De huidige digitale fotografie stelt zelfs de grootste leek in staat om professionele beelden te maken. Maar dan moet die leek wel eerst maanden studeren op de ontelbare opties en instellingen. Onvermijdelijk?

Megapixel. Het toverwoord in de digitale fotografie. Ook als je nog nooit een digitale camera in je handen hebt gehouden, kun je je met dat ene woord redden wanneer je in de winkel staat. Megapixel. Er hangt een aura van deskundigheid over het woord – en bovendien bekt het lekker. Een megapixel, dat zijn een miljoen pixels of beeldpunten. Een beeld met veel pixels heeft een hoge resolutie: het is een scherp beeld. Want het aantal pixels is het resultaat van een vermenigvuldiging van de verticale en horizontale beeldpunten. Simpel.

Enkele jaren geleden was een megapixel nog een verre droom, vandaag halen digitale camera’s makkelijk drie of vier megapixel, in een enkel geval zelfs acht. Heb je die ook allemaal nodig? Wel, dat hangt ervan af. Voor foto’s op het vertrouwde formaat van 10×15 centimeter heb je voldoende aan een 2-megapixelcamera. Sterker nog, met het blote oog merk je in zo’n geval nauwelijks verschil in kwaliteit met een 4-megapixelversie. Dat laatste toestel bewijst zijn kwaliteiten vooral op beelden die worden afgedrukt op A4-formaat. Wil je nog grotere beelden, bijvoorbeeld op A3-formaat, dan heb je minstens een 5-megapixeltoestel nodig. Dat wordt al wel bij de semi-professionele toestellen gerekend, met een prijs die het budget van de modale vakantiefotograaf overstijgt.

Wat je vandaag voor vijf megapixel betaalt, volstond een jaar geleden niet of nauwelijks voor vier. En wat vandaag een basismodel is, gold nog niet zo heel lang geleden als de absolute top. De resolutie-revolutie in de digitale fotografie heeft als resultaat dat de klassieke analoge fotografie zijn kwaliteitsvoorsprong grotendeels heeft verloren. De dalende prijzen maken dat die digitale kwaliteit bovendien ook financieel binnen ieders bereik ligt. Het zal nog wel even duren vooraleer de analoge camera naar het museum verhuist, maar het aandeel van de analoge toestellen in de totale cameraverkoop blijft wel zakken. De digitale doorbraak is niet meer te stuiten.

Logisch ook, nu je als amateur kunt klaarspelen wat vroeger alleen voor professionelen was weggelegd. Je kunt foutjes op foto’s wegwerken op de pc waarna je ze zelf afdrukt. De dure ontwikkeling buitenshuis valt weg: digitaal werkt democratiserend. Niets dan goed nieuws allemaal. Waardoor we haast zouden vergeten dat we eigenlijk redelijk ontevreden zijn over ons digitale apparaat.

EEN DIKKE CURSUS

Kweekt de technologische vooruitgang echt nieuwe fotografen? Groeien vakantiekiekjes uit tot kunst? Komen we dichter bij ons streefdoel van de perfecte foto? Het is niet zo zeker. De aankoop van een 5-megapixelcamera creëert ongekende ambities, maar kan ook snel leiden tot geheel nieuwe frustraties. Allemaal de schuld van de handleiding, die het volume van een gemiddelde universiteitscursus aanneemt en minstens even moeilijk is om te begrijpen. Maar je moét er nu eenmaal doorheen, wil je goede foto’s kunnen maken. Toptoestellen hebben zoveel functies, instellingen, opties en menu’s, dat alleen de geoefende fotografieliefhebber er betere beelden mee maakt, terwijl de leek dreigt af te haken. Zo weten we meteen waarom ze ‘semi-professionele’ toestellen worden genoemd. De zaken zouden ook een stuk eenvoudiger zijn als toestellen een optie ‘volautomatisch’ zouden krijgen. Maar zoiets vergt te veel gezond verstand van de techno-ontwikkelaars. Hoewel. Het zou best kunnen dat de meeste toestellen wel degelijk volautomatisch kunnen worden bediend. Alleen moeten we de pagina in de handleiding nog vinden waar dat staat uitgelegd.

