Wat een toekomstige familie over dit land en haar schoonfamilie moet weten. Of waarover de Coburgs aan tafel niet praten.
Mathilde kan maar beter niet informeren naar de toekomstplannen van de schoonfamilie. Doet ze dat wel, dan valt haar wellicht een ijzige stilte ten deel.
Dat zit zo: door haar aanstaande huwelijk met Filip hoeven de andere leden van de koninklijke familie zich geen dynastieke illusies meer te maken – en wellicht hadden ze die nog altijd. Op één voorwaarde natuurlijk: dat Filip en Mathilde voor nageslacht zorgen. Maar tenzij er ‘lichamelijke problemen’ zouden zijn, zal het jonge paar wellicht niet kinderloos blijven. Wat eufemistisch ‘de voortzetting van de dynastie’ heet, is immers de enige taak die de Belgische grondwet (impliciet) toekent aan de partner van het staatshoofd.
Ergo: met ieder – wettelijk – kind dat aan Mathildes schoot ontspruit, wordt de troon voor de andere prinsen en prinsessen een beetje onbereikbaarder. Voor Laurent is dat onderscheid al een poosje theoretisch. In ’93 kwam een einde aan de “altijddurende uitsluiting” – de krasse termen van de oude grondwet – van vrouwen en hun nageslacht. Prompt schoof Laurent op van rang drie naar zes, inmiddels zeven (wegens weer een kind bij Astrid).
Laurent heeft in dit verband geen begrip voor de gelijkheid tussen man en vrouw. Hij ziet er alleen een list in om hem, de ‘durver’ van de familie, uit te rangeren. Laurent mag zich tot het einde van zijn dagen onledig houden met zijn Stichting voor het Welzijn van de Huisdieren en de Wilde Dieren. Surrealistischer had ook Magritte het niet kunnen bedenken.
Anders is het met prinses Astrid. Toen zij in 1984 met aartshertog Lorenz trouwde, had dat geen dynastiek/politiek belang. Het royalty-gehalte lag echter bijzonder hoog. De knappe Lorenz is een telg uit het meest markante Europese geslacht: het huis van Habsburg. Zijn familiale historie valt samen met hele hoofdstukken Vaderlandse Geschiedenis. Enkele van ’s mans voorouders, grootooms en -tantes: Filips de Schone, Karel de Stoute, keizer Karel, groot-inquisiteur Filip II, keizerin Maria-Theresia, keizer-koster Jozef II, aartshertog Frans-Ferdinand (met de moord op hem begon de Eerste Wereldoorlog), Sissi, die legendarische voorgangster van tante Mathilde.
HET KAMP VAN DE VERLIEZER
Edoch, tijdens de Eerste Wereldoorlog koos de Habsburgse Donaumonarchie het foute kamp: dat van de verliezer. Oostenrijk gooide de keizerlijke familie eruit. In één klap kwamen er meer dan zestig werkloze aartshertogen en aartshertoginnen bij. De kern van de familie, de kinderen van keizer Karel en keizerin Zita, bleven niet alleen interessant voor de paparazzi maar behielden ook politiek en vooral zakelijk een grote invloed: Otto, Robert, Rudolf en co. Robert had een solide reputatie als hoofdaandeelhouder van de Zwitserse Gutzwiller-bank uit Basel, een eerbiedwaardig instituut waar ook zijn zoon al snel directeur werd. Lorenz (°1955) werkte dus aan een carrière in de bank, ook na zijn huwelijk. Die trouw paste wel in een familiestrategie om verwant te blijven met de heersende monarchieën. En het gaat om een politiek. Als familiehoofd ‘coördineert’ Otto de huwelijken: ook al is het slechts van neven en nichten, hij stemt al dan niet toe in huwelijken. Zo trouwde Astrids nicht Marie Astrid (dochter van la tante Joséphine Charlotte en l’oncle Jean van Luxemburg) met Carl Christian von Habsburg, een van Lorenz’ ontelbare neven. Gezond is het allemaal niet. Lorenz’ grootmoeder Zita is een volle nicht van Astrids overgrootmoeder Elisabeth. In Luxemburg zit de knoop nog nauwer. Carl Christians grootmoeder Zita is dus niet alleen een volle nicht van Marie Astrids grootmoeder Elisabeth, maar een zus van Felix, vader van hertog Jan en dus grootvader van Marie Astrid.
De namen van de kinderen van Lorenz en Astrid – Amadeo, Marie Laure, Joachim, Luisa Maria – verraden alleszins geen rechtstreekse Belgische ambities (dan had er eentje Leopoldje of Elisabeth geheten). Maar dat verandert dus als Astrid na Filip tweede in rang wordt voor de troonsopvolging. Zij zit in de Senaat – haar maidenspeech zorgt na jaren nog steeds voor gegrinnik.
Lorenz zelf promoveert in 1995 van aartshertog tot prins en gedraagt zich in het openbaar ook als een zelfbewuste prins-gemaal. Dat gaat verder dan het protocol. Meerdere ministers kregen discrete tips dat Lorenz een serieuzere rol ambieert. Waarom zou dat niet de Belgische Dienst voor Buitenlandse Handel kunnen zijn, als Filip daar straks als koning geen tijd meer voor heeft? Of vertrouwt België liever op Laurent – de meest logische opvolger van Filip – om Duitsers, Japanners en Amerikanen te overtuigen van de kwaliteit van de Belgische producten en de ernst van het lokale vakmanschap?
De familie heet niet meer Habsburg, maar “de Belgique”. Of beter: von Belgien, want Lorenz en Amadeo converseren bij voorkeur in de derde landstaal. Als Amadeo ooit op de troon zou komen (en daar zag het steeds meer naar uit, tot de 39-jarige Filip plots toch nog vlinders in de buik kreeg), dan had België de Coburgers ingewisseld voor de Habsburgers. Dat de charmante Mathilde die heimelijke dynastieke wissel verhinderde, is alvast een politiek pluspunt van een persoonlijke idylle.
Walter Pauli
