Marc Dubois (KU Leuven)
Marc Dubois (KU Leuven) Docent architectuur aan de KU Leuven en architectuurcriticus

Jonge Zwitserse archtitecten in deSingel.

Binnen de Europese architectuurscène neemt Duitstalig Zwitserland een centrale plaats in. Tot halfweg de jaren tachtig was dit landsdeel ten zuiden van de Alpen toonaangevend met het werk van architect Mario Botta. Een nieuwe generatie, onder wie de architecten Herzog & de Meuron en Peter Zumthor, distantieert zich van Botta’s drang naar expressieve architectuur. Steden als Bazel, Zürich en Chur zijn de nieuwe centra met boeiende realisaties.

Vormelijke opzichtigheid wordt afgewezen en vervangen door de uitgepuurde rijkdom van de eenvoud. Het is echter geen streven naar simplisme, wel naar een bouwkunst die haar kracht en zinnelijkheid puurt uit een correct materialiseren. De zorg voor het detail toont niet enkel Zwitsere precisie, maar ook het geloof dat bouwkunst op de eerste plaats bouwen is. De architecten verdedigen geen bepaalde ideologie of stijl, er is zelfs verzet om tot een stijl te komen. Ze willen terug naar de architectuur van de stilte als een noodzakelijk tegengewicht in een wereld van flitsende reclame- en videobeelden en een schreeuwerige postmoderne vormexplosie.

Het werk van Marianne Burkhalter en Christian Sumi in deSingel illustreert die benadering goed. Het is een zoektocht om de erfenis van de moderne architectuur te combineren met constructiemethodes die specifiek Zwitsers zijn. Als studenten deden zij onderzoek naar de ontwikkeling van de houtbouw. Hun belangstelling voor houtbouwtechnieken is geen romantische reflex, geen terugkeer naar de traditionele chaletbouw. Hun ontwerp voor een boswachterswerkplaats in Rheinau illustreert dit.

Hun jongste realisatie is de uitbreiding van een negentiende-eeuws hotel in Zürich. De structuur van de spiraalvormige ondergrondse garage bepaalt de vorm van het hotel. In plaats van lange gangen komen de kamers uit op een cirkelvormige ruimte. In de houten gevel is gezocht naar de mogelijkheden van massiviteit en transparantie. De architecten besteden veel aandacht aan de juiste kleuraanwending om hun gebouwen te versterken.

Het is de verdienste van deSingel zowel jongeren uit Vlaanderen als uit het buitenland een platform te geven. In plaats van de coryfeeën op te voeren, wordt het zoekend proces van een nieuwe generatie getoond. Bij deze expositie kunnen we de vraag stellen waarom onze jonge generatie architecten niet meer aandacht heeft voor de traditie van de baksteenarchitectuur. Zoals de Zwitsers de houtbouw een nieuwe dimensie geven, moet het mogelijk zijn de potenties van de baksteen te herontdekken. Die reiken verder dan het bouwen van fermettes.

Marc Dubois

Tot 21/4, deSingel Antwerpen, di./zo. 14.00 tot 18.00 uur.

Hotel Zürichberg, 1995 : massiviteit en transparantie.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content