?Meinwärts” van Raimund Hoghe, een persoonlijke biografie als dodenritueel.

ER HANGT EEN ingetogen haast sacrale sfeer, rechtsachter op de bühne brandt een veld van kaarsjes. Raimund Hoghe zit schuin met zijn rug naar het publiek en kijkt ernaar, in gedachten verzonken. Op de achtergrond weerklinkt een oude opname van een aria van Gaetano Donizetti. Het emotionele, zelfs weemoedige effect van dit tafereel doet de toeschouwer helemaal opleven. Tot een toneelassistente onverwachts komt aangehold en aarde over de brandende kaarsen gooit. Weg mooi beeld, foetsie droom.

Zo’n radicale ingrepen en flagrante omkeringen zijn schering en inslag in ?Meinwärts”, de productie waarmee de Duitse regisseur Raimund Hoghe in oktober van vorig jaar in België werd geïntroduceerd. Dat gebeurde in het Outbreak-luik van het Klapstuk-festival. Bijna alle theaterstukken hadden toen een band met aids, de pest van onze tijd. Ook ?Meinwärts” had het daar indirect over en was niet altijd vrij te pleiten van sentimentaliteit.

En toch is het stuk blijven hangen. Misschien wel om de rauwe en bij momenten exhibitionistische demonstratie van de grote gevoelens en het kleine leed waarvan de voorstelling een genadeloze parade is. In dat opzicht toont Hoghe zich een uitstekende leerling van die andere theateranalytica van de menselijke ziel, Pina Bausch. Bij die Pina werkte Hoghe bijna tien jaar als dramaturg, tot in 1990 om precies te zijn. Als de anderhalve meter kleine bultenaar zich onder een armtierig spotje uitkleedt, opspringt naar een kleine trapeze en enkele minuten met dat knokige lichaam van hem blijft hangen, komt de herinnering aan de rechttoe rechtaan aanpak van de Duitse theatermaakster weer even tot leven.

HOMOHAAT.

Toch moet je Hoghe geven wat hem toekomt. Met ?Meinwärts” schreef hij een intrigerende, persoonlijke biografie, althans enkele bladzijden eruit. ?Meinwärts” verwijst en leidt letterlijk en figuurlijk naar zichzelf. De regisseur, die hier ook als acteur optreedt, doet dat aan de hand van korte dagboekteksten die hij tijdens de Klapstuk-voorstelling in het Engels met een vreselijk zzerman aczent voorlas. Ze gaan over gewone dingen, maar ook over racisme, homohaat en aan aids overleden vrienden. Tegelijk manipuleert hij attributen en voorwerpen als een volleerde beoefenaar van het objectentheater. Hij installeert en ensceneert zijn leven. ?Meinwärts” leidt letterlijk en figuurlijk naar zichzelf.

Als een rode draad door de voorstelling loopt het leven en de muziek van Joseph Schmidt, een joods-Duitse tenor uit de eerste helft van deze eeuw, die op de vlucht voor de nazi’s in 1942 in een interneringskamp in Zwitserland overleed. Schmidt was amper zo groot als Hoghe, maar dat stond zijn enorme populariteit in de jaren twintig en dertig niet in de weg. Hij zong niet alleen opera, maar ook schlagers zoals ?Ik hou van Holland”, een grote hit in de Lage Landen. Als een heuse ceremoniemeester voert Hoghe een dodenritueel op voor Schmidt, voor de overleden vrienden, voor zichzelf en de toeschouwer.

Op uitnodiging van het Leuvense Stuc is Raimund Hoghe opnieuw in de studentenstad. Hij brengt niet alleen ?Meinwärts” maar ook twee andere door hem geregisseerde producties. Het uit 1990 daterende ?Verdi Prat” is een solovoorstelling voor de danser Rodolpho Leoni, die in het verleden onder andere met Robert Wilson en Pina Bausch werkte. In tegenstelling tot ?Meinwärts” getuigt ?Verdi Prat” van een onstuitbare levenslust en veel kinderlijk plezier. Het recente ?Gerardo’s Solo” (1995) is opnieuw, zoals de titel verraadt, een éénmansvoorstelling. In dit geval van de Braziliaanse danser Gerardo Si Loureiro die alledaagse rituelen uit zijn cultuur opvoert.

Paul Verduyckt

Voorstellingen in Leuven : ?Verdi prati” op 13 en 14/3 in de Klapstukstudio, ?Meinwärts” op 18/3 in de Vlamingenstraat 83 en ?Gerardo’s Solo” op 20 en 21/3 in dezelfde theaterruimte.

Raimund Hoghe in Meinwärts : een enscenering van het leven.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content