De kunstenaar Denmark verwerkte 2000 dossiers van het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling in een kunstwerk.
Enkele maanden geleden leverden kinderpsychiater Peter Adriaenssens en zijn team van het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling bij kunstenaar Denmark in het Waalse Prouvy 2000 dossiers van kindermishandeling af. Kindertekeningen, notities van gesprekken met daders en slachtoffers, fragmenten uit het leven van vaders, moeders en mishandelde kinderen.
Denmark kreeg de opdracht de dossiers tot een kunstwerk om te bouwen. Het was de eerste opdracht die hij in 35 jaar aanvaardde. Hij moest beloven niet in de dossiers te bladeren. Denmark perste het papier samen en versneed het. Het werk ziet eruit als munitiekisten, en heet Dynamic Archives. ‘Het vilt rond de dossiers vertolkt de zorg en verzorging. De schragen zijn vader-moeder, ouders-hulpverlener, broer-zus’, aldus de kunstenaar. ‘Mijn werk draait rond de tegenstelling: een verleden bewaren en toch willen vergeten.’
Het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling bestaat dit jaar twintig jaar. ‘We bezitten 20.000 dossiers. Maar dossiers nemen plaats in, en plaats kost geld’, aldus Adriaenssens. Vanaf 2005 begon het centrum met het digitaliseren van de documenten in het archief. Alles werd gescand en fotografisch op computer gezet. Maar het vele papier weggooien, kon Adriaenssens niet. ‘Het gebeurt steeds vaker, maar nog lang niet vaak genoeg, dat kinderen als jongvolwassene naar ons terugkomen met de vraag: wat is er gebeurd toen ik 12, 13 jaar oud was en bij u mijn verhaal deed?’ aldus Adriaenssens. ‘Wij beschouwen de dossiers als eigendom van de jongeren. Tekeningen, dagboeken, zelfgeschreven brieven, krijgen ze terug. Als ze meerderjarig zijn hebben ze recht op het hele dossier, ook op mijn notities. Mensen beseffen te weinig dat hun dossier van hen is. Of misschien proberen ze die passage in hun leven te vergeten. Pas als ze zelf kinderen krijgen, willen ze terug naar die jeugdjaren.’
Denmark maakte met zijn kunstwerk, een opstelling van vijf munitiekisten geladen met woordmateriaal, een symbool dat opgesteld zal staan in de hal van het Vertrouwenscentrum. Adriaenssens: ‘Mensen voelen er zich soms slecht bij dat hun verhaal nog ergens opgeslagen ligt. Een archief wordt als bedreigend ervaren.’ Laatst kreeg hij telefoon van een agent die ongerust was dat zijn dossier bij zijn sollicitatie boven water zou komen. ‘Dan is het belangrijk om tegen iemand te kunnen zeggen: kom naar hier, dan vernietigen we het samen.’
TENTOONSTELLING DENMARK, TOT 30/06 IN CAMPUSBIBLIOTHEEK ARENBERG, K.U. LEUVEN DE TENTOONSTELLING IS OPGEZET NAAR AANLEIDING VAN HET INTERNATIONAAL CONGRES OVER KINDERMISHANDELING, ‘CHILD ABUSE AND NEGLECT – THE FACTS’, GEORGANISEERD DOOR HET VERTROUWENSCENTRUM OP 09 EN 10/05 IN LEUVEN (www.can2007.be).
Anna Luyten
