De VS folterden jarenlang Libische dissidenten, ook met waterboarding. Ze leverden ze uiteindelijk af bij dictator Muammar Khaddafi, hun grootste vijand.
De Amerikaanse ngo Human Rights Watch maakt in een nieuw gestoffeerd rapport pijnlijk duidelijk hoe de Amerikaanse en de Britse overheid jaren samenwerkten met de vorig jaar verdreven dictator van Libië. In 2004 streken ze de plooien glad met Muammar Khaddafi, na zijn belofte om zijn massavernietigingswapens niet te gebruiken. Het rapport toont aan dat de kolonel in ruil binnen het jaar al tien van zijn grootste tegenstanders terug in handen kreeg. ‘Op een zilveren dienblad afgeleverd in Tripoli door de Amerikaanse inlichtingendienst CIA,’ aldus HRW, ‘hoewel die wist dat foltering zou volgen.’ Het ging om kopstukken van de islamistische oppositiegroep LIFG, waarvan er vandaag enkelen een prominente rol vervullen binnen het nieuwe bewind. Onder meer Khalid al-Sharif, de huidige chef van de Libische Nationale Garde, getuigt.
HRW bewijst de samenwerking tussen de geheime diensten aan de hand van stapels documenten die het na de val van Tripoli in augustus 2011 vond in de kantoren van Moussa Koussa, toenmalig hoofd van de Libische geheime dienst, en met de getuigenissen van veertien van die Libische dissidenten. Zij waren onder het Khaddafi-regime Libië ontvlucht, en werden door de CIA gearresteerd na de aanslagen van 9/11, hoewel ze daar niets mee te maken hadden. Ze brachten jaren door in geheime Amerikaanse gevangenissen in onder meer Afghanistan, Pakistan en Marokko. Cynisch genoeg bracht diezelfde oppositie Khaddafi uiteindelijk ten val met Amerikaanse hulp.
De gewezen LIFG-strijders getuigen ook over de folteringen die ze in de Amerikaanse gevangenissen ondergingen, van dagenlange naakte opsluiting in een kist of geketend aan een muur, tot het beruchte ‘waterboarding’. Daarbij wordt zolang water over het hoofd van een liggende gevangene gegoten, tot die het gevoel krijgt dat hij verdrinkt. De CIA beweerde al die tijd dat waterboarding maar driemaal gebruikt werd: uitsluitend bij Al-Qaeda-toppers, met toestemming van de regering. Uit het rapport blijkt dat waterboarding veel wijder verspreid was tijdens de ‘ war on terror’ van president George W. Bush, en veel verder ging dan de VS vandaag willen toegeven. De CIA wou niet reageren op de getuigenissen. Afgelopen week sloot de Amerikaanse justitie drie jaar onderzoek naar de ondervragingstechnieken van de CIA in die periode af. Niemand werd in beschuldiging gesteld.
Thomas Verbeke
