Omdat er geen geld is, schakelt de regering-Di Rupo noodgedwongen over naar bescheiden relancemaatregelen. De ingrepen die Europa vraagt, zijn voor een andere keer.
Tegen 21 juli wil premier Elio Di Rupo (PS) met zijn regering een plan hebben om de motor van de economie en de werkgelegenheid aan te zwengelen. Tegelijk vindt een nieuwe begrotingscontrole plaats.
Het Planbureau vermoedt iets meer financiële ademruimte (de economische groei zou in 2012 uitkomen op 0,5 procent en de rente op de overheidsschuld daalt naar 3,3 procent), maar het relanceplan zal niet meteen ingrijpende maatregelen bevatten. Daar heeft de regering-Di Rupo het geld niet voor. Om toch de indruk te wekken dat het menens is, wordt het een opsomming van kleinere en gerichte maatregelen die een nulsaldo voor de overheidsfinanciën in 2015 niet in gevaar brengen.
Sinds Di Rupo in maart een startnota voor het relanceplan schreef, hebben de zes meerderheidspartijen elk op hun beurt een voorschot op de inhoud genomen. De grote lijnen liggen zo al vast. Er komt een lastenverlaging voor bedrijven om 10.000 werkzoekende jongeren een stageplaats aan te bieden en oudere werknemers aan het werk te houden. Overeenstemming is er ook over een ‘strijdplan’ voor kleine en middelgrote ondernemingen met een makkelijker toegang tot krediet, exportondersteuning en minder sociale lasten voor de eerste drie aanwervingen. Er is ook een beperking in de maak van de administratieve rompslomp voor ondernemingen. Andere ideeën gaan over uitzendkrachten bij de overheid, forfaitaire belastingen voor de horeca, en steun voor innovatie.
Voor een algemene lastenverlaging is er binnen de regering-Di Rupo geen eensgezindheid over de financiering (bijvoorbeeld via een veralgemening van de roerende voorheffing tot 25 procent, of het verder terugschroeven van notionele-interestaftrek). Evenmin zal in het relanceplan gerept worden over de loonindexering. Vorige week maakte de Nationale Bank eindelijk een studie over dat mechanisme bekend. Behalve een analyse van de effecten op de loonkosten en concurrentiekracht van de economie reikt de Nationale Bank zeven alternatieven aan: van een indexverhoging in centen en een indexafvlakking voor hogere lonen, tot all-in loonakkoorden en het schrappen van energieproducten uit de indexkorf. Maar omdat het regeerakkoord zegt dat het automatische indexeringssysteem gehandhaafd wordt, blijft de surplace in dat dossier duren. PS, SP.A, CDH en de vakbonden willen niet dat er geraakt wordt aan het systeem. Open VLD, MR, CD&V en de werkgeversorganisaties zijn gewonnen voor een aanpassing.
Dezelfde breuklijn is zichtbaar bij de Belgische respons op de aanbevelingen die Europa al sinds juni 2011 geeft om structureel in te grijpen in domeinen zoals de pensioenen, de werkgelegenheid en de loonkosten, de belastingen en het energiebeleid. Vooral de PS houdt die boot af. Met als resultaat dat die thema’s in de aanloop naar de opmaak van de begroting van 2013 opnieuw voer voor gekrakeel binnen de regering zullen zijn, en ook het klimaat voor de onderhandelingen in het najaar tussen werkgevers en vakbonden over een nieuw centraal loonakkoord zwaar zullen vertroebelen.
Patrick Martens
