van de steun die ze ontvangen niet meer in baar geld maar in de vorm van voedselbonnen zullen krijgen, dat asielzoekers de eerste zes maanden niet mogen werken, immigratieambtenaren huiszoekingen en arrestaties mogen verrichten wanneer ze ergens de aanwezigheid van illegale vluchtelingen vermoeden, en dat flagrant misbruik van de asielprocedure gerechtelijk vervolgd kan worden.
Het hoofddoel is de asielprocedures in zes maanden, eventueel beroep incluis, af te handelen. Op dit moment duurt het gemiddeld vier jaar voor een asielzoeker die is aangespoeld in Dover nog maar voor een eerste gesprek wordt uitgenodigd. Die ongelooflijke traagheid van de bureaucratie heeft, samen met het gegeven dat de Britse politie nauwelijks identiteitscontroles uitvoert, een geweldige aantrekkingskracht.
Dat Groot-Brittannië een populaire bestemming is voor vluchtelingen blijkt ook uit cijfers die vorige week werden gepubliceerd: in juli van dit jaar vroegen 6600 mensen asiel in Groot-Brittannië aan, een recordcijfer. Het gemiddelde cijfer van de afgelopen drie maanden, 6070, ligt 67 procent hoger dan dat uit dezelfde periode vorig jaar. Meer dan duizend aanvragen kwamen van mensen uit het voormalige Joegoslavië. En de dossierachterstand wordt nu geschat op 82.195, 28.000 meer dan in juli vorig jaar.
Christine Albers
