Hoog bezoek vorige week in de gebouwen van Brussels Airlines. Don Stephens, de Amerikaanse stichter en voorzitter van Mercy Ships, kwam poolshoogte nemen van de vooruitgang bij de kersverse Belgische afdeling van zijn hulporganisatie. Dat Stephens en zijn ‘schepen van barmhartigheid’ na 32 jaar internationale hulpverlening bij weinig Belgen een belletje doen rinkelen, heeft dus in de eerste plaats te maken met het feit dat het lang heeft geduurd vooraleer er Belgische bestuurders gevonden werden die bij ons op zoek wilden gaan naar partners en donoren. ‘Geeft niets’, zegt Stephens. ‘Mijn doelstelling is niet om zoveel mogelijk afdelingen op te richten. Ik wil alleen Afrika helpen.’
Sinds 1982 vaart Mercy Ships met één of meer schepen rond de kusten van de allerarmste landen ter wereld. Telkens wordt er voor een tiental maanden aangemeerd in een grote haven. Oog-, gezicht- en tandoperaties zijn de specialiteit van de opvarende artsen, maar Mercy Ships gaat ook structureel te werk, zegt Stephens. ‘Toen we in 2009 in de haven van Cotonou in Benin aanmeerden, werden daar voordien gemiddeld 109 oogoperaties per jaar uitgevoerd. Gedurende ons verblijf van tien maanden hebben wij er 3500 uitgevoerd, maar we hebben ook vier van de twaalf Beninse oogspecialisten opleidingen gegeven. Dankzij die nieuwe, goedkopere methodes konden zij sinds ons vertrek al meer dan 2000 oogpatiënten opereren. Bovendien hebben we ook de kosten van zo’n operatie voor de ziekenhuizen naar beneden gehaald.’
Met zijn cowboylaarzen en zijn discours vol christelijke waarden oogt Stephens oer-Amerikaans. Maar al in zijn jonge jaren was hij een man van de wereld. Na zijn religieuze studie doorkruiste hij samen met zijn vrouw en verpleegster Deyon een zeventigtal landen. Eén herinnering zal hem voor altijd bijblijven. ‘In 1977 ontmoette ik moeder Theresa in Calcutta. Haar werk en de ontmoeting hebben op mij een diepe indruk nagelaten. Ze vroeg me wat ik in mijn leven wilde bereiken en of ik al pijn had geleden. Nog nooit had ik zo openlijk met iemand die ik niet kende over onze gehandicapte zoon gesproken’, zegt Stephens. ‘Voor ons ging met zijn geboorte een wereld open die wij niet kenden. We hadden de keuze om bittere of betere mensen te worden.’
Mercy Ships onderscheidt zich van veel andere organisaties door nagenoeg alleen op vrijwilligers te steunen. ‘Wie meegaat met het schip betaalt zelf zijn onkosten.’ Van een vergoeding is al helemaal geen sprake. De lage kosten zijn een handig argument om donoren over de streep te trekken die weleens moeilijk doen over het geld dat aan de handen van ontwikkelingsorganisaties blijft plakken. Stephens vindt die belangeloze inzet niet uitzonderlijk. ‘Elke mens heeft diep in zich de behoefte om goed te doen voor anderen. Al onze medewerkers offeren met plezier hun vakantie op. In de beginjaren was er een dokter die als vrijwilliger meeging voor drie maanden. Maar hij ontmoette er zijn latere vrouw en heeft het schip de voorbije 30 jaar amper verlaten. Zijn kinderen groeiden op de boot op.’
Stephens hoopt de komende jaren opnieuw meer dan één boot om te bouwen tot hospitaalschip. ‘Dan kunnen we misschien ook eens aanmeren in noodlijdende Aziatische landen of aan de Afrikaanse oostkust. We zouden onze capaciteit aan boord ook willen uitbreiden van 80 naar 150 bedden.’ Van de Belgische afdeling wordt verwacht dat ze op termijn goed is voor de inzameling van 3 miljoen euro per jaar. Dat Brussels Airlines met al zijn Afrika-ervaring instemde om als belangrijkste partner op te treden, is volgens Stephens minstens even belangrijk.
INFO: WWW.MERCYSHIPS.BE
Hannes Cattebeke
