Als het van Vlaams Blokker Gerolf Annemans afhangt, zal de dioxinecommissie ook journalisten van Knack en VTM opvorderen. Die moeten uitleg komen geven over de zogenaamde ‘blauwe versnelling’.

Niet alleen het Vlaams Blok verwijst graag naar die ‘blauwe versnelling’: Wetstratees voor dinsdag 1 juni. Die ochtend overhandigt VLD-voorzitter Guy Verhofstadt premier Jean-Luc Dehaene de beruchte nota van IVK-inspecteur André Destickere. Die suggereert daarin dat minister van Volksgezondheid Marcel Colla nalatig is geweest. Later op de dag blijkt de nota van Destickere al groot nieuws voor VTM, en tegen de avond zijn zowel Colla als zijn collega van Landbouw Karel Pinxten minister af.

Onder meer de SP leeft nog altijd in de overtuiging dat de dioxinecrisis die dag haar fatale versnelling kende, en dat België zich sindsdien dus blauw moet betalen als gevolg van het maatschappelijk perfide maar electoraal erg lonende VLD-manoeuvre. Althans, dat gelooft de SP. Toenmalig SP-voorzitter Louis Tobback vertelde na de verkiezingen dat Verhofstadt de brief van Destickere al anderhalve maand in handen had maar pas naar Dehaene ging “toevallig” op de dag dat VTM en Knack ermee uitpakten. Voor Tobback is dat liberale pers: Knack wegens de sympathie van oud-directeur Frans Verleyen voor Guy Verhofstadt; VTM wegens het aandeelhouderschap van Christiaan Van Thillo, ook uitgever van Het Laatste Nieuws.

De waarheid lijkt prozaïscher en heeft meer te maken met journalistieke ijver en wat toeval dan met een complot.

Als zondag 30 mei Colla en Pinxten hun rapporten opstellen voor de premier met daarin een overzicht van de dioxinecrisis, valt het in eerste instantie alleen Knack op dat daarin twee keer de naam van de Roeselaarse veearts André Destickere valt. Knack neemt contact op met Destickere en die wil praten. Destickere geeft een heel nieuwe versie van de feiten: dat hij Colla al langer had ingelicht, dat die niets deed en zelfs zijn fax was kwijtgeraakt.

Diezelfde zondagavond ontvangt ook VLD-voorzitter Verhofstadt een fax met het rapport dat Destickere aan Colla had doorgespeeld. Zelfs tegenover zijn naaste omgeving blijft Verhofstadt tot dusver uitermate discreet over hoe het contact met Destickere totstandkwam, al gaat het West-Vlaamse VLD-parlementslid Louis Bril over de tong als go-between.

De handelwijze van Destickere lijkt vooral ingegeven door persoonlijke aversie (jegens Colla) en door zijn vaststelling dat de betrokken ministers sedert eind april op de hoogte waren van de dioxine in kippenvoer en kippenvet en niets hebben ondernomen.

Destickere, een IVK-keurder, had immers een bijverdienste als verzekeringsexpert voor AGF-De Schelde. De wet verbiedt in theorie die combinatie, maar IVK-directeur De Coster had de keurder daar wel de toestemming voor gegeven. De Coster ging daarmee buiten zijn boekje, want eigenlijk komt het de minister – Colla – toe zo’n afwijking toe te staan. Toen Colla het bijklussen van de IVK-keurder vernam, trok hij de uitzondering ook in.

Als Destickere op vrijdag 28 mei hoort dat Colla de winkelrekken laat leeghalen en tijdens het weekend merkt dat het land in rep en roer staat, weet de in zijn eer gekwetste man wat hem te doen staat.

Verhofstadt gaat maandag evenwel nog niet naar Dehaene. ’s Avonds moet de voltallige VLD acte de présence geven in het VTM-programma Stoelendans. Alle partijen bereiden die als cruciaal ingeschatte mediaoptredens tot in de puntjes voor, ook de VLD. In samenspraak met “mediadeskundige” Noël Slangen wordt besloten dat Dehaene even kan wachten.

Als Verhofstadt dinsdagochtend naar de premier vertrekt, speelt VTM opnieuw stoorzender. Er waren al veel vroeger afspraken gemaakt dat de nieuwsploeg vanaf ’s morgens de VLD-voorzitter zou mogen volgen. “Zo vroeg en al een zware dag gehad”, verklapt Verhofstadts chauffeur tegen de VTM’ers. “Naar Dehaene geweest.” Meer is niet nodig om de redactie te alarmeren, ze hebben bij VTM inmiddels ook het interview met Destickere in Knack gelezen. Want de keurder wil wel uitleg geven, maar niet voor de camera’s komen. “Mijn uitleg staat in Knack”, zegt hij.

Als Colla aanvankelijk evenmin zin heeft in een reactie, citeert VTM in het middagjournaal van 1 juni uitvoerig uit het rapport van Destickere. Tegelijk brengt VTM ook het nieuws van het onderhoud van Verhofstadt met Dehaene.

Colla vindt de uitleg van Destickere niet stroken met de waarheid en hij laat dat weten aan een VTM-journalist die op z’n kabinet aanwezig is. Maar de VTM-redactie blijft bij haar verhaal en staaft in haar journaal van zes uur haar versie met het Knack-interview met Destickere. Intussen put ook het VRT-nieuws uit dezelfde bron.

In het VTM-avondjournaal van zeven uur wordt ook Colla’s versie meegegeven. Maar toen was diens politieke lot al bezegeld.

Walter Pauli