Mede door de moeilijke digi-taal geldt het aantal megapixels voor velen als de enige kwaliteitsmaat van een digitale camera. ‘Megapixel’ is niet alleen een toverwoord, het is evengoed een houvast. Of toch één begrip waar een leek zich een voorstelling bij kan maken. De kwaliteit van een digitale foto wordt echter ook bepaald door de bijgeleverde lens, de interne software, de printer, de inkt en het papier waarop de foto wordt afgedrukt. Minstens even belangrijk: ze bepalen mee de prijs van het digitaal fotograferen. Een prijs die hoger uitvalt dan je zou vermoeden op basis van je initiële rekensommetje. Want het geld dat je bespaart omdat je geen beroep meer hoeft te doen op een professionele foto-ontwikkelaar, geef je uit aan goede inkt en stevig fotopapier van Avery of Easy Computing. Van zodra je een fysiek bewijs wilt van je digitale kunsten, gaat de rekening flink omhoog.

Vandaar het succes van de onlinediensten voor het afdrukken van digitale foto’s. Het principe is eenvoudig: je verzendt de digitale beelden elektronisch naar de website van de dienstleverancier en enkele dagen later kun je de foto’s gaan afhalen in de winkel. Sommige leveranciers gaan nog een stapje verder en bezorgen de foto’s thuis. Het aantal exemplaren, het formaat van de afdrukken, de al dan niet witte randen, met of zonder herkadrering: je kunt het allemaal kiezen.

Bekende namen in de branche zijn de Skynet Photo Service (een samenwerkingsverband met het Franse Photoways), Agfanet en Foto Fun (van Kruidvat). Die laatste rekent amper 0,28 euro per foto (10×15 cm) aan, bij grote hoeveelheden daalt de prijs zelfs tot 0,19 euro. De wachttijd bedraagt twee dagen: langer dan het uur dat Mister Minit nodig heeft voor een fotofilmpje, maar nog altijd zeer behoorlijk. Skynet belooft een afhandeling van de bestelling binnen de 15 uur, maar dan moet het pakketje natuurlijk nog bij je worden afgeleverd. Agfanet, bereikbaar via de website van Selexion, vraagt je om een stukje software te downloaden vooraleer je aan de slag kunt. Het programma laat je toe om beelden elektronisch te verzenden en verwittigt je wanneer je beelden probeert te sturen met zo’n lage resolutie dat afdrukken geen zin heeft.

Het succes van de onlinediensten is even logisch als ironisch: we zijn eindelijk in staat om foto’s ook zelf af te drukken, maar die vrijheid heeft een hoge prijs. Wie de kosten wil drukken, kan zijn voordeel doen met het onlangs gelanceerde softwareprogramma Inksaver, dat ongeveer doet wat de naam belooft. De vraag is wel of je bereid bent om tien procent op de kwaliteit van je afdrukken in te leveren om tien procent te bezuinigen op het inktverbruik. De ‘kladafdruk’-optie geeft je nu al de mogelijkheid om te besparen zonder extra software.

LEVE DE TECHNOLOGIE

Dus toch maar terug die geruststellend goedkope en verhelderend eenvoudige analoge fotocamera uit de kast halen? Natuurlijk niet. Digitaal geeft een nieuwe dimensie aan fotografie. En wat vandaag niet is, komt morgen wel. Toestellen in de hogere prijsklassen blinken niet altijd uit in gebruiksgemak, maar bieden wel ongekende mogelijkheden. Zelfs minitoestellen die niet groter zijn dan een kredietkaart, zoals de Exilim EX-23 van Casio, halen een behoorlijk niveau. Sommige modellen, zoals de DSC-U60 van Sony, kun je ook onder water gebruiken. En met bepaalde nieuwe fotoprinters heb je zelfs geen pc meer nodig als tussenstation. Ofwel koppel je de camera met een kabeltje aan de printer, ofwel stop je de geheugenkaart van de camera in de kaartlezer van de printer. Via enkele eenvoudige instructies kun je eerst een print maken van alle foto’s die je hebt genomen, waarna je een selectie maakt van de beelden die je ‘goed’ wilt afdrukken.

Een andere technologische ontwikkeling doet het LCD-scherm wijken voor de Organic Light-Emitting Diode (OLED), een schermpje dat ook in zonlicht een goede zichtbaarheid garandeert omdat het zich automatisch aanpast aan de lichtintensiteit van de omgeving. Bovendien heeft het geen achtergrondverlichting nodig, wat maakt dat het fototoestel minder energie verbruikt.

Sony lanceerde eerder dit jaar een technologie die de fouten bij de kleurweergave beperkt en de beeldweergave dus dichter in de buurt brengt van de waarneming door het menselijk oog. Als we nu ook nog vriendelijk geprijsde geheugenkaarten met een hogere opslagcapaciteit krijgen én batterijen met een langere levensduur, dan zijn we helemaal tevreden. Megapixel nog aan toe.

LCD: Liquid Chrystal Display

Bart Vandormael

De vrijheid om zelf je foto’s af te drukken, heeft een hoge prijs.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content