Hubert van Humbeeck

In Irak won de partij van grootayatollah Ali Al-Sistani de verkiezingen.

BBC-verslaggever John Simpson is een veteraan van vele oorlogen. ‘Ik heb jaren van mijn leven in Irak doorgebracht’, zei hij vorige week in een reportage uit Bagdad. ‘Ik verzeker u dat ik hier de laatste tijd niemand heb ontmoet die vindt dat het leven nu beter is dan voor de oorlog.’

Simpson toonde vervolgens omstandig aan dat de Amerikanen hun aanwezigheid in Irak onmogelijk hebben gemaakt door hun ongebreidelde gebruik van geweld. Niemand wordt populairder door het aanvallen van vluchtelingencolonnes – zoals bij de belegering van de stad Faluja gebeurde. In een land met een sterke clanstructuur zoals Irak is dat de beste manier om snel veel vijanden te maken. VS-ambassadeur John Negroponte vond in de reportage dat hem geen vragen moesten worden gesteld over het grote aantal Iraakse burgerslachtoffers. Toch leidt hij sinds vorig jaar in Bagdad een administratie van drieduizend mensen, die het eigenlijke bestuur over het land waarnemen.

Nu de stemmen van de verkiezingen zo goed als geteld zijn, mag Negroponte zich nochtans zorgen beginnen maken. De verkiezingen zijn met een overweldigende meerderheid gewonnen door de Verenigde Iraakse Alliantie. Die partij genoot de steun van grootayatollah Ali Al-Sistani, de belangrijkste sjiitische religieuze leider van het land. Gelukkig voor Negroponte haalde de alliantie net geen tweederde meerderheid. Dat wil zeggen dat ze voor belangrijke beslissingen in elk geval steun zal moeten zoeken bij de Koerden of bij de Iraakse Lijst van waarnemend premier Iyad Allawi – de kandidaat van de Amerikanen.

De Verenigde Iraakse Alliantie van Sistani is overigens ook geen klerikaal blok. Het is een mengelmoes van zestien verschillende politieke groepen, die zich niet allemaal evenzeer op de islam beroepen. In tegenstelling tot zijn geloofsgenoten in Iran vindt Sistani dat geestelijken niet zelf politieke macht moeten uitoefenen. Hij was bij de verkiezingen ook geen kandidaat. Maar hij wil natuurlijk wel op de besluitvorming wegen. Coalitiegesprekken zullen dan ook onvermijdelijk gaan over de mate waarin de islamitische wet, de sharia, ook de wet van het land wordt. Het gerucht ging al meteen dat de sjiieten de gelijkheid van man en vrouw willen afschaffen.

Wat Negroponte ook zorgen mag baren, is de houding van de klerikale vleugel van de Verenigde Iraakse Alliantie tegenover de Amerikaanse aanwezigheid in het land. Lijsttrekker en kandidaat-premier Abdel Aziz Al-Hakim was in de reportage van John Simpson bijzonder duidelijk: de Amerikanen moeten weg – en vlug.

Hubert van Humbeeck

Het gaat in Irak straks vanzelf over de mate waarin de sharia de wet van het land wordt.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content