Macht, geld, sloten drank, vrouwen en veel (verbaal) geweld tussen steeds wisselende clans. Dat zijn de ingrediënten van het onthullende boek Histoire secrète du PS liégeois.
François Brabant, politiek journalist van Le Vif, praatte met tientallen PS-kopstukken en figuren achter de coulissen om een aantal cruciale episodes in de geschiedenis van de grootste afdeling van de partij te reconstrueren.
FRANÇOIS BRABANT: Ik wilde diep in de zwarte doos van de politiek kijken en de mechanismen blootleggen hoe toppolitiek écht werkt. Ik koos de PS-afdeling van Luik omdat die mechanismen daar de voorbije kwarteeuw op veel hogere toeren draaiden dan waar ook. Luik was altijd meer drama: er was de moord op André Cools, het Agustaschandaal, de corruptieaffaires en de permanente beenharde strijd om de macht in Luik, in de partij, in Wallonië én in de federale regering.
Is die Luikse geschiedenis exemplarisch voor de PS of zelfs de hele politiek?
BRABANT: De mechanismen die ik beschrijf, zijn zeker niet beperkt tot Luik of de PS. Mijn inspiratiebronnen waren De prins van Machiavelli en De generaal in zijn labyrint van Gabriel Garcia Marquez. Wat me daarin trof, vond ik terug in de Luikse PS: de eenzaamheid van de machtspoliticus, de eeuwig wisselende coalities, de onderlinge strijd. Het verhaal van de Luikse PS is een universeel verhaal zoals dat van The Borgias of The Tudors.
U noemt de interne strijd bij de PS een obsessie om de macht, waar nog weinig ideologie bij komt kijken.
BRABANT: Op topniveau verloopt het politieke spel niet echt ideologisch, en dat geldt voor alle partijen. Het gaat om de macht. Als je hoort hoe de voorzittersverkiezingen bij Ecolo of de FDF verlopen, komt daar ook nauwelijks ideologie bij kijken. Wat partijgenoten achter elkaars rug vertellen, is vaak onvoorstelbaar cru en gaat zelden over ideologische verschilpunten.
Opvallend is dat het Luikse machtsspel, op Laurette Onkelinx na, een pure mannenzaak is.
BRABANT: Ook dat is nog altijd een vrij algemeen verschijnsel. Kijk naar de samenstelling van de huidige federale regering. In Luik speelde het machismo sterker dan elders omdat de PS nauw verbonden was met de staalindustrie. In zo’n partij moest je letterlijk fysiek sterk staan, hard op tafel slaan, en stevig kunnen drinken om een bijeenkomst naar je hand te zetten. Een van m’n gesprekspartners zei me dat ze in Luik een voorhamer gebruiken om een mug mee dood te slaan. Dat vat de cultuur en stijl samen. Geld, drank, corruptieschandalen, vrouwenaffaires hoorden er duidelijk bij. Ook dat is van alle tijden en van alle partijen.
Typisch voor Luik is ook dat ze bijna complexloos uitkwamen voor dat liederlijke leven. Op dat vlak is de politiek wel veranderd. Het gaat er nu allemaal veel gepolijster en berekender toe bij de PS-kopstukken. De PS blijft een grote machtsmachine, maar bij Elio Di Rupo, Paul Magnette of Jean-Claude Marcourt zal de champagne niet bij beken vloeien in het gezelschap van wat mooie vrouwen. En tijdens de vergaderingen zal er minder ordinair worden gescholden. Maar tactiekjes bedenken, wisselende coalities smeden en messen in de rug planten, dat is niet veranderd en zal wellicht ook nooit veranderen.
Jan Lippens
‘In Luik gebruiken ze een voorhamer om een mug dood te slaan.’
