Er bestaat geen officiële versie van het Belgische volkslied.

Hebt u zaterdag tijdens de Olympische Spelen ook meegebruld toen de Brabançonne weergalmde voor Justine Henin? Het is u vergeven indien u de tekst niet goed kende, want hét Belgische Volkslied bestaat niet. Het is althans nergens opgenomen in het Belgisch Staatsblad. Daarom circuleren er meerdere versies van. Dit in tegenstelling tot de Vlaamse Leeuw, het lied van de Vlaamse gemeenschap, dat wél ‘officieel’ is.

Wat de melodie betreft, is er nooit discussie geweest. Het muziekstuk van de hand van François Van Campenhout, is overal in gebruik. Maar ook dat staat nergens in een wettekst. De enige officiële verwijzing is terug te vinden in een Koninklijk Besluit van Leopold I van 25 september 1848. Daarin wordt Van Campenhout tot Ridder in de Leopoldsorde geslagen voor zijn ‘verschillende muzikale werken, in het bijzonder voor de compositie van het nationale lied, getiteld La Brabançonne‘.

In 1860 stelde premier Charles Rogier een tekst op die tot op vandaag wordt gebruikt. Maar de oorspronkelijke tekst van het nationale volkslied werd geschreven door Jenneval, een pseudoniem voor Louis-Alexandre Dechet. Zijn versie zou echter te heftige uitvallen bevat hebben tegen Willem Van Nassau, de Prins van Oranje. De Nederlandse tekst, die geen vertaling is uit het Frans, is waarschijnlijk van de hand van Victor Ceulemans.

In een circulaire uit 1921 van minister van Binnenlandse Zaken Henri Carton de Wiart staat dat alleen de vierde strofe van de tekst van Rogier als de officiële tekst moet worden beschouwd: ‘Het is nodig dat alle publieke overheden dezelfde tekst aanvaarden. Eén bepaalde strofe vat perfect de vaderlandse gevoelens samen die de beproevingen van de oorlog heeft ontwikkeld bij elk van ons.’ In 1999 bevestigde Luc Vanneste, directeur-generaal van het ministerie van Binnenlandse Zaken, dat die brief nog steeds van toepassing is.

Verscheidene commissies hebben de afgelopen eeuw het hoofd gebroken over een volledige officiële versie in beide landstalen. Vooral het verzoenen van tekst en melodie bleek een probleem. ‘Musici hebben berekend dat driekwart van de maten van de oorspronkelijke melodie aangepast is. Specialisten horen dat er iets niet klopt, maar het volk is met de nieuwe versie weg. Je kunt de Brabançonne dus nooit veranderen zonder kwaad te doen’, zo zuchtte voormalig commissievoorzitter Lucien Christophe

U.E.