De heropbouw van Bosnië verloopt tergend traag. De spanningen tussen de bevolkingsgroepen zijn niet weg.

Veel toeristen zijn er nog niet langsgekomen in Bosanska Krupa, in Noordwest-Bosnië. ?De mensen associëren Bosnië nog altijd met oorlog en Bosniërs met barbaarse vechters,? zucht Muharem Sertovic. ?Ik vrees dat het lang zal duren voor ze weer langs zullen komen. Nochtans heeft Krupa zijn bezoekers veel te bieden.? Het stadje ligt langs de groenblauwe Unarivier, waarin zalmforellen en snoeken van meer dan een meter wemelen, en waarop voor de oorlog een belangrijk watertoerisme was uitgebouwd.

Tijdens de oorlog was de Una het front tussen Serviërs en (vooral) Moslims. Nu vindt de avontuurlijke bezoeker in Krupa een interessante combinatie van enerzijds cafés en restaurants en anderzijds de gevolgen van het oorlogsgeweld. Krupa werd tijdens de strijd grotendeels vernield. De vestingen op de heuvels rond het stadje, waarachter de Servische belegeraars verscholen zaten, kunnen worden bezocht. Lange stukken van de loopgraven waarin beide legers maandenlang op vijftien meter van elkaar een stellingenoorlog voerden, zijn (theoretisch) mijnenvrij gemaakt. Zelfs ornithologen komen aan hun trekken : de zeldzame rotskruiper heeft zijn biotoop uitgebreid tot de ruïnes van moskeeën en monumenten.

De wederopbouw vordert traag. ?We moeten alles met eigen middelen doen,? zegt Sertovic. ?Het wemelt hier wel van de terreinwagens van hulporganisaties, maar concrete hulp bieden die niet.? De internationale gemeenschap heeft voor de eerstkomende vier jaar zo’n 150 miljard frank voor de wederopbouw beloofd. Daarmee zou de economie rond de eeuwwisseling tot op 60 procent van haar vooroorlogse niveau kunnen worden gekrikt. Voor dit jaar was ongeveer 55 miljard frank vrijgemaakt. Maar de uitbetaling verloopt aarzelend. Naar verluidt, wordt ze afgeremd tot na de nationale verkiezingen in september. De donorlanden willen het geld als drukkingsmiddel gebruiken om de stembusgang, die ze belangrijk vinden, vlot te laten verlopen.

Op de Bosnische televisie worden de partijen voorgesteld die op 14 september aan de verkiezingen zullen deelnemen. Ook de partijen uit het Servische deel van Bosnië. ?De samenwerking met de Serviërs verbetert langzaam,? zegt Sertovic. ?De grens tussen de federatie van Moslims en Kroaten enerzijds en de republiek van de Serviërs anderzijds loopt vijftien kilometer ten oosten van Krupa. Twee weken geleden tekenden onze vertegenwoordigers met plaatselijke Serviërs een akkoord : enkele dorpjes waar voor de oorlog vooral Moslims woonden, maar die na de vredesakkoorden in Servisch gebied kwamen te liggen, werden geruild tegen landbouwgrond van onze kant. Bij de Serviërs zijn meer landbouwers dan in onze gemeenschap.?

Handel tussen Serviërs en Moslims is er nog niet, maar Sertovic verwacht dat binnen afzienbare tijd Servische boeren hun producten op de markt van Krupa zullen komen verkopen. ?De Servische ideologen en toppolitici zijn uit de regio verdwenen. Dat laat zich merken aan de houding van de mensen die bleven. Ik verwacht dat vooral de Kroaten nog problemen zullen veroorzaken. De moeilijkheden rond de erkenning van de verkiezingsuitslag in de stad Mostar zijn veelzeggend. Het valt te vrezen dat de oorlog niet definitief alle zaken geregeld heeft, die geregeld moesten worden.?

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content