De kerk moet altijd opnieuw bereid zijn om concrete actie te voeren voor een menswaardige behandeling van asielzoekers, zegt priester Didier Vanderslycke, nationaal secretaris van het Kerkwerk Multicultureel Samenleven.

Een jaar na de actie Kerkasiel is de Vlaamse kerk druk bezig met hulp aan het regularisatieproces van asielzoekers. Hieruit blijkt ook dat al jaren door kerkelijke instanties een soort ondergrondse hulp geboden werd aan de mensen zonder papieren.

Didier Vanderslycke: In opvolging van het kerkasiel vonden we het normaal dat de kerk in Vlaanderen, bij monde van de bisschoppen, mee zou werken aan de campagne voor de regularisatie van mensen zonder papieren. Wij hebben vorig jaar een kritische stem laten horen ten overstaan van de overheid, en daarom vinden we het consequent mee te helpen nu diezelfde overheid een gedeeltelijke oplossing aanreikt. Vooral omdat aanvankelijk alles op zeer korte tijd moest gebeuren, hebben we vanuit onze organisatie zo snel mogelijk een beroep gedaan op de bisschoppen. Die hebben dan ook dadelijk gereageerd met concrete oproepen tot scholen, parochies, ziekenhuizen en kloosters. Tegen het moment dat deze oproepen op de post gingen was de campagne door de regering al afgeblazen. Daardoor werden deze bisschoppelijke oproepen echter niet zinloos, integendeel, het geeft ons meer tijd.

Een actie zoals ten tijde van de ondergedoken joden in wereldoorlog II?

Vanderslycke: We zijn niet direct in de geschiedenisboeken gedoken. We hebben vorig jaar op verzoek van de ‘sans papiers’ mee de actie Kerkasiel georganiseerd omdat hun eisen legitiem waren, omdat het belang ervan voor de hele samenleving duidelijk was. We beseffen te weinig dat een hele belangrijke groep mensen zonder wettelijk verblijf, die dan ook nog in mensonwaardige omstandigheden leven, allerlei activiteiten moeten ontwikkelen om in leven te blijven. Dat kan voor een stad, een land, economisch nuttig zijn, maar er zitten ook erg onaangename aspecten aan vast: misbruik van mensen, huisjesmelkerij, zwarte tewerkstelling, onveiligheid. Deze regering neemt deze problematiek nu au sérieux.

Staat het kerkvolk achter deze acties?

Vanderslycke: Ik heb vastgesteld dat het kerkasiel in de beginsituatie veel sympathie kreeg, maar enkel van bekenden en sympathisanten. Dat kerkasiel heeft lang geduurd en verschillende vormen aangenomen, zoals schoolasiel, jeugdasiel, buurthuisasiel, waardoor heel die campagne is uitgedijd en er veel meer mensen bij betrokken zijn geraakt die aanvankelijk een beetje de kat uit de boom keken. Zelfs de doorsneechristenen die aanvankelijk wel sympathiseerden maar niet op straat kwamen zijn ten slotte actief geworden. Velen zijn tot de analyse gekomen dat het onzinnig is om al deze mensen uit te wijzen en dat die mensen géén ander leven kunnen beginnen in hun land van herkomst.

Wat heeft dat alles nu met geloof te maken?

Vanderslycke: Met het kerkasiel heeft zich voorgedaan wat zich met ons geloof voordoet: het is geseculariseerd. Het initiatief kwam van de mensen zonder papieren, de respons is vanuit de kerk gekomen. Het heeft zich dan verplaatst naar andere geloofsgemeenschappen, naar vakbonden en allerlei andere bewegingen. Het heeft gefungeerd als een soort hefboom met zeer belangrijk maatschappelijk effect. De mensen zonder papieren zijn zich onder elkaar beginnen te organiseren en verder is uit deze campagne een grotere integratie gegroeid in onze maatschappij.

Komt er een nieuw kerkasiel?

Vanderslycke: Dat kunnen we zeker niet uitsluiten, want het is nu niet omdat er rond de regularisatie een politieke keuze is gemaakt waardoor zich een begin van oplossing aandient dat daardoor alle problemen van de baan zullen zijn. Het kerkasiel is niet in de kast opgeborgen, het is nu een beoefende praktijk. Als we opnieuw voor situaties staan die voor die mensen levensbedreigend zouden zijn, beschikken we over een geoefende methodiek en over de rijke ervaring van wat vorig jaar gebeurd is. De kerk moet steeds opnieuw bereid zijn haar algemene oproepen voor een beter migratiebeleid en een menswaardige behandeling van asielzoekers waar te maken in concrete actie, indien nodig met kerkasiel. En nu met haar hulp bij het aanleggen van goede dossiers waardoor mensen zonder papieren aan de voorwaarden kunnen voldoen om hier een officiële verblijfsvergunning te verkrijgen. De kerk zal nu ook kleur bekennen door te verklaren dat ze al jaren om humanitaire redenen mensen zonder papieren heeft opgevangen, logies verstrekt, tewerkgesteld, al dan niet met een officieel arbeidscontract.

Wat is uw oordeel over de asielpolitiek van de regering?

Vanderslycke: Het wetsontwerp ligt er nu, wat wij vragen aan de parlementsleden is het debat daarrond niet te laten verzanden, dat zou veel tijd kosten en de inhoud verarmen. Wanneer men te gedetailleerde criteria en normen zou gaan uitwerken, wekt dit geen vertrouwen meer en is de kans groot dat men de mensen niet over de drempel krijgt. Hoopvol is ook het voorstel dat de commissie voor regularisatie los staat van de Dienst Vreemdelingenzaken en dat daarin een plaats is voorbehouden voor een vertegenwoordiger van ngo’s of mensenrechtenorganisaties. Onze aanvraag echter om op landelijk vlak een twaalftal personen in dienst te nemen om steun te geven aan de mensen bij het zo nauwkeurig mogelijk invullen van hun dossier is echter tot vandaag onbeantwoord gebleven. Dat is spijtig, want de regularisatie hangt uiteindelijk af van de degelijkheid van het dossier dat op tafel ligt.

Staf Nimmegeers

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content