F rom zero to hero en terug. Dat is in een notendop het levensverhaal van Jean-Claude Van Damme, en in zijn nieuwste film JCVD windt ‘The Muscles from Brussels’ daar ook weinig doekjes om. In deze ironische mix van gijzelingsthriller en semibiografie speelt Van Damme namelijk zichzelf: een uitgerangeerde actiester die naar Brussel terugkeert om zijn financiële en echtelijke problemen op te lossen, maar daar toevallig bij een bankoverval betrokken raakt en gedwongen wordt nog eens zijn karatekunstjes op te voeren.
Een comebackfilm in twee verschillende betekenissen met andere woorden. Niet alleen doet Van Damme, die begin jaren negentig zijn Amerikaanse droom realiseerde met succesvolle actiefilms als Hard Target en Timecop, daarmee nog eens zijn Belgische roots aan. Het is ook zijn eerste film sinds Replicant (2001) en zijn steile duik richting roddelrubrieken, rechtbanken en ramsjrekken die nog eens in de bioscoop wordt uitgebracht. In JCVD doet de gevallen ster dan ook iets wat hij tot hiertoe maar zelden heeft gedaan: acteren. En dat doet hij met zoveel openhartigheid dat het naar exhibitionisme neigt.
In een vijf minuten durende monoloog biecht Van Damme, né Van Varenberg, immers zonder de minste inhibitie zijn leven op. Hoe hij als klein, tenger jongetje met gevechtssporten begon om niet langer gepest te worden. Hoe hij het als karate- en kickboxkampioen in Hollywood tot actiester schopte. Maar ook: hoe hij vier huwelijken verknalde, aan de coke raakte, in een bittere vechtscheiding belandde, het hoederecht over zijn jongste dochtertje verloor en opnieuw in spagaat tot in de kelders van Tinseltown tuimelde.
‘Natuurlijk is het confronterend om zo eerlijk over je privéleven te praten’, aldus de 47-jarige Van Damme. ‘Maar dan doe ik het liever zelf dan dat ik het aan de roddelpers overlaat. In JCVD wil ik alle drek nog één keer bovenhalen en daarna definitief dumpen.’
Bovendien zoekt hij in zijn hilarische franglais (‘ Maintenant je suis aware, tu sais) niet langer naar excuses. ‘Ik ben onverantwoordelijk geweest. Niet alleen met mezelf en mijn fans door in rommelfilms op te draven voor het geld. Ik heb ook de mensen om me heen verwaarloosd, en dan vooral zij die het beste met me voorhadden.’ Daarmee verwijst de zelfverklaarde ‘Fred Astaire van de karate’ vooral naar zijn derde vrouw, Gladys Portugues, met wie hij in 1999 in Knokke voor een tweede keer trouwde en die hem sindsdien van zijn drugsverslaving en manisch-depressiviteit tracht af te helpen.
‘Ik heb nog altijd het lijf van een 30-jarige,’ aldus Van Damme, ‘maar ik heb ondertussen wel de kop van iemand van 50. Vandaar dat ik andere wegen wil inslaan. Ik wil meer in dramatische films spelen, en ik heb ook zelf een actiedrama geschreven en geregisseerd. Weet je wie een groot voorbeeld is? Robert de Niro. Dat is een acteur die zichzelf telkens heruitvindt en volledig opgaat in heel diverse rollen.’ Schrik dus niet op als Van Damme straks zijn eigen ‘You talkin’ to me?’-routine presenteert.
Dave Mestdach
