Onbegrip, afkeuring, medeleven en walging, maar tegelijk ook angst voor economische en politieke gevolgen. Dat vat de reacties op de aanslag in Tunesië samen die jihadexpert Montasser AlDe’emeh en arabist Chams Eddine Zaougui de voorbije dagen uit de Arabische wereld op sociale media zagen passeren.
MONTASSER ALDE’EMEH: ‘Mensen zijn het echt beu. Vergeet niet dat ze in maart al de aanslag in het Bardomuseum in Tunis kregen en dat nu niet alleen buitenlandse slachtoffers vielen. Een bekende Tunesiër postte dat zijn land de westerse toeristen massaal uitnodigt maar ze niet kan beschermen. Het bericht kreeg meteen duizenden ‘likes’.’
CHAMS EDDINE ZAOUGUI: ‘Op kleine radicale kringen na valt geen greintje begrip voor de moordpartij te bespeuren. Ik las berichten die het Tunesische hotelpersoneel lof toezwaaien omdat ze toeristen probeerden te beschermen. Men ziet de toeristen niet als het echte doel van de terreur, maar als middel om de Tunesiërs zelf te treffen. De terroristen willen het land zo snel mogelijk in chaos en geweld zien wegzinken.’
Vooral op YouTube circuleerden boodschappen die het bloedbad verheerlijken.
ALDE’EMEH: ‘De teneur was vaak dat je tijdens de ramadan niet halfbloot op een strand hoort te liggen. Daarnaast had je ook ‘ja, maar’-reacties. Die aanslag op de westerse toeristen is wel erg, maar wat het Westen de moslimwereld aandoet…’
ZAOUGUI: ‘Een gevaar lijkt me dat een deel van de bevolking zal gaan terugverlangen naar Ben Ali. Hij was een dictator, maar hij hield de straten veilig en de toeristen in het land. In Tunis doken graffiti op met de tekst: ‘Ben Ali, het spijt ons.’
ALDE’EMEH: ‘De seculiere dictators regeerden de Arabische wereld met ijzeren hand en als dat wegvalt en de bevolking vindt de resultaten van de zogenaamde Arabische Lente tegenvallen, dan krijg je explosieve toestanden, inclusief de roep om oude dictators.’
Zaougui vreest nieuwe aanslagen: ‘Het kalifaat wordt in de Arabische wereld in het defensief gedrongen. Door aanslagen in het buitenland maskeren ze dat en meteen rekruteren ze er nieuwe jihadi’s mee.’
ALDE’EMEH: ‘Vergeet niet dat Tunesië enkele duizenden Syriëstrijders leverde en dat daarvan ook een heel aantal zijn teruggekeerd. De angst voor die groep zal toenemen. Daarom vind ik het fout dat de regering meteen na de aanslag besliste om tachtig verdachte moskeeën te sluiten. Als die moskeeën gevaarlijke plekken zijn, waarom zijn ze dan al niet veel vroeger gesloten? Dat soort repressief optreden is koren op de molen van de IS.’
Jan Lippens
