President Jacques Chirac kreeg bijna de hele wereld tegen zich. En finaal, Frankrijk inbegrepen.

Voor de meest gehate man van het jaar komt beslist Jacques Chirac in aanmerking. Toch werd diezelfde Chirac op 7 mei verkozen tot de nieuwe president van Frankrijk, wat toch wel wijst op een zekere populariteit. Zeker omdat hij op weg naar het Elysée een aantal taaie tegenstanders moest uitschakelen : niet in het minst zijn partijgenoot en zetelend premier Edouard Balladur, en in de eindsprint ook de verrassend veel sympatie oogstende socialist Lionel Jospin (eerder profiteerde Chirac wél van het forfait van Jacques Delors). Bij de vervanging van de zichtbaar doodzieke François Mitterrand bleek het verse staatshoofd een trots en fel bejubeld man, die glom van grandeur.

Zowat een half jaar later had Chirac het evenwel bij ongeveer iedereen verkorven, wellicht ook bij de meeste van zijn kiezers. Aanvankelijk kreeg hij “alleen maar” het buitenland over zich heen. Zijn beslissing om in de Stille Zuidzee de Franse kernproeven te hervatten, bracht overal in de wereld haatcampagnes tot ontploffing en leverde hem de scheldnaam “Hirochirac” op. Want dat de eerste proef op het atol Mururoa bijna samenviel met de vijftigste herdenking van de atoombom van Hiroshima, getuigde van weinig fijngevoeligheid.

Al die protesten raakten de kouwe kleren van de Franse citoyens niet : de kernproeven lagen letterlijk ver van hun bed. En ze vonden in eigen land voldoende aanleiding om zich zorgen te maken. Aanslagen van Algerijnse fundamentalisten verstoorden de zomer in Parijs. Frankrijk werd uitgekamd op extremistische moslims, Parijs kreeg de aanblik van een bezette stad en in de buurt van Lyon schoot de politie de vermeende dader van een aanslag op een hoge-snelheidstrein in koelen bloede neer.

Maar dat viel allemaal nog redelijk tussen de plooien. Zolang de vijanden van Frankrijk niet uit Frankrijk zelf kwamen, kreeg Chirac in eigen land het voordeel van de twijfel. Dat veranderde drastisch in het najaar, toen bleek dat Chirac zich tot president had laten verkiezen op grond van valse beloften. Toen premier Alain Juppé besparingen in de sociale zekerheid aankondigde in de plaats van de hogere lonen en pensioenen die Chirac een half jaar tevoren in het vooruitzicht had gesteld, wisten de Fransen dat ze reden hadden om zich bedrogen te voelen. Het spel zat meteen op de wagen. Eerst kwamen de studenten op straat, vervolgens legden stakingen van het trein- en metropersoneel en in de telekommunikatie- en energiesektor het hele land dagenlang lam en veroorzaakten een zelden geziene chaos.

In zijn maidenspeech als president voorspelde Chirac dat hij van Frankrijk “de motor van Europa” zou maken. In werkelijkheid stuurde hij zijn land met motorpech naar de kant.

– De hervatting van de Franse kernproeven (foto hiernaast) maakte van president Jacques Chirac een wereldwijd gehaat man. In zijn eigen Parijs (hierboven) maar vooral op Tahiti kontesteerden mensen de nucleaire tests (grote foto).

– De vreugde om de verkiezing van Jacques Chirac tot president van Frankrijk (foto hiernaast), had amper een half jaar later plaats gemaakt voor een algemeen ongenoegen. De Fransen kwamen massaal op straat om te protesteren tegen de besparingen in de sociale zekerheid (grote foto), fundamentalistische aanslagen maakten Parijs onveilig (foto in het midden) en onder meer bisschop Gaillot nam namens Greenpeace de Franse kernproeven op de korrel.