De moeilijkheden van kaderleden in het buitenland, een luxe-probleem ? Achter
de cijfers daagt een nieuwe werkelijkheid.
DE STUDIE heeft als titel Valuing the Dual Career Workforce, Business Implications of Spouse Employment Issues in Relocation. Vrij vertaald : wat zijn de gevolgen voor de carrière van een echtpaar als één van de twee naar het buitenland wordt gestuurd ? Onder de respondenten 2.132 werknemers en 1.090 “partners” bevonden zich 401 traditionele paren (de man als kostwinner) en 545 paren waarvan zowel man als vrouw een eigen beroepscarrière hadden. De werknemers kwamen uit alle mogelijke bedrijven, van multinationals tot kleine bedrijven, en waren allemaal in de laatste vijf jaar minstens één keer naar het buitenland gestuurd.
François Van Vyve (43), hoofd van Right Associates in België verstrekt uitleg bij het resultaat van de wereldwijde studie. Right Associates telt achttien kantoren in Europa en is een leidend consulting-bedrijf inzake outplacement en carrièrebeheer. Het organizeerde vorig jaar de enquêtes in samenwerking met de universiteit van Tennessee (VS).
– Eerste konklusie : de gouden tijden zijn voorbij.
– FRANÇOIS VAN VYVE : Duidelijk. De ekonomische breuklijn ligt in de late jaren tachtig. Zware herstruktureringen van bedrijven en fusies tussen bedrijven onderling wijzigden bedrijfsstrukturen. Dat heeft gevolgen voor het verloop van een carrière en voor de mensen zelf. Oudere werknemers passen zich vaak erg moeilijk aan. Omdat hun bedrijf ineens anders is en omdat hetzelfde werk met minder mensen moet geklaard worden. Anders gezegd : bedrijven verwachten een zeer grote flexibiliteit en inzet, maar scheppen misschien niet altijd de omgeving waarin de werknemer écht funktioneert. Werkzekerheid is niet meer evident. Dat alles erodeert de trouw van de werknemer aan zijn bedrijf.
– Het schept een opvallende ontevredenheid, ook bij jonge werknemers. Eén op vijf wil het bedrijf verlaten, desnoods voor een gelijkaardige baan in een andere onderneming.
– VAN VYVE : En dat heeft niet uitsluitend ekonomische redenen. De werkgevers verwachten erg veel en denken niet altijd voldoende aan de weerslag op het persoonlijke domein en op het gezin. Daarom stellen wij dat het anders benaderen van de werkverhouding de bedrijven zelf ten goede komt. Via een volwassener relatie tussen werkgever en werknemer kan de werknemer zijn klachten, moeilijkheden en problemen beter kwijt.
– De werkonzekerheid is erg groot, ook bij kaderleden. Wat mensen verhindert te klagen.
– VAN VYVE : We zitten in een overgangsfaze die nog enkele jaren zal aanhouden. De wereld van de bedrijven en de multinationals wijzigt voortdurend. De toegang van vrouwen tot de arbeidsmarkt heeft ook een belangrijke evolutie veroorzaakt. Opvallend is dat veel bedrijven daar eigenlijk weinig rekening mee houden. Bij uitzending naar het buitenland worden wel de extra-kosten verhuizen, een woning zoeken, schoolgeld, taalkursussen geteld, maar er wordt niet altijd gedacht aan de meewerkende partner, die van vandaag op morgen zijn of haar hele leven ziet veranderen. Niet alleen omdat hij of zij meestal de vrouw haar baan verliest, ook omdat de uitgestuurde in de nieuwe situatie onder grote stress werkt.
Studies wijzen uit dat mensen niet erg lang kunnen funktioneren onder de gekombineerde stress van veel werk en, bijvoorbeeld, werkonzekerheid. Als daar nog gezinsproblemen bijkomen, wordt de situatie onmogelijk.
– Wat blijkt uit de studie. Bedrijven denken vooral aan een traditioneel echtpaar, waarin de man kostwinner is en de vrouw hem volgt. Terwijl bij 65 procent van de ondervraagde paren man en vrouw een kaderfunktie vervullen.
– VAN VYVE : De traditionele schema’s blijven gelden. Het is nog zeldzaam dat een vrouw meer verdient dan haar man. Maar ze heeft in veel gevallen wel een eigen carrière, waarin ze ook veel heeft geïnvesteerd. Als ze die moet opgeven om haar man te volgen, is dat een dubbele slag. Ze verliest haar sociale kontakten en kan het aanvoelen als : mijn baan was niet belangrijk. Dat wordt nog zwaarder als ze in het buitenland moeilijk werk vindt. Bovendien is ze niet zeker dat ze later haar oude baan terugkrijgt.
Behalve de aanpassing in een ander land, met een andere kultuur, taal en gewoonten zijn er de financiële gevolgen. Het plotseling wegvallen van een van de twee wedden, draagt extra spanning aan. Vandaar dat de tevredenheid bij traditionele echtparen niet toevallig die in de hoge weddeklasse groter is dan bij jonge tweeverdieners uit de middenmoot.
Er was voorspeld dat tegen het jaar 2000 tweeverdieners in hogere funkties 63 procent van het totaal zouden bedragen. In onze studie is dat getal al overschreden.
Daar moet rekening mee worden gehouden, want er groeit een probleem. De wereld wordt steeds ingewikkelder voor jongeren, terwijl hun ouders door de grote werkdruk almaar minder beschikbaar zijn in het gezin. En dat beïnvloedt op korte of lange termijn de prestaties van de werknemer. In Japan weigeren jongere werknemers zo hard te werken als de oudere. Steeds meer topwerknemers roepen de levenskwaliteit in om vervroegd uit het bedrijf te stappen. Bedrijven moeten zich daarop instellen.
Misjoe Verleyen
Jonge werknemers en bedrijven zitten niet op dezelfde golflengte.
